दक्षिण अमेरिकी देश पेरुको मरुभूमिमा प्रागैतिहासिक शुक्राणु ह्वेल माछाको जीवाश्म फेला परेको छ। वैज्ञानिकहरुले ७० लाख वर्ष पहिले पृथ्वीमा स्पर्म व्हेल माछा रहेको बताएका छन्। अहिले उनीहरुले मरुभूमिको बीचमा त्यही ह्वेलको खोपडीको कंकाल फेला पारेका छन्। जीवाश्म अवशेषहरू अहिलेसम्म पूर्ण रूपमा संरक्षित अवस्थामा फेला परेका छन्। पेरुका जीवाश्मविद् एल्डो बेनिट्स पालोमिनोले उत्खननमा पाइने जीवाश्महरू पूर्णतया सुरक्षित नहुने बताए। सामान्यतया जबडा, मेरुदण्ड, दाँत वा अन्य चीजहरूको कंकाल मात्र पाइन्छ। ७० लाख वर्षअघि पृथ्वीमा भेटिएको स्पर्म ह्वेलको खोपडीको संरक्षित कंकाल यस मामिलामा अपवाद हो। यो जीवाश्म लिमाको राष्ट्रिय इतिहास संग्रहालयमा राखिएको छ।
पालोमिनो भन्छन्, ‘फेला परेका जीवाश्महरूमा कानको हड्डीसहितको पूर्ण खोपडी र स्पर्म ह्वेल माछाको दुईवटा आर्टिकुलर कशेरुकाहरू समावेश छन्। यो संसारमा सबैभन्दा राम्रो संरक्षित प्रागैतिहासिक शुक्राणु ह्वेल जीवाश्म हो। यस जीवाश्मले प्रागैतिहासिक कालका धेरै रहस्यहरू उजागर गरेको छ।‘ अन्वेषकहरूले ओकुयाकाये मरुभूमिमा प्रागैतिहासिक शुक्राणु ह्वेलको जीवाश्म फेला पारेका छन्। यसबाट अचम्म लाग्न सक्छ, गहिरो समुन्द्रमा बस्ने यो ह्वेल माछाको जीवाश्म समुद्रको मरुभूमिमा कसरी भेटियो? वैज्ञानिकहरूले प्रागैतिहासिक कालमा ओक्विक्के मरुभूमि ठूलो समुद्र भएको बताए। बिस्तारै यहाँबाट पानी बग्यो र मरुभूमि बन्यो। अनुसन्धानकर्ताहरूले फेला पारेको यो स्पर्म ह्वेलको खोपडीको लम्बाइ ४ फिटभन्दा बढी छ। यस आधारमा, शोधकर्ता र वैज्ञानिकहरूले यो स्पर्म व्हेलको लम्बाइ १८ फिट भन्दा अलि बढी भएको अनुमान गरेका छन्। लाखौं वर्ष पहिले, यस क्षेत्रमा अवस्थित विशाल समुद्रमा धेरै जनावरहरू भेटिएका थिए। मरुभूमिकरणको प्रक्रियामा, कोही यहाँ गाडिए, जसको जीवाश्महरू यहाँ पाइन्छ। स्पर्म ह्वेलको कंकालबाट पनि धेरै रहस्य खुल्ने गरेको छ। स्पर्म ह्वेल माछाको कपालको कंकालमा रहेको दाँतबाट धेरै कुरा स्पष्ट भएको वैज्ञानिकहरुले बताएका छन्। उनका अनुसार स्पर्म ह्वेलका दाँत तीखा र धेरै ठूला हुन्छन्। यसले देखाउँछ, तिनीहरूले ठूला जलीय जीवहरूको शिकार गर्थे। यद्यपि, स्पर्म ह्वेलले अहिले साना जीवहरूको शिकार गर्छन्।