वासिङ्टन: अमेरिकासहित विश्वका धेरै ठाउँमा फैलिरहेको ओरोपोचे भाइरसले स्वास्थ्य विज्ञहरुको चिन्ता बढाएको छ। अमेरिकी स्वास्थ्य अधिकारीहरूले मंगलबार रिपोर्ट गरेअनुसार हालैका दिनहरूमा क्युबाबाट फर्केका २० भन्दा बढी व्यक्तिहरू ओरोपोचे भाइरसबाट संक्रमित भएका छन्, जसलाई स्लथ फिभर पनि भनिन्छ। यो एउटा यस्तो भाइरस हो, जसको संक्रमण भएमा यसको कुनै उपचार हुँदैन। यो रहस्यमय भाइरस, हालसम्म, मुख्यतया दक्षिण अमेरिकाको अमेजन बेसिनमा मात्र सीमित थियो, तर आनुवंशिक परिवर्तन पछि, यो अब अमेरिका र युरोपमा पनि फैलिएको छ। विशेष गरी २०२३ को अन्त्यबाट यो भाइरस तिब्र गतिमा फैलिन थालेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूका रिपोर्ट अनुसार यो वर्ष अर्थात् २०२४ को पहिलो सात महिनामा पाँच देशमा यो रोगका ८ हजार भन्दा बढी घटनाहरू रिपोर्ट गरिएको छ। यो भाइरसलाई हालै ब्राजिलमा दुई महिलाको मृत्युको कारण पनि मानिएको छ। कीराको टोकाइबाट सर्ने ओरियोपोचेका केसहरू बढ्दै गएपछि युनाइटेड स्टेट्स सेन्टर फर डिजिज कन्ट्रोल एण्ड प्रिभेन्सन (सीडीसी)ले अमेरिकाका डाक्टरहरूका लागि दिशानिर्देश जारी गरेको छ। युरोपमा भाइरसको पहिलो केस जून र जुलाई २०२४ मा ब्राजिल र क्युबा भ्रमण गर्दा संक्रमित भएका यात्रुहरूमा फेला परेको थियो।

ओरोपोचे दक्षिण अमेरिकाको अमेजन क्षेत्रको मूल भाइरस हो, जुन कीराको टोकाइबाट फैलिन्छ। धेरै फरक कीराहरू बाहेक यो होलर बाँदर, मार्मोसेट र धेरै जनावरहरूमा पाइन्छ । यो भाइरसले मानिसमा ज्वरो निम्त्याउँछ। ओरोपोचे भाइरसबाट संक्रमित किराले मानिस वा जनावरलाई टोक्दा फैलिन्छ। यो भाइरस अमेरिकामा व्यापक रूपमा पाइने पिनहेड आकारको मिड्ज प्रजाति क्युलिकोइड प्यारेन्सिसबाट फैलिएको विश्वास गरिन्छ। यस बाहेक क्युलेक्स क्विन्क्वेफेसियाटस र ओक्लेरोटाटस सेराटस लामखुट्टेको टोकाइबाट पनि यो भाइरस सर्छ। तर, यो भाइरस मानिसबाट मानिसमा सरेको पुष्टि भएको छैन।

यो भाइरस शरीरमा प्रवेश गर्नेबित्तिकै रगतसँगै शरीरभरि छिटो फैलिन्छ। यो विशेष गरी मस्तिष्क र कलेजो दुवै भित्र जम्मा हुन्छ। यो भाइरसमा आरएनए भनिने आनुवंशिक सामग्रीको स्ट्र्यान्ड हुन्छ जुन सुरक्षात्मक प्रोटिन शेल भित्र बन्द हुन्छ। यो रक्तप्रवाह भित्र फ्यागोसाइट्स भनेर चिनिने प्रतिरक्षा कोशिकाहरूमा यात्रा गर्ने सोचाइ छ, यसले शरीरमा कोशिकाहरूलाई संक्रमित गर्न अनुमति दिन्छ। ओरोपोचे भाइरसले यसको नाम गाउँबाट लिएको हो जहाँ यसको संक्रमणको पहिलो केस रेकर्ड गरिएको थियो। १९५५ मा ट्रिनिडाड र टोबागोको भेगा डे ओरोपोचेमा ज्वरोबाट पीडित २४ वर्षीय मानिसमा भाइरस पत्ता लागेको थियो। यस पछि यसको नाम ओरोपोचे राखियो। त्यसयता ब्राजिलको अमेजनमा मानिसहरु लगातार यो भाइरसबाट संक्रमित भइरहेका छन्। सन् १९८० को दशकदेखि पानामा, पेरु र इक्वेडरमा यो भाइरसको प्रकोप बढेको छ। सन् २००० पछि बोलिभिया, कोलम्बिया, इक्वेडर र फ्रेन्च गुयानामा पनि यो भाइरसको संक्रमण देखा पर्न थाल्यो।

यस भाइरसको हालैका केसहरूको बारेमा कुरा गर्दा २०२३ को अन्त्यमा अमेजन बेसिन र दक्षिण अमेरिकाका नयाँ क्षेत्रहरूमा यसको प्रकोप बढ्न थाल्यो। त्यसपछि क्युबाले जून २०२४ मा भाइरसको केसहरू पुष्टि गर्यो। यस वर्षको जनवरी १ देखि जुलाई २० सम्म विश्व स्वास्थ्य संगठनले ओरोपोचेका ८,०७८ केसहरू रेकर्ड गरेको छ। जसमध्ये सबैभन्दा बढी ७,२८४ घटना ब्राजिलमा दर्ता भएका छन्। यसपछि बोलिभियामा ३५६, पेरुमा २९०, कोलम्बियामा ७४ र क्युबामा ७४ जनामा ​​संक्रमण पुष्टि भएको छ। स्वास्थ्य विज्ञहरूका लागि चिन्ताको विषय के हो भने अब गैर अमेजन क्षेत्रहरूमा यो भाइरसका केसहरूको संख्या बढ्दै गएको छ। ब्राजिलको अमेजन क्षेत्र बाहिरका १० देश बाहेक यो क्युबामा पनि पुगेको छ। भाइरसको हालैको विश्लेषणले यसको आनुवंशिक कोडमा केही परिवर्तन भएको देखाएको छ, जसका कारण यसले संक्रमित व्यक्तिको कोषमा अझ प्रभावकारी रूपमा प्रतिलिपि बनाउन थालेको छ। यसको मतलब यो हो कि एक पटक यसले सेललाई संक्रमित गरिसकेपछि र सेलुलर मेसिनरी अपहरण गरिसकेपछि, भाइरसले धेरै संख्यामा पुन: उत्पादन गर्नसक्छ। भाइरसले संक्रमित व्यक्तिमा गम्भीर रोग निम्त्याउने मात्र होइन, यसको फैलावटको सम्भावना पनि बढाउँछ।