नयाँ दिल्ली: बढ्दो कोरिडोरमा आधारित सडक सुरक्षा पहलहरूले हरेक वर्ष ४० हजार भन्दा बढी जीवन बचाउन सक्छ, सडक यातायात र राजमार्ग मन्त्री नितिन गडकरीले जारी गरेको अध्ययनले देखाएको छ। सेभलाइफ फाउन्डेसनद्वारा विश्व ब्यांक समूह र सडक यातायात तथा राजमार्ग मन्त्रालयको सहकार्यमा गरिएको ‘भारतमा सडक सुरक्षा राम्रो अभ्यासहरू’ अध्ययनले देशभरबाट सफल सडक सुरक्षा उदाहरणहरू देखाउँछ। अध्ययन समाधानहरूको संग्रह हो। महत्वपूर्ण र धेरै अवस्थामा, चयनित सडकहरूमा सडक दुर्घटनाको मृत्युमा कमी आएको छ।
प्रतिवेदनले भारतबाट धेरै उल्लेखनीय उदाहरणहरू प्रकाश पार्दछ, जस्तै राष्ट्रिय राजमार्ग ४८ (पुरानो मुम्बई-पुणे राजमार्ग)को शून्य मृत्यु कोरिडोर (जेडएफसी) परियोजना, जसले २०१८ र २०२१ को बीचमा मृत्यु दरमा उल्लेखनीय ६१% कमी रेकर्ड गरेको छ। त्यसैगरी, सुरक्षित कर्नाटकको बेलगाम-यारागट्टी राजमार्गको कोरिडोर प्रदर्शन परियोजना (एससीडीपी)ले २०१५ देखि २०१८ सम्म तीन वर्षमा सडक दुर्घटना मृत्युमा ५४% कमी रेकर्ड गरेको छ। विशेष गरी, केरलाको सबरीमाला सुरक्षित क्षेत्र परियोजनाले शून्य सडक दुर्घटना मृत्यु र २०२१९ बीचको रेकर्ड हासिल गरेको छ। सबरीमाला सुरक्षित क्षेत्रको यो सफलता देशभरका तीर्थस्थलहरूको लागि एउटा उदाहरण हो। माथिका प्रत्येक अवस्थामा, सडक दुर्घटनाहरूको विश्लेषण गर्न ३६० डिग्री दृष्टिकोण अपनाउन एक ठोस प्रयास गरिएको छ। यसमा सडक सुरक्षा फर्निचर, प्रभावकारी र लक्षित प्रवर्तन र आपतकालीन चिकित्सा प्रक्रियाहरू सुधार गर्ने समावेश छ।
केन्द्र र राज्य सरकारका धेरै वरिष्ठ अधिकारीहरूको उपस्थितिमा जारी गरिएको प्रतिवेदनले करिडोरमा आधारित, नेटवर्कमा आधारित र राज्यमा आधारित समाधानहरूलाई वर्गीकरण गरेको छ, जसमा नौ कोरिडोरमा आधारित, दुई शहर/संजालमा आधारित र दुई राज्यहरू समावेश छन्। यस अध्ययन प्रतिवेदनले यी समाधानहरू र तिनीहरूको प्रक्रियालाई दस्तावेज गर्दछ, ताकि यी चयन गरिएका उदाहरणहरूलाई प्रभावकारी रूपमा अपनाउन सकिन्छ। यी उल्लेखनीय उदाहरणहरू सङ्कलन गर्न, प्रश्नावलीहरू सबै सम्बन्धित विभागहरू (पुलिस, यातायात, स्वास्थ्य, इत्यादि)लाई भारत भरका सबै २८ राज्यहरू र ८ केन्द्र शासित प्रदेशहरूमा पठाइयो। सडक सुरक्षा प्रयासहरू र राज्यहरूले साझा गरेको तथ्याङ्कलाई पूरक बनाउँछ। राज्यहरूबाट प्राप्त प्रतिक्रियाहरू र माध्यमिक अनुसन्धानका निष्कर्षहरूलाई यस प्रतिवेदनमा विश्लेषण गरिएको छ।
प्रतिवेदनमा प्रतिक्रिया दिँदै, सडक यातायात र राजमार्ग मन्त्री नितिन गडकरीले भने, ‘विश्व ब्यांक र एमओआरटीएचको सहयोगमा सेभलाइफ फाउन्डेसनको यो प्रतिवेदनले भारतको सडक मार्गहरूको लागि सुरक्षित नेतृत्व सिर्जना गर्ने लक्ष्य राखेको छ। यस रिपोर्टको विस्तृत विश्लेषण नीति निर्माताहरू, प्रशासकहरू र सरोकारवालाहरूका लागि लाभदायक हुनेछ। म आशा गर्छु, भारतका उदीयमान विशेषज्ञहरूले उदाहरणीय उदाहरणहरूमा निर्मित प्रतिवेदनले ज्ञानको आदानप्रदान र सहयोगलाई बढावा दिनेछ। यी उदाहरणहरूलाई भारतभरि पाइने विभिन्न सडक सुरक्षा अवस्थाहरूमा ध्यान केन्द्रित गरेर अनुकूलन गर्न सकिन्छ। निश्चित करिडोर वा क्षेत्रहरूका लागि विशिष्ट सफल समाधानहरूमा, रिपोर्टले वास्तविकतामा के समाधानहरू काम गर्नेछ भनेर एक सूक्ष्म समझ प्रदान गर्दछl’ सेभ लाइफ फाउन्डेसनका संस्थापक र सीईओ पियुष्टिवारीले रिपोर्टको बारेमा बोल्दै भने, ‘भारतमा सडक दुर्घटनामा मृत्यु हुनेको संख्या २०१८ र २०२२ बीच ७ प्रतिशतले बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ। यसलाई ध्यानमा राख्दै भारतले सडक दुर्घटना न्यूनीकरणका लागि पहल गर्ने वाचा गरेको छ। भारतका सबै राज्यहरूले यस रिपोर्टलाई सडक सुरक्षा सुधार गर्न गाइडबुकको रूपमा प्रयोग गर्न सक्छन्। हामी आशा गर्छौं, अध्ययनमा प्रस्तुत गरिएका समाधानहरूले क्रस-कार्यात्मक ज्ञान र ग्राउण्ड स्तरमा प्रमाणित पहलहरू बढाउनेछन्l’
About Author
