जलपाईगढी (पश्चिम बंगाल): पोखरीमा अनौठो जनावर देखेपछि जलपाईगढीमा सनसनी फैलिएको छ। मंगलबार क्रान्ति ब्लकको टेस्सी मोला ग्राम पञ्चायत अन्तर्गत डिम्का झोरा निवासी अब्दुल समदको घरको पोखरीमा यो अनौठो जनावर देखेपछि क्षेत्रमा हलचल मच्चियो। यसबारे वन विभागलाई खबर गरेपछि सूचना पाएर पर्यावरणर्मीको सानो टोली घटनास्थलमा पुग्यो। उनले यो जनावरको नाम प्यांगोलिन रहेको बताए। त्यसपछि यसलाई पोखरीबाट निकालेर वन विभागलाई हस्तान्तरण गरियोl बोनरुई फोलिडोटा वर्गको चट्टानयुक्त स्तनपायी हो। मुखमा दाँतको अभाव दाँतविहीन स्तनधारी जनावरहरूको समूहमा समावेश हुने पहिलो थियो। तर केही विशेष विशेषताहरूको कारण, तिनीहरू अब एक अलग समूह फोलिडोटामा समावेश छन्, जसमध्ये बनरुई मात्र सदस्य हो। धेरै क्षेत्रहरूमा तिनीहरूलाई स्केली एन्टीटरहरू पनि भनिन्छ किनभने तिनीहरू कमिलाहरू खान्छन्। तर धेरै जनजातिहरु यसलाई रुहिन भन्छन्।

बनरुईको मुख्य वासस्थान उत्तरी पहाडी क्षेत्र भए पनि पर्यावरणको सन्तुलनलगायत अन्य धेरै कारणले यो पङ्गोलिन वा रुहिन विगत केही दशकदेखि जलपाईगढीका विभिन्न इलाकामा देखिने गरेको छ विलुप्त हुने कगारमा छ तर यो छ। जानकारीका अनुसार प्याङ्गोलिनको मूल्य करोडौं रुपियाँ रहेको छ। चीनमा यसको एक किलो मासुको मूल्य करिब ३० हजार रुपियाँ पर्छ। यसको हड्डी र मासु धेरै प्रकारका औषधीहरू बनाउन प्रयोग गरिन्छ, जुन प्रायः चीनमा प्रयोग गरिन्छ। यसबाट यौनसित सम्बन्धित औषधी बनाउने चर्चा पनि छ। प्याङ्गोलिन जीव नेपाल, श्रीलंका, भुटान र भारतका पहाडी अनि हल्का समतल क्षेत्रमा पाइन्छ। भारतमा यसलाई सल्लु सर्प पनि भनिन्छ, यो लोपोन्मुख दुर्लभ प्रजाति हो जुन प्रायः एसिया र अफ्रिकामा पाइने प्याङ्गोलिनको अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा मूल्य करोडौं रुपियाँमा तस्करी पनि हुन्छ। यसको माग विशेष गरी चीनमा उच्च छ, जसले यसलाई औषधी बनाउन प्रयोग गर्दछ। लगभग ६ करोड वर्षदेखि प्याङ्गोलिन कमिला खाएर पृथ्वीमा बाँचिरहेको बताइएको छ। इन्टरनेशनल युनियन फर कन्जर्भेसन अफ नेचरका अनुसार विश्वभर जंगली जनावरहरूको अवैध ओसारपसारमा प्याङ्गोलिनले मात्र २० प्रतिशत योगदान दिन्छ। यो संसारमा सबैभन्दा बढी तस्करी हुने जनावर रहेको बताइएको छ।