वैज्ञानिकहरूले पहिलो पटक महासागरको गहिराइमा ‘डार्क अक्सिजन’ फेला पारेका छन्। यो देखेर वैज्ञानिकहरु छक्क परेका छन्। उत्तर प्रशान्त महासागरको क्लेरियन-क्लिपर्टन जोनमा धातुका साना नोडलहरू भेटिएका छन्। यसको मतलब सानो बलहरू हुन्। यी बलहरू समुद्रको तल फैलिएका छन्। अचम्मको कुरा यो हो कि यी बलहरूले आफ्नै अक्सिजन उत्पादन गर्छन्। जसलाई वैज्ञानिकहरुले डार्क अक्सिजनको नाम दिएका छन्। यी धातुका बलहरू आलुको आकारमा हुन्छन्। तिनीहरूले पूर्ण अन्धकारमा अक्सिजन उत्पादन गर्छन्, त्यसैले यहाँ उत्पादन हुने अक्सिजनलाई ‘डार्क अक्सिजन’ नाम दिइएको छ। किनभने यहाँ सूर्यको किरण पुग्दैन। स्कटिस एसोसिएशन फर मरिन साइन्स (एसएएमएस) वैज्ञानिक एन्ड्रयू स्वीटम्यानले भने कि जब हामीले पहिलो पटक यो डाटा प्राप्त गर्यौं, हामीले सोचेका थियौं कि हाम्रो सेन्सर बिग्रिएको छ। किनकी आज सम्म समुन्द्रको तल्लो भागमा यस्तो देखेको थिएन। त्यहाँ सधैं अक्सिजन खपत हुन्छ। उत्पादन छैन। त्यही भएर हामीलेछक्क परे। त्यसपछि फेरि छानबिन भयो। थप अनुसन्धानमा, यो पत्ता लाग्यो कि एन्ड्र्यू र उनको टोलीले केही ग्राउन्डब्रेकिंग खुलासाहरू गर्न लागेका थिए। यसको अध्ययन प्रतिवेदन नेचर जियोसाइन्समा २२ जुलाई २०२४ मा प्रकाशित भएको छ। यी धातु बलहरूले इलेक्ट्रोलाइसिस मार्फत अक्सिजन उत्पादन गर्छन्। अर्थात्, बिजुली चार्जको उपस्थितिमा अक्सिजन र हाइड्रोजनको विभाजन। अब प्रश्न गरिन्छ कि समुद्र भित्र बिजुलीको चार्ज कहाँबाट आयो। त्यसोभए भनौं कि जब यी धातुको नोडल भित्र रहेको धातु आयनहरूले इलेक्ट्रोनहरू साझा गर्दछ, त्यसबाट विद्युतीय चार्ज निस्कन्छ। यी पोलिमेटलिक नोडलहरू हुन्, तिनीहरू १० देखि २० हजार फिटको गहिराइमा अवस्थित छन्।