जब मौसम परिवर्तन हुन्छ, हामी प्रायः चिसो र खोकीबाट पीडित हुन्छौं। रुघाखोकी र रुघाखोकीका लागि नचाहे पनि औषधि खानुपर्छ। रुघाखोकी र रुघाखोकी: मौसम परिवर्तनसँगै धेरै प्रकारका रोगले मानिसलाई आफ्नो सिकार बनाउँछ। त्यसमध्ये रुघाखोकी र रुघाखोकी सबैभन्दा बढी देखिन्छ। साधारण रोग जस्तो देखिने यो रोगले धेरै सताउन सक्छ। यसको उपचारको लागि घरेलु उपायहरू प्रयोग गर्न सक्नुहुन्छ। यी सजिलै उपलब्ध छन् र कुनै साइड इफेक्ट छैन।

बेसार: रुघाखोकी र रुघाखोकीबाट बच्न बेसार निकै राम्रो उपाय हो। यसले नाक बन्द हुने र घाँटी दुख्ने समस्याबाट पनि राहत दिन्छ। रुघाखोकी लागेमा एक गिलास दूधमा दुई चम्चा बेसार मिसाएर खाँदा फाइदा हुन्छ। दुध मिसाउनुअघि तताउनुहोस्। यसो गर्दा नाक र घाँटी दुख्ने समस्याबाट राहत मिल्छ। यसले मुटुको जलनबाट पनि बचाउँछ। नाकबाट बग्ने समस्याको उपचार गर्न, बेसार जलाएर यसको धुवाँ सास लिनुहोस्। यसले नाकबाट पानीको बहावलाई तीव्र पार्छ र तुरुन्त राहत प्रदान गर्दछ।

गहुँको चोकर: चिसो र खोकीको उपचारमा गहुँको चोकर पनि प्रयोग गर्न सकिन्छ। १० ग्राम गहुँको चोकर, पाँच लौंग र केही नुन लिएर पानीमा मिसाएर उमालेर कासो बनाउने। यसको कासो एक कप पिउनाले तुरुन्त आराम मिल्छ। चिसो सामान्यतया हल्का हुन्छ र लक्षणहरू एक हप्ता वा कमसम्म रहन्छ। गहुँको चोकरको प्रयोगले तपाईंलाई दुखाइबाट राहत दिन्छ।

तुलसी: सामान्य रुघाखोकी र खोकीको उपचारमा तुलसी निकै प्रभावकारी घरेलु उपाय हो। चिसो मौसममा फाइदाजनक हुन्छ। तुलसीमा धेरै औषधीय गुणहरू छन् जुन चिसो र फ्लू आदिबाट बच्न प्रभावकारी हुन्छ। तुलसीको पात चपाउँदा रुघाखोकी र फ्लूबाट टाढा रहन्छ। रुघाखोकी र रुघाखोकी लागेमा यसको पात (प्रत्येक ५ ग्राम) पिसेर पानीमा मिसाएर कासो बनाउने। यो पिउँदा आराम मिल्छ।

अदुवा: चिसो र खोकीमा अदुवा निकै फाइदाजनक हुन्छ। अदुवालाई उत्कृष्ट औषधि भनिन्छ। यसमा भिटामिन, प्रोटिन आदि पाइन्छ। यदि कसैलाई कफको साथ खोकी लागेको छ भने उसलाई राती सुत्नुअघि दूधमा उमालेको अदुवा खुवाउनुपर्छ। चिसोमा अदुवाको चिया पिउनु फाइदाजनक हुन्छ। यसबाहेक अदुवाको रसमा मह मिसाएर पिउनाले आराम मिल्छ।

कालो मरिच पाउडर: यो चिसो र खोकी को उपचार को लागी एक धेरै राम्रो घरेलु उपचार हो। दुई चिम्टी बेसारको धूलो, दुई चिम्टी सुक्खा अदुवाको धुलो, ल्वाङको धुलो, एक चिम्टी कालो अलैंची र आधा चिम्टी कालो अलैंची लिनुहोस्, यी सबैलाई एक गिलास दूधमा हालेर उमाल्नुहोस्। यो दुधमा चिनी मिसाएर पिउनाले चिसो निको हुन्छ। चिनी मिठाईको सट्टा, तुलसी पाउडर संग स्टेभिया मिश्रित प्रयोग गर्नुहोस्।

अलैंची: अलैंची एक धेरै राम्रो मसला मात्र होइन, यसले रुघाखोकी र रुघाखोकीबाट पनि बचाउँछ। रुघाखोकी लागेमा अलैंची पिसेर रुमालमा राखेर सुगन्ध लगाउनाले रुघाखोकी निको हुन्छ। यसबाहेक चियामा अलैंची मिसाएर पिउनाले आराम मिल्छ।

हर्बल चिया:- चिसो र खोकीमा औषधीय चिया पिउनु निकै फाइदाजनक हुन्छ। चिसोका कारण रुघाखोकी, टाउको दुख्ने, ज्वरो आउने र खोकी लाग्ने गरेको छ। यस्तो अवस्थामा हर्बल चिया पिउनु तपाईको लागि फाइदाजनक हुन्छ। यसले चिसो हटाउँछ, पसिना निस्कन्छ, र राहत प्रदान गर्दछ। चिसो सुक्खा भएमा, कफ बाक्लो, पहेँलो र दुर्गन्धित भएमा र टाउको दुख्ने समस्या भएमा हर्बल चिया पिउनुहोस्।

कपुर: चिसोबाट बच्न पनि कपूरको प्रयोग लाभदायक हुन्छ। कपूरको केक रुमालमा बेरेर बारम्बार सुगन्ध गर्दा आराम मिल्छ र बन्द नाक सफा हुन्छ। यसबाहेक कपूरको सुगन्धले पनि चिसोमा आराम मिल्छ। कपूरको केक प्रयोग गरेर रुघाखोकीबाट बच्न सकिन्छ।

कागती: मनतातो पानीमा कागती मिसाएर पिउनाले रुघाखोकी र रुघाखोकीबाट आराम मिल्छ। एक गिलास उमालेको पानीमा एक कागती र मह मिसाएर राति सुत्नुअघि पिउँदा चिसोमा फाइदा हुन्छ। पाकेको कागती लिनुहोस् र यसको रस निकाल्नुहोस्। यसमा चिनी हालेर गाढा बनाउनुहोस्। अलैंचीको धुलोमा मिसाएर सेवन गर्दा आराम मिल्छ।

कालो मरिच: आधा चम्चा कालो मरिचको धूलो र एक चम्चा चिनी मिसाएर एक कप तातो दूधमा दिनको तीन पटक पिउनाले आराम मिल्छ। राति १० वटा कालो मरिच चपाएर एक गिलास तातो दूध पिउँदा आराम मिल्छ। महमा कालो मरिच मिसाएर पिउनु पनि फाइदाजनक हुन्छ।