इस्लामावाद: पाकिस्तान कठिन आर्थिक संकटबाट गुज्रिरहेको छ। पाकिस्तानमा गरिबी निरन्तर बढिरहेको छ। यसैबीच, पाकिस्तान विश्वको तेस्रो धेरै जनसंख्या भएको देश बन्न सक्छ। यो शताब्दीको मध्यमा हुने अपेक्षा गरिएको छ। पाकिस्तान अहिले पाँचौं ठूलो जनसंख्या भएको देश हो। संयुक्त राष्ट्र संघले अमेरिका र इन्डोनेसिया जस्ता देशलाई छिट्टै उछिनेर भारत र चीनपछि जनसंख्याको हिसाबले विश्वको तेस्रो स्थानमा पुग्ने अनुमान गरेको छ। पाकिस्तानको उच्च प्रजनन दर र उच्च जनसंख्या वृद्धिको कारणले वृद्धि हुने अपेक्षा गरिएको छ। जबकि चीन र अमेरिका जस्ता अन्य देशहरूमा जनसंख्याको वृद्धि सुस्त वा घट्दै गएको छ। पाकिस्तानमा एक महिलाको औसत तीन सन्तान हुन्छ। जसका कारण पाकिस्तानमा जन्मदर मृत्युदरभन्दा बढी भएको छ। ठूलो जनसंख्या दुईधारे तरवार जस्तै हो। चीन र भारत जस्ता देशका लागि यसले आन्तरिक उपभोग बढाउन मद्दत गरेको छ।

ठूलो जनसंख्याको कारण, घरायसी सामान र सेवाहरूको माग धेरै उच्च छ। यसले व्यापार कोठालाई बढ्न र परिपक्व हुन दियो। समग्रमा यी देशहरूको तीव्र आर्थिक वृद्धिमा यसले ठूलो योगदान गरेको छ। यद्यपि, पाकिस्तानको लागि अवस्था एकदम फरक छ, किनभने यसको अर्थव्यवस्था पहिले नै संघर्ष गरिरहेको छ। आज पाकिस्तानले आफ्नो खर्च विदेशी ऋणबाट चलिरहेको छ। यस्तो अवस्थामा पाकिस्तानमा जनसंख्या बृद्धि हुनु राम्रो मान्न सकिदैन। बढ्दो जनसङ्ख्या भएको मुलुकले श्रमशक्ति दिन सक्छ तर त्यसका लागि दक्ष हुनु आवश्यक छ। यद्यपि, पाकिस्तानले पहिले नै उच्च बेरोजगारी र कम रोजगारी दरको सामना गरिरहेको छ। अर्थतन्त्रले नयाँ युवाका लागि रोजगारी सिर्जना गर्न सकेन भने बढ्दो जनसङ्ख्याले बेरोजगारीको समस्या झनै बढाउँछ। जनसंख्या बढ्दै जाँदा खाद्यान्न र ऊर्जाको माग पनि बढ्छ। बारम्बार उर्जाको अभाव र खाद्यान्नको बढ्दो मूल्य पाकिस्तानमा नयाँ कुरा होइन। सन् २०२२ को विनाशकारी बाढीपछि मुलुकमा आर्थिक संकट शुरु भएपछिको अवस्था यस्तो छ।