नयाँ दिल्ली: अर्जेन्टिनामा पाँचवटा लिथियम ब्लकको अन्वेषण सम्बन्धी भारत-भारत सरकारको सम्झौता कार्बन उत्सर्जन घटाउने दिशामा कोसेढुङ्गा साबित हुने एक प्रेस विज्ञप्तिमा बताएको छ। यसका साथै लिथियम आयातमा भारतको चीनमाथिको निर्भरता घटाउन पनि यसले मद्दत गर्ने बताएको छ। भारत सरकारले अर्जेन्टिनासँग लिथियम अन्वेषण र उत्खननका लागि सम्झौता गरेको छ। यो भारतको पहिलो लिथियम अन्वेषण र खानी परियोजना हो जसमा १५,७०३ हेक्टर क्षेत्रफलमा पाँच लिथियम ब्राइन ब्लकहरू रहेको विज्ञप्तिमा बताएको छ। विज्ञप्तिमा बताइएअनुसार, केन्द्र सरकारले बयानमा भनेको छ, ‘यो रणनीतिक कदमले भारत र अर्जेन्टिना बीचको द्विपक्षीय सम्बन्धलाई सुदृढ बनाउनेछ, अनि यसले खानी क्षेत्रको दिगो विकासमा पनि योगदान पुर्‍याउनेछl विभिन्न उद्योगहरूलाई आवश्यक पर्ने महत्वपूर्ण र रणनीतिक खनिजहरूको लागि वातावरण उपलब्ध गराउने छl’
लिथियम पर्यावरण अनुकूल भविष्यको लागि सकारात्मक परिवर्तनको लागि आवश्यक छ। विज्ञप्तिका अनुसार, ‘लिथियम ऊर्जा रूपान्तरणको लागि सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण खनिजको रूपमा चिनिन्छ। यो इलेक्ट्रिक वाहन र ब्याट्री ऊर्जा भण्डारण प्रणालीहरूमा प्रयोग हुने लिथियम-आयन ब्याट्रीहरूको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण भाग हो। यो डिजेल र पेट्रोल वाहनहरु को कारण प्रदूषण कम गर्न को लागी धेरै महत्त्वपूर्ण छl’
हालसम्म भारत लिथियमका लागि चीन, अष्ट्रेलिया र अर्जेन्टिना जस्ता देशहरूमा निर्भर रहँदै आएको बताइएको छ। भारतको नयाँ सम्झौतापछि यो महत्वपूर्ण खनिजमा चीनको मात्र नियन्त्रण नभई लिथियम खानीमा भारतले पनि त्यससँग प्रतिस्पर्धा गर्नसक्ने अनुमान गरिएको छlbयसबाहेक गत वर्ष फरवरीमा भारत सरकारले जम्मू कश्मीरको रियासीमा ५९ लाख टन लिथियमको भण्डार फेला पारेको घोषणा गरेको थियो। यहाँबाट आपूर्ति शुरु भएपछि चीनमाथिको भारतको निर्भरता लगभग समाप्त हुनेछ।