नयाँ दिल्ली: भारतमा ५६.४ प्रतिशत रोगको बोझ अस्वास्थ्यकर खानपानका कारण हुने गरेको छ।आईसीएमआरले बुधबार ९ मईमा आवश्यक पोषक तत्वहरूको आवश्यकताहरू पूरा गर्न र मोटोपना र मधुमेह जस्ता रोगहरू (एनसीडीहरू) लाई रोक्न १७ आहार दिशानिर्देशहरू जारी गरिएको बताएको छ। स्वास्थ्य अनुसन्धान निकाय अन्तर्गतको नेशनल इन्स्टिच्युट अफ न्युट्रिसन (एनआईएन) ले स्वस्थ आहार र शारीरिक क्रियाकलापले कोरोनरी हृदय रोग (सीएचडी) र उच्च रक्तचाप (एचटीएन) लाई पर्याप्त मात्रामा घटाउन र टाइप २ मधुमेहलाई ८० प्रतिशतसम्म रोक्न सक्ने बताएको छ।

यसले स्वस्थ जीवनशैली अपनाएमा अकाल मृत्युलाई रोक्न सकिने बताएको छ। चिनी र फ्याटयुक्त खानेकुराको बढ्दो उपभोग, कम शारीरिक गतिविधि, सूक्ष्म पोषक तत्वको कमी र तौलको समस्या र विभिन्न प्रकारका खानेकुराहरूमा सीमित पहुँचका कारण अवस्था बिग्रिएको छ। एनआईएनले नुनको मात्रा सीमित गर्न, तेल र बोसोको मात्रा कम प्रयोग गर्न, उचित व्यायाम गर्न, चिनी र अति प्रशोधित खाद्यवस्तु कम गर्न अनुरोध गरेको छ। यसले स्वस्थ जीवनशैली अपनाउने र मोटोपना रोक्नको लागि जानकारी प्राप्त गर्न र स्वस्थ खाना छनौट गर्न खानाको लेबलहरू पढ्न सुझाव पनि दिएको छ।

भारतीयहरूको लागि आहार दिशानिर्देशहरू (डीजीआईहरू) डाक्टर हेमलथा आर, निर्देशक, आईसीएमआर-एनआईएनको नेतृत्वमा विशेषज्ञहरूको बहु-अनुशासनात्मक समितिले मस्यौदा तयार पारेको छ र धेरै वैज्ञानिक समीक्षाहरू पार गरेको छ। डीजीआईमा सत्रह दिशानिर्देशहरू सूचीबद्ध छन्। डा. हेमलताले सबै प्रकारका कुपोषणको सबैभन्दा तार्किक, दिगो र दीर्घकालीन समाधान भनेको पोषणयुक्त खानेकुराको उपलब्धता, पहुँच र किफायती हो भन्ने कुरामा जोड दिँदै सबै खाद्यवस्तुको उपभोगलाई प्रवर्द्धन गर्ने कुरामा जोड दिए। दिशानिर्देशहरूले वैज्ञानिक, प्रमाण-आधारित जानकारी समावेश गर्दछ जसले राष्ट्रिय पोषण नीतिमा उल्लेख गरिएका लक्ष्यहरू प्राप्त गर्न मद्दत गर्नेछ।

आईसीएमआर महानिर्देशक डा. राजीव बहलले भने कि पछिल्ला केही दशकहरूमा भारतीयहरूको आहार बानीमा उल्लेखनीय परिवर्तनहरू भएका छन्, जसले गैर-संक्रामक रोगहरूमा वृद्धि भएको छ। जबकि कुपोषणका केही समस्या अझै पनि कायम छन्। उनले थपे, ‘मलाई खुशी छु कि यी दिशानिर्देशहरू भारतमा परिवर्तन भइरहेको खाना मनोवृत्तिसँग धेरै सान्दर्भिक भएका छन्, जसमा न्यूनतम प्रशोधित खाद्य पदार्थहरू छनोट गर्ने, खाद्य सुरक्षालाई सम्बोधन गर्नका लागि खाद्य लेबलहरू र शारीरिक गतिविधिहरू समावेश छन्। म पक्का छु कि यी पूरक हुनेछन्। सरकारका यी प्रयासहरू हाम्रा जनताको राम्रो पोषण र स्वास्थ्य प्रवर्द्धन गर्ने हो।‘