प्राय: बजारबाट आइफल वा अन्य कुनै फल किन्दा, देख्नु भएको छ कि त्यहाँ एक स्टिकर टाँसिएको छ। आइफल घरमा लगेर काटेर खाने बेलामा धेरै पटक स्टिकर लगाइएको ठाउँमा आइफल सडेको वा बिग्रिएको हुन्छ। अथवा महँगो आइफल किनेको हो भने त्यो नबिग्रने सम्भावना छ र पसलेले आइफल एक्सपोर्ट क्वालिटीको छ, राम्रो छ भनी बेचेको हुनसक्छ। स्टिकर हेरेर विश्वास गर्छौं। तर स्टिकरको अर्थ न त खराब क्षेत्रलाई छोप्नु हो न उत्तम गुणस्तर, तर यो बिल्कुलै फरक छ। आइफललाई स्टिकर लगाएपछि न त यी स्टिकरमा लेखिएका कुराहरु पढ्छौं न त हरेक आइफलमा स्टिकर लगाउनुको अर्थ के हो? आइफल सतहमा किन टाँसिन्छ भन्ने कुरा ९९ प्रतिशत मानिसलाई थाहा नहुनुको कारण यही हो। दिल्लीका प्रसिद्ध नेचुरोप्याथ अमुल्य नागेन्द्रले बताउनुहुन्छ कि आजकल आइफल मात्र होइन सुन्तलालाई पनि स्टिलले लेप गरिन्छ। आइफलमा चम्किलो स्टिकरहरू देखेर, मानिसहरू अक्सर सोच्छन् कि यी आइफल महँगो हुनेछन्। धेरै पटक पसलहरूले टाँसिएको आइफलको लागि पनि बढी मूल्य लिन्छन्, जबकि टाँस्ने सीधा स्वास्थ्यसँग सम्बन्धित छ, मूल्यसँग होइन। जब तपाईं आइफल किन्न जानुहुन्छ, आइफलमा लगाइएको स्टिकर पढ्नु पर्छ किनभने त्यसमा यस्तो जानकारी लेखिएको हुन्छ जसले तपाईंलाई के खाँदैछ भनेर बताउँछ।
फलफूलमा टाँसिएका स्टिकरमा यसको मूल्य र म्याद सकिने मितिबाहेक पीएलयु अर्थात मूल्य लुकअप कोड लेखिएको नागेन्द्रले बताए। यो कोडले फलको गुणस्तरलाई संकेत गर्छ र फल कसरी बढेको छ भनी बताउँछ। पीएलयु कोडमा ३ मुख्य विशेष कोडहरू छन्। कुनै आइफल वा फलको कलंकमा चार अंकको संख्या लेखिएको हुन्छ। यो कोड ४०२६, ४९८७ आदि अंक ४ बाट शुरु हुन्छ। यसको अर्थ यस्ता फलफूलमा विषादी र रसायन प्रयोग गरी उत्पादन गरिएको हो। त्यसमा विषादीको व्यापक प्रयोग भएको छ। यी फलहरू सस्तो छन्। यी खानुको अर्थ हो कि तपाईले मल र कीटनाशकको साथ फल किन्दै हुनुहुन्छ। केही फलहरूमा पाँच अंकको संख्या लेखिएको हुन्छ, तर यो कोड अंक ८ बाट शुरु हुन्छ, जस्तै ८४१३१ वा ८६५३२ आदि। यो स्पष्ट छ कि यी फलहरू आनुवंशिक रूपमा परिमार्जन गरिएको छ। यी फलहरू पनि अर्गानिक छैनन् र जीएम बालीहरूको फलको रूपमा देखा पर्दछ। यी कीटनाशकहरू भन्दा थोरै महँगो हुनसक्छ, तिनीहरूका फाइदा र बेफाइदा दुवै छन्।
केही फलफूलमा अंक ९ बाट शुरु हुने ५ अंकको कोड हुन्छ। जस्तै फलमा ९३४३५ लेखिएको हुन्छ। यसको मतलब यी फलहरू अर्गानिक रूपमा हुर्किएका हुन्। यसमा विषादीको प्रयोग गरिएको छैन। यसलाई सबैभन्दा सुरक्षित फल भनिन्छ र मूल्यमा महँगो भए पनि स्वास्थ्यका लागि उत्कृष्ट मानिन्छ। अमुल्य नागेन्द्रका अनुसार आजकल भारतीय बजारमा आइफल, सुन्तला आदिमा स्टिकरहरू लगाइन्छ तर त्यसमा कुनै कोड लेख्नुको सट्टा निर्यात गुणस्तर, उत्तम गुणस्तर वा प्रिमियम गुणस्तर जस्ता शब्दहरू लेखिएको हुन्छ। यी नक्कली स्टिकरहरू हुन्। यी खरीददारहरूलाई धोका दिन र खराब गोंद प्रयोग गर्न स्थापित छन्। यस्तो अवस्थामा तपाईले यस्तो आइफल किन्दा सावधानीपूर्वक किन्नुस् र खानुअघि तातो पानीमा राम्ररी धुनुहोस्। चक्कुले परालको छाला काट्नुहोस् र यसलाई हटाउनुहोस्।









