कोलकाता: देशको प्रतिष्ठित साहित्यिक-सांस्कृतिक संस्था निलाम्बरको वार्षिक महोत्सव ‘लिटेरिया’ यस वर्ष दिसम्बर १ देखि ३ सम्म आयोजना भइरहेको छ। साहित्यको सातौं संस्करणको तीन दिने कार्यक्रम बीसी रोय अडिटोरियम, सियालदहमा आयोजना हुनेछ। देश भरका कवि, लेखक, समालोचक, नाटककार र कलाकारहरुलाई एउटै मंचमा भेला गरी साहित्यिक वातावरण सिर्जना गर्नु साहित्यरियाको मुख्य उद्देश्य हो।

तीनदिने कार्यक्रमको पहिलो दिन दीप प्रज्वलन र सोनाली पाण्डे र उनको टोलीको काव्यात्मक नृत्य प्रस्तुतिबाट शुरु भएको छ। पहिलो गोष्ठीमा उदयप्रकाश, मोहन श्रोत्रिय, प्रियंकर पालिवाल, इतु सिंहले ‘श्रद्धाको विकलाङ दौर र परसाई’* विषयमा आफ्नो धारणा राखे। ‘आजाद मुल्क का दरबारी राग’ विषयलाई केन्द्रमा राखेर आयोजना गरिएको दोस्रो गोष्ठीमा सुधीश पचौरी, मणिन्द्रनाथ ठाकुर, वेद रमण र विहाग वैभवले वक्ताका रूपमा आफ्नो धारणा राख्ने छन्। त्यसपछि निलाम्बरको टोलीले कविता कोलाज ‘धेरै चारा, धेरै थोरै दूध’ (अविनाश मिश्रका कविताहरू) प्रस्तुत गर्नेछ। दिनको अर्को आकर्षण गजलहरूको साँझ हुनेछ। जसमा अविनाश दास, सुनील कुमार शर्मा, परवेज अख्तर, शैलेश गुप्ता, अयाज खान अयाज समावेश हुनेछन्। दिनको अन्त्यमा फणीश्वरनाथ रेणुको कथामा आधारित र रितेश कुमारको निर्देशनमा निलाम्बरले निर्माण गरेको लघु चलचित्र संवादको प्रस्तुति हुनेछ।

दोस्रो दिनको शुरुवात युवा गायक वासु गन्धर्वको काव्य संगीतले हुनेछ। निलाम्बरले हाम्रो भविष्य वैचारिक दृष्टिकोणबाट अझ समृद्ध बनोस् भन्ने उद्देश्यले यस कार्यक्रममा युवालाई स्थान दिएको छ। युवा संवादमा पूजा मिश्रा, अन्वेषा कविरत्न, कालु तामाङ, भानु प्रताप पाण्डेले ‘अपाङ्ग श्राद्धको युग र हामी’ विषयमा आफ्नो धारणा राख्नेछन्। यस दिनको पहिलो संवाद सत्रमा सुधीश पचौरी, उदयन वाजपेयी, वेद रमण र विनय मिश्रले ‘ब्रिटिश राजमा शिव शम्भुका पत्रहरू’ विषयमा आफ्नो धारणा राख्ने छन्। कार्यक्रमको मुख्य आकर्षण देश भरका प्रख्यात तथा युवा कविहरुको कविता वाचन हुनेछ। पहिलो कविता सत्रमा उदयन वाजपेयी, हरिश्चन्द्र पाण्डे, निशान्त, विवेक चतुर्वेदी, सञ्जय भिसे, प्रज्ञा सिंह थिए। दिनको अन्त्यमा रितेश कुमारको निर्देशनमा लोकरंगीको टोलीले ‘वाको ध्यानम्’ नाटक प्रस्तुत गर्नेछ।

साहित्यको तेस्रो दिन निलाम्बरको टोलीद्वारा मुक्तिबोध, सर्वेश्वर दयाल सक्सेना र उदय प्रकाशको कविता वाचनबाट शुरु हुनेछ। त्यसपछि प्रख्यात कथाकार पंकज मित्रको कथा ‘बेचुलाल का भूत उर्फ ​​बेलाकभु’ वाचन हुनेछ। यस दिन सिनेमामा केन्द्रित संवाद सत्रमा

‘जाने भी दो यारों: सिनेमामा व्यंग्य’ प्रमोद सिंह, अविनाश दास, आशुतोष दुबे र हितेन्द्र पटेलले आफ्नो विचार प्रस्तुत गर्नेछन्। यस दिनको कविता वाचन सत्रमा कविहरू उदय प्रकाश, आशुतोष दुबे, फरीद खान, झिलम त्रिवेदी (बंगाली), विहाग वैभव र वासु गन्धर्व हुनेछन्।

तीनदिने साहित्यिक कार्यक्रम सांस्कृतिक कार्यक्रमका साथ समापन हुनेछ। जसमा अजय राईले काव्यात्मक गीत प्रस्तुत गर्नेछन्। दिनको अन्त्यमा विवेक रंग मण्डल, जबलपुरको टोलीले ‘निथले की डायरी’ (हरिशङ्कर परसाईका कथाहरूको कोलाज) प्रस्तुत गर्नेछ। यसको नाटकीय रूपान्तरण र निर्देशन अरुण पाण्डेले गरेका हुन्। यस वर्ष निलाम्बरले घोषणा गरेको ‘रवि दवे सम्मान’ र ‘निनाद सम्मान’ क्रमशः विनय शर्मा र अजय रायलाई दिइनेछ।