नयाँ दिल्ली: आज ३ दिसम्बर देशका प्रथम राष्ट्रपति डा. राजेन्द्र प्रसादको जन्मजयन्ती हो। उनको जन्म ३ दिसम्बर १८८४ मा बंगाल प्रेसिडेन्सीको जरादेईमा भएको थियो। जेरादेई अहिले बिहारमा छन्। उनले देशका लागि ठूला उदाहरण प्रस्तुत गरे। तर, उनको मृत्युपछि उनको परिवारलाई के भयो भन्ने धेरैलाई थाहा नहुन सक्छ। उनको परिवारमा कति जना थिए? कसैले चुनाव लडेको वा के भयो?

डा. राजेन्द्र प्रसादले राष्ट्रपति रहँदा कहिल्यै पनि सम्पत्ति जोडेनन्। राष्ट्रपति हुँदा आधा पारिश्रमिक राष्ट्रिय कोषमा दान गर्ने गरेका थिए। राजेन्द्र प्रसादका तीन छोरा थिए। स्वतन्त्रता संग्राममा सामेल भएर उनी बिहारका शीर्ष वकिलहरूमध्ये एक थिए। पटनामा एउटा ठूलो घर थियो। त्यतिबेला उनको पारिश्रमिक पनि कम थिएन। गान्धीजीको आग्रहमा उनी स्वतन्त्रताको लडाइमा उत्रे। त्यसपछि आफ्नो जीवन सरलताले जिउन थाले। राष्ट्रपति भवन गएपछि पनि उनले त्यहाँ सादगीलाई सर्वोपरी राखे। भुइँमा बसेर खाना खाने उनी पहिलो राष्ट्रपति हुन्। उनले राष्ट्रपति भवनमा अंग्रेजी शिष्टाचार अपनाउन अस्वीकार गरे। फराकिलो राष्ट्रपति भवनमा उनले आफ्नो लागि दुई–तीन कोठा मात्र प्रयोग गरे।

उनको अन्तिम दिन जसरी बित्यो त्यो पनि दु:खद छ। उनी पटनाको सदकत आश्रममा बस्थे। त्यहाँ उचित उपचार प्रणाली थिएन। राष्ट्रपतिको अन्तिम दिनमा यस्तो अवस्था होला भन्ने कल्पना गर्न सकिँदैन। उनले देशलाई लगभग सबै दिएका थिए। उनले चाहेको भए वकिल बनेर धेरै कमाउन सक्थे। सन् १९१० मा उनी पटनाका चर्चित वकिल बनेका थिए। उनी आफ्नो इमानदारी, कर्तव्यपरायणता र वकालतको आफ्नो विशाल ज्ञानको लागि प्रसिद्ध हुनुहुन्थ्यो। २८ फरवरी १९६३ मा पटनामा राजेन्द्र बाबुको निधन हुँदा उनी ७८ वर्षको थिए। त्यसको केही समयपछि सन् १९६२ मा उनकी श्रीमती राजवंशी देवीको निधन भयो।