प्रशान्त महासागरमा हवाई र अष्ट्रेलियाको बीचमा एउटा सुन्दर पोलिनेसियन द्वीप देश छ। यहाँ करिब ११ हजार मानिस बस्छन्। यहाँ बस्ने मानिसहरूसँग धेरै समय छैन, किनभने तिनीहरूको देश समुद्रमा डुबिरहेको छ। यो देश ९ वटा साना द्वीप मिलेर बनेको छ। यसको मुख्य द्वीपको आकार साँघुरो पट्टी जस्तो छ, जसमा जनसंख्या बसोबास गरिएको छ। यसको नाम टुभालु हो। यो संसारको तेस्रो कम जनसंख्या भएको सार्वभौम देश हो। यो भन्दा कम जनसंख्या भएका देशहरूमा भ्याटिकन र नाउरु मात्र पर्छन्। क्षेत्रफलको हिसाबले टुभालु मात्र २६ वर्ग किलोमिटर क्षेत्रफल भएको विश्वको चौथो सबैभन्दा सानो देश हो। भ्याटिकन सिटी (०.४४ वर्ग किमी), मोनाको (१.९५ वर्ग किमी) र नाउरु (२१ वर्ग किमी) मात्र सानो छन्। यो टापु देश १९औं शताब्दी को अन्त मा यूनाइटेड किंगडम को प्रभाव मा आयो। सन् १८९२ देखि सन् १९१६ सम्म यो एक ब्रिटिश संरक्षित राज्य थियो र सन् १९१६ र सन् १९७४ को बीच यो गिल्बर्ट र एलिस टापु कोलोनी को हिस्सा थियो। सन् १९७४ मा स्थानीय बासिन्दाहरूले छुट्टै ब्रिटिश आश्रित क्षेत्रको रूपमा रहने मतदान गरे। सन् १९७८ मा टुभालु पूर्ण रूपमा स्वतन्त्र देशको रूपमा राष्ट्रमण्डलको हिस्सा भयो।
टुभालु र प्रशान्त महासागरमा छरिएका नौ एटोलहरूमा बस्ने यसका ११,००० मानिसहरूको समय सकिएको छ। नासाका वैज्ञानिकहरूले अनुमान गरेका छन् कि टुभालुको ६० प्रतिशत जनसंख्याको घर मेन फुनाफुतीको आधा भाग सन् २०५० सम्ममा डुब्ने बताइएको छ। जहाँ एउटा शहर जमिनको साँघुरो पट्टीमा अवस्थित छ। यो देश समुद्रको बीचमा आकाश जस्तै सुन्दर देखिन्छ। तर यहाँका जनताले धेरै चुनौतिको सामना गर्नुपरेको छ। पहिलो, यो समुद्रमा डुबिरहेको छ। दोस्रो, यहाँ पिउने पानीको पनि समस्या छ। टुभालुवासीहरू सागसब्जीहरू उब्जाउन वर्षाको पानीको ट्यांकीमा भर पर्छन्, किनकि नुन पानीले जमिनको पानी घटाएको छ, जसले बालीहरूलाई असर गर्छ। अहिलेको लागि टुभालु समुद्रमा डुब्नु अघि समय किन्न प्रयास गरिरहेको छ। फुनाफुतीमा बिग्रँदै गएको आँधीबेहरीबाट जोगाउन सामुद्रिक पर्खाल र ब्यारियर निर्माण भइरहेको छ। टुभालुले १७.३ ऐकर कृत्रिम जमिन बनाएको छ। यसले थप कृत्रिम भूमि सिर्जना गर्ने योजना पनि बनाएको छ, जुन २१०० सम्म उच्च ज्वार माथि रहने आशा गर्दछ। सन् २०२३ मा घोषणा गरिएको अष्ट्रेलियासँगको ऐतिहासिक जलवायु र सुरक्षा सन्धिले अर्को वर्षदेखि वार्षिक रूपमा २८० टुभालुवासीहरूलाई अस्ट्रेलियामा बसाइँ सर्ने अनुमति दिनेछ।









