किशमिश सुकेको अंगूरको अर्को रूप हो, तर तिनीहरूले अंगूरको गुण मात्र समावेश गर्दैन तर दूधको लगभग सबै तत्वहरू समावेश गर्दछ। यस सम्बन्धमा धेरैजसो डाक्टरहरुको एउटै मत छ कि दूध भन्दा चाँडो पच्ने भएकाले दूध नभएमा किसमिसको प्रयोग गर्न सकिन्छ। यति मात्र होइन, बुढेसकालमा यसको नियमित सेवन गर्नाले रोगबाट बचाउने मात्र नभई बढ्दो उमेरमा पनि निकै सहयोगी साबित हुन्छ। आयुर्वेदका अनुसार किसमिसमा रहेको चिनी शरीरमा छिट्टै पच्ने र सोसिन्छ, जसले शक्ति र ऊर्जा प्रदान गर्छ। यति मात्र होइन, जब हाम्रो शरीरको शक्ति कडा परिश्रम, कुपोषण वा कुनै ठुलो रोग लागेपछि कमजोर हुन्छ, तब शरीरको हराएको शक्ति पुनः प्राप्त गर्न किशमिश जीवनरक्षक साबित हुन्छ। किशमिशले घट्दै गएको ऊर्जालाई पुनर्स्थापित गर्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्छ।
किशमिश खाँदा मीठो, तुरट, चिसो र पित्त कम गर्ने प्राकृतिक गुणले भरिपूर्ण हुन्छ, जसले शरीरका लागि अन्य धेरै फाइदा पनि गर्छ। औषधीय गुणको बारेमा कुरा गर्दा, किशमिश खाँदा कब्जियत, रक्तअल्पता, ज्वरो र यौन दुर्बलता जस्ता धेरै गम्भीर रोगहरूको जोखिम कम हुन्छ, साथै यो तौल बढाउनमा पनि उपयोगी साबित हुन्छ। यसबाहेक किशमिशमा आइरन, पोटासियम, क्याल्सियम, म्याग्नेसियम र फाइबर प्रचुर मात्रामा पाइन्छ, जसले शरीरलाई अन्य धेरै गम्भीर रोगहरूबाट बचाउँछ।
किशमिश खानुका फाइदाहरु: ड्राई फ्रुट भनेर चिनिने किसमिसले कोलेस्ट्रोलको मात्रा र रक्तचाप घटाउन मद्दत गर्छ। शर्बतलाई राति पानीमा भिजाएर बिहान बेलुका सेवन गर्दा पित्त घट्ने, पेट फुल्ने र दिसा बग्ने जस्ता रोगमा पनि फाइदा हुन्छ। किशमिश हेमोप्टिसिस, मुटुको जलन र पुरानो ज्वरो हटाउनको लागि रामबाण उपाय हो। थप रूपमा, यसले मुखमा हानिकारक ब्याक्टेरियाको वृद्धिलाई पनि रोक्छ। रक्सी पिउने लतबाट धेरै हैरान हुनुहुन्छ र त्यसबाट छुटकारा पाउन नसकेमा रक्सीको तृष्णा भएमा रक्सीको सट्टा दैनिक १० देखि १२ ग्राम किसमिस चपाउनुस्, केही दिनमै रक्सीको लतबाट पूर्णतया मुक्त हुनेछ। यसरी, व्यक्ति ऊर्जावान र खुशी महसुस गर्न थाल्छ। दैनिक किशमिश खाँदा आँखाको ज्योति बढ्छ, त्यसैले यो आँखाको लागि जीवनरक्षक हो। क्याल्सियमको राम्रो स्रोत भएकाले यसले हाम्रो हड्डीलाई मजबुत बनाउँछ। किशमिश गठियाको उपचारमा र मृगौलाको पत्थरीबाट बच्न निकै लाभदायक हुन्छ। अन्त्यमा यहाँ ध्यान दिनुपर्ने कुरा के हो भने किशमिशलाई सधैं खानुअघि राम्ररी धुनुपर्छ जसले गर्दा धुलो, कीरा र विषादीको प्रभाव तुरुन्तै हट्छ।