अंकारा: रुस र युक्रेनबीचको युद्धका कारण विश्वभर मुद्रास्फीति देखिएको छ। कच्चा तेलको मूल्य आकाशा छोएको छ। त्यही समयमा यो युद्धका कारण विश्वमा गहुँको आपूर्ति अवरुद्ध भयो। तर अब विश्वलाई भोकमरीबाट जोगाउन रुस र युक्रेनबीच महत्वपूर्ण सम्झौता भएको छ। ब्ल्याक सी बन्दरगाहबाट अनाज निर्यात गर्ने सम्बन्धमा रुस र युक्रेनका अधिकारीबीच सम्झौता भएको थियो। यो सम्झौतामा हस्ताक्षर गर्दा संयुक्त राष्ट्रसंघका महासचिव एन्टोनियो गुटेरेस र टर्कीका राष्ट्रपति रेसेप तैयप एर्दोगान उपस्थित थिए।
एन्टोनियो गुटेरेस र रेसेप तैयप एर्दोगानले यो सम्झौताले विश्वव्यापी खाद्य संकटलाई कम गर्न मद्दत गर्ने बताएका छन्। युक्रेन विश्वको सबैभन्दा ठूलो खाद्य निर्यातकर्ता मध्ये एक हो। रूसी आक्रमणले कालो सागरमा रूसी सैन्य जहाजहरूको नाकाबन्दीको नेतृत्व गर्यो, परिणामस्वरूप युक्रेनको गहुँको निर्यातमा तीव्र गिरावट आयो। रुसी रक्षामन्त्री सर्गेई शोइगु र युक्रेनका पूर्वाधारमन्त्री ओलेक्जेन्डर कुब्राकोभले शुक्रबार छुट्टाछुट्टै सम्झौतामा हस्ताक्षर गरेका छन्। यस क्रममा दुवैले हात मिलाउनबाट जोगिए। एर्दोगान र गुटेरेसको उपस्थितिमा इस्तानबुलको भव्य डोल्माबास प्यालेसमा हस्ताक्षर समारोह भयो। गुटेरेसले भने, ‘आज हामीले कालो सागरमा आशाको किरण देखेका छौं। यसले विश्वलाई यस्तो राहत दिनेछ जुन आजभन्दा पहिले कहिल्यै आवश्यक थिएन। युक्रेनका राष्ट्रपति भ्लादिमिर जेलेन्स्कीले यो सम्झौताले अब करिब १० अर्ब डलर बराबरको अन्न निर्यात गर्न सक्ने बताए। यी सम्झौताहरू १२० दिनका लागि हुन् र स्वचालित रूपमा नवीकरण हुनेछन्l’
संयुक्त राष्ट्रका अधिकारीहरूका अनुसार सम्झौता अन्तर्गत टर्की, युक्रेन र संयुक्त राष्ट्र संघका कर्मचारीहरूको समूहले जहाजमा अन्न लोड गर्ने कामको सुपरिवेक्षण गर्नेछ। युक्रेनी पाइलट जहाजहरूले अन्न बोक्ने व्यावसायिक जहाजहरूलाई मार्गदर्शन गर्नेछन् ताकि तिनीहरू रूसी खानीसँग टक्कर नहोस्। टर्कीले यी सबै कुराहरूको निगरानी गर्नेछ। यी जहाजहरूले युक्रेनलाई हतियार आपूर्ति नगर्न सक्ने भन्दै रुस चिन्तित छ। रुसको शंका समाधान गर्न टर्कीले यी जहाजहरूको पनि अनुसन्धान गर्नेछ।
यो सम्झौताबाट भारतले ठूलो राहत पाउने अपेक्षा गरिएको छ। युक्रेनबाट गहुँ निकासी नहुँदा भारतबाट अन्य देशमा गहुँ पठाइएको थियो। जसका कारण देशमा पिठोको मूल्य बढेको छ। यो वर्ष भारतमा पीठो औसत ८ प्रतिशतले महँगो भएको छ। जसका कारण बिस्कुट र चाउचाउको मूल्य बढेको छ। अब यो सम्झौतासँगै भारतमा पीठो र त्यसबाट बनेका चीजहरू सस्तो हुन सक्छन्। यसबाहेक यो सम्झौतालाई विस्तार गरी खाद्य तेलको निर्यातलाई पनि अनुमति दिइयो भने विश्वमा खाना पकाउने तेलको मूल्य पनि ओरालो लाग्न सक्छ। यो किनभने युक्रेन सूर्यमुखी तेलको प्रमुख निर्यातक हो।