नयाँ दिल्ली: उपराष्ट्रपति जगदीप धनखडले आज भने, ’धर्म भारतीय संस्कृतिको सबैभन्दा आधारभूत अवधारणा हो, जसले जीवनका सबै पक्षहरूलाई मार्गदर्शन गर्दछ। धर्ममार्गले ईश्वरीय प्राणीलगायत अस्तित्वका सबै क्षेत्रमा लागु हुने मार्ग र गन्तव्य र लक्ष्य दुवैलाई प्रतिनिधित्व गर्ने र धार्मिक जीवनका लागि काल्पनिक आदर्श नभई व्यवहारिक रूपमा काम गर्नेछl’ उनले जोड दिए कि ‘सनातन भनेको सहानुभूति र समानुभूति, करुणा, सहिष्णुता, अहिंसा, सदाचार, कुलीनता र धार्मिकता सबै एक शब्दमा समावेशीता हो।‘ कर्नाटकको बैंगलोरमा श्रृङ्गेरी श्री शारदा पीठमले आयोजना गरेको ‘नमः शिवाय’ पारायणमा प्रमुख अतिथिका रुपमा सम्बोधन गर्दै उपराष्ट्रपति जगदीप धनखडले भने, ‘मन्त्र कस्मोपोलिस’ लाई दुर्लभ र दर्शनीय घटना भएको बताए जसले मन, हृदय र आत्मालाई गहिरोसँग जोड्छ र सबैसँग मेलमिलापमा जीवन बिताउँछ। वैदिक जप, मानवताको सबैभन्दा पुरानो र निरन्तर मौखिक परम्परा मध्ये एक, हाम्रा पुर्खाहरूको गहिरो आध्यात्मिक ज्ञानको लागि जीवित लिंकको रूपमा काम गर्दछ। यी पवित्र मन्त्रहरूको सटीक लय, स्वर र कम्पनले एक शक्तिशाली अनुनाद सिर्जना गर्दछ जसले मानसिक शान्ति र वातावरणीय सद्भाव ल्याउँछ।‘

वैदिक श्लोकको व्यवस्थित संरचना र जटिल उच्चारण नियमले प्राचीन विद्वानहरूको वैज्ञानिक परिष्कार झल्काउने उनले बताए। ‘यो परम्परा, लिखित अभिलेख बिना संरक्षित, प्रत्येक अक्षरलाई ध्यानपूर्वक गणितीय सद्भावमा व्यक्त गरिएको, पुस्ताहरूमा मौखिक रूपमा ज्ञान हस्तान्तरण गर्ने भारतीय संस्कृतिको उल्लेखनीय क्षमता प्रदर्शन गर्दछ’, उपराष्ट्रपतिले भने, ‘भारतीय संस्कृतिको सबैभन्दा ठूलो विशेषता भनेको विविधतामा एकता हो, जुन समयसँगै विभिन्न परम्पराहरूको मिश्रणबाट सिर्जना भएको हो। यो यात्राले नम्रता र अहिंसाको मूल्य स्थापित गरेको छ। भारत आफ्नो समावेशीतामा अद्वितीय छ, एकताको भावनाका साथ सम्पूर्ण मानवताको प्रतिनिधित्व गर्दछ। भारतीय संस्कृतिको ईश्वरीय सार यसको विश्वव्यापी करुणामा निहित छ, ‘वसुधैव कुटुम्बकम’को दर्शनमा मूर्त रूप हो।‘ उनले भारतलाई हिन्दू, सिख, जैन र बौद्ध धर्मजस्ता प्रमुख धर्महरूको जन्मस्थल ठान्थे भन्ने कुरा बताए।

उपराष्ट्रपतिले भने,  ‘विगतमा कट्टरपन्थीले हाम्रो संस्कृतिलाई बदनाम गर्ने, हाम्रो संस्कृतिलाई कलंकित गर्ने र हाम्रो संस्कृतिलाई ध्वस्त पार्ने प्रयास गरेको स्मरण गर्दै उपराष्ट्रपतिले हाम्रो संस्कृति अविनाशी भएकाले हाम्रो देश बाँचेको छ।‘ सजिलै बुझ्न सकिने शिक्षाहरू मार्फत भारतीय संस्कृतिलाई एकताबद्ध र बलियो बनाउनमा आदि शंकराचार्यको भूमिकालाई स्वीकार गर्दै उपराष्ट्रपति जगदीप धनखडले भने, ‘हामी भारतीय अध्यात्म र दर्शनको कालातीत परम्पराको पुनरुत्थानका लागि आदि शंकराचार्यप्रति गहिरो ऋणी छौं।‘

‘यहाँ उपस्थित प्रत्येक व्यक्ति हाम्रो संस्कृतिको संरक्षक, राजदूत र पैदल सिपाही हो’, उपराष्ट्रपति धनखडले बेंगलुरुको प्यालेस मैदानमा ‘नमः शिवाय‘ परायणमा उपस्थित मानिसहरूलाई उल्लेख गर्दै भने। उपराष्ट्रपतिले भने, ‘यो पारायण हामीले भावी पुस्तालाई हाम्रो प्राचीन परम्परालाई गर्वका साथ हस्तान्तरण गर्नेछौं भन्ने विश्वासको प्रदर्शन हो र यस कार्यक्रमले भारतको सांस्कृतिक र आध्यात्मिक सम्पदा झल्काउँछ।‘ उपराष्ट्रपतिले धनको खोजीमा लापरवाही र आत्मकेन्द्रित हुन नहुने बताए। धनको सृष्टि मानव कल्याणसँग मेल खाएमा विवेक शुद्ध हुने र सुख प्रदान गर्ने उनले बताए। सबैका लागि निष्पक्षता, सबैका लागि समान व्यवहार र सबैलाई समानतासँग धर्म जोडिएको छ भन्ने कुरालाई ख्याल गर्दै व्यवसायिक नैतिकतालाई आध्यात्मिक सिद्धान्तसँग जोड्नुपर्नेमा उनले जोड दिए। उपराष्ट्रपतिले धर्मले शासित समाजमा असमानताको कुनै ठाउँ नहुनेमा जोड दिए।  प्रल्हाद जोशी, केन्द्रीय उपभोक्ता मामिला, खाद्य तथा सार्वजनिक वितरण तथा नयाँ तथा नवीकरणीय ऊर्जामन्त्री, भी सोमन्ना, जल शक्ति तथा रेल राज्यमन्त्री, जगद्गुरु शंकराचार्य श्री श्री विधुशेखर भारती महास्वामीजी, श्री श्री शंकर भारती महास्वामीजी, श्री श्री शंकर भारती महास्वामीजी, ब्रह्मानन्द भारती महास्वामीजी लगायत अन्य महानुभावहरुको उपस्थिति रहेको थियो। -पीआईबी