वासिङ्टन: खगोलविद्हरूले हाम्रो सौर्यमण्डलमा तीनवटा चन्द्रमा भेट्टाएका छन् जुन यसअघि अज्ञात थिए। जसमध्ये दुईवटा चन्द्रमा नेप्च्युनको वरिपरि र एउटा चन्द्रमा युरेनसको परिक्रमा गरिरहेको छ। हवाई र चिलीमा शक्तिशाली भू-आधारित टेलिस्कोपहरू प्रयोग गरेर यी टाढाका साना चन्द्रमाहरू देखिएका थिए, र अन्तर्राष्ट्रिय खगोलीय संघको माइनर प्लानेट सेन्टरले शुक्रबार घोषणा गरेको छ। योसँगै नेप्च्यून ग्रहको परिक्रमा गर्ने चन्द्रमाको ज्ञात संख्या १६ र युरेनसको परिक्रमा गर्ने ज्ञात चन्द्रमाको संख्या २८ पुगेको छ। यो खोजमा सहयोग गर्ने वाशिंगटनस्थित कार्नेगी इन्स्टिच्युसन फर साइन्सका खगोलविद् स्कट शेपर्डले नेप्च्युनको नयाँ चन्द्रमाको अहिलेसम्मको सबैभन्दा लामो परिक्रमा यात्रा भएको बताए। उनले स्पष्ट गरे, सानो बाहिरी चन्द्रमाले सूर्यबाट सबैभन्दा टाढा रहेको विशाल हिउँ ग्रह नेप्च्युनको वरिपरि एक परिक्रमा पूरा गर्न लगभग २७ वर्ष लाग्छ। उनले युरेनसको परिक्रमा गर्ने नयाँ चन्द्र ग्रहको चन्द्रमामध्ये सायद सबैभन्दा सानो भएको र यसको अनुमानित व्यास पाँच माइल (आठ किलोमिटर) मात्र रहेको बताए। उनले भने, ‘हामीलाई लाग्छ, यस्ता साना चन्द्रमा अझै धेरै हुन सक्छन्, जुन पत्ता लगाउन बाँकी छ।’

नेप्च्यूनका दुईवटा नयाँ चन्द्रमामध्ये सबैभन्दा चम्किलोलाई अस्थायी रूपमा एस/२००२ एन५ नाम दिइएको छ। यो २३ किलोमिटर चौडा चन्द्रमाले नौ वर्षमा नेप्च्युनको परिक्रमा पूरा गर्छ। हल्का प्रकाश भएको चन्द्रमालाई एस/२०२१ एन१ नाम दिइएको छ। तिनीहरूको स्थायी नामहरू ग्रीक पौराणिक कथामा समुद्री देवताहरू र अप्सराहरूमा आधारित हुनेछन्। मरीना ब्रोजोभिक र नासाको जेट प्रोपल्सन प्रयोगशालाका बब ज्याक्सन र स्कट शेपर्डले यसलाई पत्ता लगाएका छन्। नेप्च्युनको नयाँ चन्द्रमा सेप्टेम्बर २०२१ मा देखियो, शेपर्डले भने। यो पनि सम्भवतः २००३ मा पत्ता लगाइएको थियो। यो ग्रह वरिपरि घुमिरहेको छ कि छैन भनेर निर्धारण गर्न अघि यो गायब भयो। तीनवटै चन्द्रमाको परिक्रमा अण्डाकार हुन्छ। यी चन्द्रमाहरू यी ग्रहहरूको नजिक जन्मिएका थिएनन्, तर पछि गुरुत्वाकर्षणले कब्जा गरेका थिए भन्ने वैज्ञानिकहरूले आफ्नो अध्ययनमा पत्ता लगाए।