ढाका (बंगलादेश): बंगलादेशको राजधानीको जेलमा मृत्यु भएको १८९ वर्षपछि प्रसिद्ध खासी स्वतन्त्रता सेनानी यु तिरोत सिङ सियेमको नाम ढाकामा गूंजियो। शुक्रबार ढाकाको इन्दिरा गान्धी सांस्कृतिक केन्द्र (आईजीसीसी)मा यु तिरोत सिङ मेमोरियलको उद्घाटन गरियो, अनि उनको स्मृति प्रतिमा अनावरण गरियो। यो ऐतिहासिक विकासले उनलाई विश्व नायकको रूपमा प्रवर्द्धन गर्ने अपेक्षा गरिएको छ, जो लगभग दुई शताब्दीसम्म गुमनाम रहे। यो स्मारक मेघालयको कला र संस्कृति विभागको नेतृत्वमा विदेश मन्त्रालय, ढाकास्थित भारतीय उच्चायोग, भारतीय सांस्कृतिक सम्बन्ध परिषद् (आईसीसीआर)को सहयोगमा सामूहिक र सहयोगी प्रयासको परिणाम हो। बंगलादेशका लागि भारतीय उच्चायुक्त प्रणय वर्मा र उपमुख्यमन्त्री स्नियाभालाङ धरले कला र संस्कृति मन्त्री पल लिङ्दोह, स्वास्थ्यमन्त्री अम्प्रीन लिङ्दोह, राज्य योजना बोर्डका अध्यक्ष मेतबाह लिङ्दोह, पूर्व यूपीएससी अध्यक्ष डेभिड सिम्लिहको उपस्थितिमा मूर्तिको अनावरण गरेका थिए। केएचएडीसीका कार्यकारी सदस्य तेइबोर पठाव, केएचएडीसीका विपक्षी नेता टिटोस्टार्भेल चिन, आयुक्त तथा सचिव एफआर खारकोङ्गोर, अन्य वरिष्ठ अधिकारीहरू र अन्य विशिष्ट व्यक्तिहरू थिए।

ढाकामा रहेको आईसीसीआर पुस्तकालयको नाम पनि यु तिरोत सिङ लाइब्रेरी राखिएको थियो र स्मारकको भागको रूपमा खासी स्वतन्त्रता सेनानीको विषयगत भित्तिचित्रहरू अनावरण गरिएको थियो। यस अवसरमा यु तिरोत सिङ सियेमको जीवनमा आधारित दुई एनिमेटेड पुस्तकहरू विमोचन गरिएको थियो। स्थानीय कलाकार राफेल वारजारीले यु तिरोत सिङको मूर्तिकला र भित्तेचित्रहरू बनाएका गरेका थिए। कला तथा संस्कृति विभागले मूर्तिका लागि ११ लाख रुपियाँ विनियोजन गरेको थियो। ‘मूर्ति निर्माण गर्न एक महिनाभन्दा बढी समय लाग्यो,’ वारजारीले भने। उनले सन् २०२२ मा विषयगत भित्तिचित्रहरू जडान गरिएको बताए।

यस अवसरमा बोल्दै वर्माले भने कि यो ऐतिहासिक घटनाले भारतको उत्तरपूर्वी र बंगलादेश बीचको बलियो भौगोलिक र ऐतिहासिक सम्बन्धलाई देखाउँछ। ‘मेघालय बादलको बास मात्र होइन तर साहसी र असाधारण दृष्टि भएका मानिसहरूको घर पनि हो। यस्तै एक बहादुर व्यक्ति निस्सन्देह यु तिरोत सिङ सियेम थिए, जो १९औं शताब्दीको प्रारम्भमा औपनिवेशिक शासनविरुद्धको हाम्रो प्रतिरोधका महान् नेताहरू मध्ये एक थिए। सिपाही विद्रोहभन्दा धेरै अगाडि उनीहरूले तत्कालीन ईस्ट इण्डिया कम्पनीको विस्तारवादी नीतिविरुद्ध विद्रोह गरेका थिए,’ उनले भने।