- मूल लेखक: एन्ड्रू डविड हेररी
- अनुवाद: सेसिल मुखिया
छोरा-छोरीको रूपमा जन्मलिनु साधारण कुरा हो, तर केही सम्बन्ध रहस्यपूर्ण रूपमा देखा पर्दछ, हामी अपरिचितको रूपमा भेटेका थियौं अनि विछोड नाभि -सम्बन्धित नाताको रूपमा भएको थियो। सन् २००४ को ग्रीष्मकालमा , एक अपरिचितसित मेरो भेट सन्तथोम गिर्जा, चेन्नइमा भएको थियो। उनलाई हेर्दा मलाई यस्तो प्रतीत भयो कि उनी एक सामान्य व्यक्तिदेखि माथिका हुन्। हुन त उनी एक धर्मसंगतका ननसित अंग्रेजीमा कुरा गर्दै थिए, मैले उनको नेपाली उच्चारण थाहा पाइहालें। मैले नेपाली भाषामा मेरो परिचय दिँदा एक दक्षिण भारतीयले नेपाली बोलेको सुन्दा उहाँ अचम्भित हुनुभयो। त्यहाँ उनले बाईबलको एक विशेष संस्करण खोज्नु हुँदै थियो जो त्यहाँको पुस्तक भण्डारमा उपलब्ध थिएन। मैले उहाँलाई अन्य स्थानमा लगें जहाँ उक्त बाईबलहरू उपलब्ध थिए। त्यस पश्चात् मैले उहाँलाई कहाँ बस्नु हुँदैछ भनेर सोध्दा उहाँले ‘होटलमा’ भन्नुभयो।
मैले उहाँलाई मेरो घर जान आश्वस्त गराएँ, मेरो घरमा उहाँले नेपाली दाल-भात र सब्जी देख्दा खुशी हुनुभयो। भोलीपल्ट चेन्नाइ नजीक गोल्डन बीचमा एक पुरोहितको घरमा उहाँको बस्ने बन्दोबस्त मिलाइदिएँ। त्यहाँको बसाईलाई उहाँले उपभोग गरे, बिहानपख समुन्द्रको किनारमा घुम्न जान्थे अनि सूर्योदयको समय ध्यानासन रहन्थे। उहाँ शुद्ध शाकाहारी अनि अत्यन्त अनुशासित व्यक्ति थिए, बिहान २ बजे उठेर प्रार्थना पूजा अनि ध्यानासन गर्थे। प्रात: छह बजेतिर एक कप चिया र दुईवटा बिस्कुट खान्थे। त्यसपछि समुन्द्रको किनारमा घुम्न जान्थे अनि फर्केर आएर स्नान गर्थे। साधारण खाजा खाएपछि केही समय घरका परिजन अनि साथीहरूसित फोनमा बात गर्थे। त्यस पछि फेरि उहाँ दिउँसोको खाना खाने समयसम्म पुस्तक अध्ययनमा लीन हुन्थे। खानामा भात, दाल र सब्जी मन पराउँथे। खाना पछि पनि अध्ययन जारी राख्थे। चिया पछि केही समय पैदल घुम्न जान्थे। रातिको भोजन छह बजेतिर लिए पछि छिट्टै विश्रामको निम्ति पलङमा जान्थे।
उहाँसित दुई हप्ताको अवधिमा दक्षिण भारतका प्राय: सबै तीर्थस्थानहरू घुम्ने सौभाग्य मैले पाएको छु, ती सबै हिन्दू, इशाई अनि मुस्लमान धर्मका पवित्रस्थलहरू थिए उहाँले मलाई आफ्नै छोरालाई झै माया गर्दथे। चेन्नाईको बसाइको समयमा उहाँलाई भेटेन आउने उहाँका सबै छोरा-छोरी अनि भाईसित गर्वसँग मेरो परिचय गराउँथे। उहाँको राजनीति अनि सिक्किमको लोकतान्त्रिक संघर्ष बाहेक, उहाँ गहन रूपमा ईश्वरको खोजी गर्ने व्यक्ति थिए जसले हिन्दू, इशाई अनि इस्लाम तीन प्रमुख धर्मका पवित्र ग्रन्थमाथि महारत हासिल गरेका थिए। उहाँले मलाई एउटा पवित्र बाईबल भेट स्वरूप दिएका थिए जहाँ उनको टिप्पणी र तुलनात्मक विचार थियो। उहाँले सधै नै यस संसारमा परमेश्वरको राज्यको घोषणा गर्न चाहान्थे। यी तीन पवित्र ग्रन्थहरूको तुलनात्मक अध्ययनले उहाँ विश्वस्त भए कि परमेश्वर विभिन्न घर्मका रूपमा प्रकट भए पनि उनी एउटै ईश्वर हुन्।
म स्वंयले पनि विभिन्न धर्मका दर्शनशास्त्रीय अध्ययन गरेको हुनाले, ईश्वर अनि विश्वासको शीर्षकमा हाम्रो सम्वाद भइ नै रहनथ्यो। उहाँले लेखेका लेखहरूको पहिलो प्रति सधैं मलाई पठाउँथे अनि मेरो विचार जान्न चाहन्थे, अरूलाई पठाउन अघि। हामीले २० वर्ष भन्दा अधिक ठूलो नाता गाँस्यौं। मैले कयौं अवसरहरूमा उहासँग भेटें अनि धेरै पल्ट उहाँको आफ्नै घरमा पनि गएँ। उहाँले मलाई उहाँसँगै रहोस् भन्ने इच्छा गर्थे तर मेरो जीवन बारे मेरो आफ्नै पार- दर्शन थियो, तसर्थ उहाँसँग सिक्किममा बस्न सकिनँ। मैले कयौं बार धार्मिक विश्वासहरू, ख्रीस्तिय धर्म विषय अन्तर्वार्ता पनि लिएको छु, ती सबैको फुटेजहरू आज पनि मसँग छन्।
यद्यपी, उहाँका धेरै तर्कहरूलाई स्वीकार गर्दिनँ। उहाँको उमेर र अनुभवहरू माथि ध्यान दिँदै असहमतसित सहमत भएँ। मैले सधैं उहाँलाई आफ्नै बुबाको रूपमा हेर्दथें अनि उहाँले पनि मलाई आफ्नै छोरारोको रूपमा हेर्दथेI हाम्रो यात्रा धेरै वर्षसम्म जारी रह्यो, हुन ता भौगोलिक अनि सांस्कृतिक रूपमा हामी दुई ध्रुवमा थियौं, तर आत्मामा भने हामी एक थियौं, बुबा र छोरारोको रूपमा। उहाँले भन्ने
गर्दथे, ‘जब मैले मान्यता पाउनेछु, तिमी सिक्किममा आएको म चाहन्छु अनि मिडिया साथै विश्वको शीर्ष व्यक्तिहरूको निम्ति तिमी प्रवक्ता भएको हेर्न चाहान्छु।‘ उहाँले धेरैपल्ट संसारको अन्तको भविष्यवाणी गरे तर हामीलाई आफ्नै जीवनको अन्त बारे बेखबर गराएर गए। सिक्किमको इतिहासमा उनी प्रजातान्त्रिक योद्धा र राजनीतिज्ञको रूपमा सदा संस्मरण गरिनेछ, अर्कोतिर उहाँको अप्रकटन रहस्य “सिक्किमे बुबासँग तमिल छोरा’ निरन्तर रहिरहनेछ।
( एन्ड्र डविड हेररी, दक्षिण भारतका एक ख्याति प्राप्त चलचित्र निर्माता- निर्देशक हुन् अनि अनि धेरै प्रतिष्ठित पुरस्कार प्रापक हुन्। उनले दार्जीलिङ डायोसिसको डकुमेन्ट्री फिल्म पनि निर्माण गरेका छन्। यसै समय एन्ड्रूसित, अनुवादकको परिचय भएको हो। फेसबुकमा स्व: आर सी पौड्याल बारे चाखलाग्दो जानकारी र तस्वीर देखेपछि अनुवादकले एन्ड्रूलाई पूर्ण विवरण व्हाट्सएप मार्फत पठाइ दिने अनुरोध गर्दा उनले सहर्ष स्वीकार गरे।)