नयाँ दिल्ली: प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदी १६औं ब्रिक्स शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन रुस पुगेका छन्। प्रधानमन्त्री मोदी २२ देखि २३ अक्टोबरसम्म रूसको कजानमा हुनेछन्। काजान पुगेपछि प्रधानमन्त्री मोदीको भव्य स्वागत गरियो। प्रधानमन्त्री मोदीले यहाँ ब्रिक्स राष्ट्रका नेताहरूसँग द्विपक्षीय बैठक गर्नेछन्। यस बाहेक उनले अन्य धेरै कार्यक्रममा पनि सहभागिता जनाउने छन्। विश्वमा धेरै मोर्चामा युद्ध चलिरहेको बेला रुसको कजानमा यो शिखर सम्मेलन हुन लागेको हो। विगत साढे दुई वर्षदेखि रुस–युक्रेन युद्धमा फसेको छ भने अर्कोतर्फ पश्चिम एसियामा इजरायल र हमासबीच शुरु भएको युद्धपछि धेरै मोर्चामा द्वन्द्व चलिरहेको छ। रुस पुगेपछि प्रधानमन्त्री मोदीले शान्तिबाट मात्रै हरेक समस्याको समाधान सम्भव हुने कुरा दोहोर्याएका छन्।
यो अंग्रेजी अक्षर बीआरआईसीएसबाट बनेको छ। ‘ब्रिक्स’ विश्वको उदीयमान अर्थतन्त्रहरूको समूह हो। नामबाट अनुमान गर्न सकिन्छ, यी देशहरू हुन्- ब्राजिल, रूस, भारत, चीन र दक्षिण अफ्रिका। ब्रिक्सको विचार सन् २००१ मा भएको थियो, जुन २००६ मा ब्रिक्सको रूपमा उभियो र २०१० मा ब्रिक्स बन्यो जब दक्षिण अफ्रिका यस समूहमा सामेल भयो। सन् २०२३ को अगस्टमा दक्षिण अफ्रिकामा भएको १५औं ब्रिक्स शिखर सम्मेलनमा भएको निर्णयअनुसार अब उक्त समूहमा १० देश समावेश छन्। इजिप्ट, इथियोपिया, इरान, साउदी अरेबिया र संयुक्त अरब इमिरेट्स ब्रिक्समा नयाँ पूर्ण सदस्यका रूपमा सामेल भएका छन्। ब्रिक्स शब्दका प्रवर्तक जिम ओ’निल हुन्। अन्तर्राष्ट्रिय वित्तीय परामर्शदाता गोल्डम्यान साक्ससँग सम्बद्ध ओ’निलले सन् २००१ मा आफ्नो अनुसन्धान पत्रमा पहिलो पटक यो शब्दावली प्रयोग गरेका थिए। उक्त शोधपत्रको शीर्षक थियो, ‘बिल्डिङ बेटर ग्लोबल इकोनोमिक ब्रिक्स’। ब्रिक्सले आज विश्वको जनसंख्याको ४३ प्रतिशत, विश्वको भूमि क्षेत्रको ३२ प्रतिशत, विश्वव्यापी जीडीपीको लगभग ३५ प्रतिशत र विश्व निर्यातको २० प्रतिशत ओगटेको छ। समूहका अनुसार यसले देशहरूको दिगो विकास र वृद्धिमा योगदान पुर्याउने पारस्परिक लाभकारी सहयोग विकास गर्ने अवसर प्रदान गर्दछ।