कोलकाता: म्याक्स लाइफ इन्स्योरेन्स कम्पनीले आफ्नो सेवानिवृत्ति सर्वेक्षण ‘भारत रिटायरमेन्ट इन्डेक्स स्टडी’ (आईआरआईएस) को चौथो संस्करण जारी गरेको छ। यो अध्ययन मार्केटिङ डाटा र एनालिटिक्स मा एक वैश्विक अगुवा नेता कान्तारसँग साझेदारीमा आयोजित गरिएको छ। आईआरआईएस ४.० मा यो खुलासा भयो कि सेवानिवृत्तिको लागि तयारीको सन्दर्भमा शहरी भारतको स्कोर आईआरआईएस ३.० मा ४७ बाट आईआरआईएस ४.० मा ४९ मा बढेको छ। यो सुधार स्वास्थ्य र वित्तीय तयारी दुवैको सन्दर्भमा बढेको जागरूकता र सक्रिय कदमहरूद्वारा संचालित गरिएको हो। शहरी भारतीय श्रमिक महिलाहरूले अवकाश सूचकांकमा ५० अंक प्राप्त गरे, जुन पुरुषको तुलनामा १ अंक बढी हो। आइरिसको पछिल्लो संस्करणले डबल इनकम नो किड्स (डिंक्स) र गिग वर्कर्स+ को रूपमा दुई नयाँ खण्डहरू थपेको छ। म्याक्स लाइफका सीईओ र प्रबन्ध निर्देशक प्रशान्त त्रिपाठीले भने, ‘भारतीयहरूको भविष्यका लागि सेवानिवृत्तिको तयारी धेरै महत्त्वपूर्ण छ। यो पनि महत्त्वपूर्ण छ किनकि स्वास्थ्य सेवाको क्षेत्रमा भएको प्रगतिका कारण अब मानिसहरूको आयु बढेको छ। त्यसैले अब जनताले अवकाशपछि थप वर्षको लागि आर्थिक योजना बनाउनुपर्ने अवस्था आएको छ। आईआरआईएस ४.० अध्ययनले खुलासा गरेको छ कि शहरी भारतीयहरूको सेवानिवृत्ति सूचकांक बढेको छ, तर अझै पनि ३ मध्ये १ भारतीयहरू सेवानिवृत्ति पछिका वर्षहरूको लागि तयार छैनन्।
उनले थप भने, ‘अहिले, धेरै शहरी भारतीयहरूले सानै उमेरबाट अवकाश योजना शुरु गर्नुको महत्त्व महसुस गरिरहेका छन्। बचतको विकल्पका रूपमा जीवन बीमालाई पनि मानिसमा रुचाउने क्रम बढेको छ। ३ मध्ये २ भारतीयले अवकाश प्राप्तिका लागि यसमा लगानी गरिरहेका छन्। उल्लेखनीय रूपमा शहरी कामदार महिलाहरूले आफ्नो आर्थिक भविष्य सुनिश्चित गर्दै त्यस्ता लगानीहरू गर्न नेतृत्व गरिरहेका छन्।‘
सौम्या मोहन्ती, एमडी र प्रमुख ग्राहक अधिकारी, इनसाइट्स डिभिजन, दक्षिण एशिया कान्तारले भनिन्, ‘भारत रिटायरमेन्ट इन्डेक्स स्टडी (आईआरआईएस) ४.० ले सेवानिवृत्तिको लागि विभिन्न क्षेत्रहरूमा शहरी भारतीयहरूको तयारीमा सही र डाटा-संचालित निष्कर्षहरू प्रदान गरेको छ। आर्थिक, शारीरिक र भावनात्मक तयारी जस्ता प्रमुख मापदण्डहरूमा केन्द्रित रहेको यस अध्ययनले देशको अवकाश परिदृश्यको स्पष्ट चित्र प्रकट गरेको छ।‘