राज्यपालको  सुरक्षा व्यवस्था

03-1

पश्चिम बंगालका राज्यपाल डा. सी भी आनन्द बोसले सोमबार बिहान राजभवनमा खटिएका कोलकाताका पुलिस कर्मचारीहरूलाई प्रभारी अधिकारीसहित तत्कालै परिसर खाली गर्न आदेश दिएका छन्। राज्यपालका अनुसार, पुलिसले उनको निर्देशन पालना गरिरहेको छैन र उनी आफ्नो वरपर सुरक्षित महसुस गर्दैनन्। राज्यपाल राजभवनको उत्तरी गेटमा रहेको पुलिस चौकीलाई जनमञ्चमा परिणत गर्ने योजनामा ​​रहेको बताइएको छ। यस सम्बन्धमा राज्यपालले निर्देशन दिए पनि राज्यपाललाई भेट्न आएका भाजपा नेता सुभेन्दु अधिकारीलाई कोलकाता पुलिसले राजभवन प्रवेश गर्नबाट रोकेको बेला यो आदेश आएको छ। कुनै पनि राज्यको राज्यपाल भारतीय संविधानको धारा १५३ अन्तर्गत नियुक्त हुन्छ। उनले राज्यमा राष्ट्रपतिको प्रतिनिधिको रूपमा काम गर्छन् र राज्यको संवैधानिक प्रमुख हुन्छन्। राज्यपालले राज्य र केन्द्र सरकार बीचको माध्यमको रूपमा काम गर्दछ। राज्यहरूमा राज्यपालको आफ्नो कार्य र राजभवनको भूमिका निर्वाह गर्नको लागि आफ्नै सचिवालय हुन्छ। यसमा मुख्य सचिव र अन्य अधिकारी र कर्मचारीहरू राज्य सरकारले नियुक्त गर्दछ। यसबाहेक राज्यपालरको कामका लागि अफिसर अन स्पेशल ड्युटी (ओएसडी) पनि नियुक्त हुन्छ।

यसबाहेक राज्यपालरहरूसँग सामान्यतया दुई एडीसीहरू हुन्छन्। यी एडीसीहरूमध्ये एक सेनाका र अर्को भारतीय पुलिस सेवाका हुन्छन्। एडीसीको रूपमा नियुक्त अधिकारीहरूसँग सामान्यतया प्रोटोकल अधिकारीहरूको भूमिका हुन्छ, जसले प्रोटोकल लागू गर्दछ र राज्यपालको कार्यकारी सहायकको रूपमा काम गर्दछ। एडीसी पदमा नियुक्त हुने सैनिक अधिकृतलाई तीनवटा सशस्त्र बलमध्ये कुनै एकमा पाँचदेखि सात वर्ष काम गरेको अनुभव हुनुपर्नेछ। उही समयमा, सामान्यतया राज्यमा तैनात भारतीय पुलिस सेवाको नयाँ अधिकारीलाई राज्यपालको एडीसीको रूपमा पोस्ट गरिएको छ। राज्यपालरका दुवै एडीसीहरू प्रायः हरेक अवसरमा उनीसँगै हुन्छन् र साथमा बस्छन्। अर्को व्यक्ति धेरै महत्त्वपूर्ण छ, जो हरेक अवसरमा राज्यपालसँग देखिन्छ। त्यो महत्त्वपूर्ण व्यक्ति व्यवस्थित हो। राज्यप्लरको अर्डली, सामान्यतया सेतो लुगा लगाएको, सधैं उनको पछाडि देखिन्छ। उनको टाउकोमा विशेष आकारको टोपी पनि छ। सामान्यतया, गभर्नरको सुरक्षाको जिम्मेवारी सम्बन्धित राज्यको हुन्छ। अर्थात् राज्यपाल नियुक्त भएको प्रदेशको प्रोटोकल अनुसार राज्य सरकारको निर्देशनमा राज्यपाल र राजभवनको सुरक्षाका लागि स्थानीय पुलिस प्रशासन तैनाथ हुन्छ।

तर, समय समयमा केन्द्रीय गृह मन्त्रालयले देशभरका भीआईपीहरूको सुरक्षाको समीक्षा गर्छ। कुनै पनि राज्यका राज्यको सम्बन्धमा केन्द्र सरकारमा कुनै सूचना आएमा त्यसको आधारमा केन्द्र सरकारले छुट्टै सुरक्षा व्यवस्था गर्नसक्छ। यसका लागि विभिन्न वर्गमा सुरक्षा व्यवस्था मिलाउँछ। यसमा वाई श्रेणीदेखि जेड प्लससम्मको सुरक्षा हुनसक्छ। पश्चिम बंगालका राज्यपाललाई जेड प्लस सुरक्षा छ। त्यस्तै केरलाका राज्यपाल आरिफ मोहम्मद खानलाई पनि जेड प्लस सुरक्षा दिइएको छ।जनवरी २०२३ मा वीआईपी सुरक्षा व्यवस्थाको समीक्षाको क्रममा पश्चिम बंगालका राज्यपाल डा. सी भी आनन्द बोसको सुरक्षा कडा पारिएको छ। उनलाई जेड प्लस श्रेणीको सुरक्षा दिइएको छ। उनको व्यक्तिगत सुरक्षाका लागि केन्द्रीय गृह मन्त्रालयले केन्द्रीय रिजर्भ पुलिस फोर्स (सीआरपीएफ) का जवानहरू खटाएको छ। हाल उनी देशमा जहाँ गए पनि प्रोटोकल अनुसार २५ देखि ३० वटा सशस्त्र सीआरपीएफ जवान उनको सुरक्षाका लागि समयमै तैनाथ हुन्छन्। यसअघि पश्चिम बंगालका राज्यपाल रहेका वर्तमान उपराष्ट्रपति जगदीप धनखरले पनि केन्द्र सरकारबाट जेड श्रेणीको सुरक्षा पाएका थिए।

About Author

[DISPLAY_ULTIMATE_SOCIAL_ICONS]

Advertisement