मोटोपना, मुटुरोग, मधुमेहजस्ता रोगहरू जसरी बढ्दै गएका छन्, त्यसले स्वास्थ्यप्रति सचेत हुनुपर्ने आवश्यकता बढेको देखिन्छ। पहिले यी रोगहरू अहिलेको जस्तो विकसित थिएनन्। यी रोगहरु यसरी नै बढिरह्यो भने मानिसको के होला? हरेक रोग कुनै न कुनै रूपमा एक अर्कासँग सम्बन्धित छन्। त्यसैले मानिसलाई एउटा रोग लाग्दा अर्को रोगले पनि चाँडै सताउँछ। यसरी मानिसलाई रोगले घेर्छ। हिजोआज रोगहरु बढ्नुको कारण मानिसको बदलिएको जीवनशैली र बानी हो। पहिले मानिसहरु यति धेरै रोगहरुबाट ग्रसित थिएनन् कि उनीहरुले जे खाएका वा पिएमा कुनै किसिमको मिसावट वा केमिकल आदि हुँदैन।

मोटोपना सबै उमेरका, बालबालिका र वयस्कहरूमा देख्न सकिन्छ। धेरै चिसो, पेय पदार्थ, चकलेट, आलुको चिप्स, भात आदि खाने र बसेर बस्ने बालबालिकामा मोटोपना हुन्छ। बुढापाकाको पनि हालत उस्तै छ। कम काम गर्ने र धेरै खानेहरू प्राय मोटो हुन्छन्। आजका कतिपय खानेकुरा र पेय पदार्थले मानिसलाई पुरानो समयका खानेकुरा र पेय पदार्थले जस्तै शक्ति प्रदान गर्ने प्रभाव पार्दैन। मोटोपनाको बढ्दो समस्याका कारण नयाँ नयाँ रोगहरु देखा पर्न थालेका छन्।

मोटोपनले मुटुरोग, स्ट्रोक र अन्य धेरै रोग निम्त्याउँछ। मोटोपनासँगै मधुमेहको समस्या पनि बढ्छ। अधिक तौलका कारण जोर्नी सुन्निने, ओस्टियोआर्थराइटिस आदि हुने डर पनि हुन्छ। मोटोपनासँग सम्बन्धित रोग होस् वा अन्य रोगहरू, यदि आफ्नो स्वास्थ्यप्रति चाँडै सचेत हुन सकेनौं भने रोगहरूको लामो सूची अगाडि हुनेछ, त्यसैले यी रोगहरूबाट बच्न धेरै महत्त्वपूर्ण छ। त्यसका लागि सबैभन्दा पहिले हामीले आफ्नो मोटोपनालाई नियन्त्रण गर्नुपर्छ। यसका लागि, व्यायामबाट शुरु गर्नुहोस्। हरेक दिन लामो पैदल यात्रा गर्नुहोस्। यसो गर्दा धेरै रोगबाट बच्न सकिन्छ। नियमित हिड्दा शरीरलाई उर्जा मिल्छ र आफ्नो समग्र स्वास्थ्यमा पनि सुधार हुन्छ। शरीरमा ऊर्जाको वृद्धि हुनेछ र शरीरको हड्डी र मांसपेशीहरू पनि बलियो हुनेछन्। मुटुलाई पनि ताजगी मिल्नेछ। यस बाहेक शरीरमा रहेको अतिरिक्त बोसो घटाउन अन्य व्यायाम पनि गर्न सकिन्छ। यसले तौल र मोटोपना घटाउन धेरै मद्दत गर्छ। व्यायाम बाहेक, भुटेको खानेकुरा र मसलादार खानेकुराबाट पनि टाढा रहनुहुन्छ, तब मात्र मोटोपना र यससँग सम्बन्धित रोगहरूबाट मुक्ति पाउनुहुनेछ। साधारण र सन्तुलित खाना खाँदा धेरै रोग निको हुन्छ। कुनै पनि रोगको अवस्थामा, पहिले त्यो रोगको कारणहरू हटाउनुहोस्। तब मात्र तपाई यस रोगबाट मुक्ति पाउनुहुनेछ र स्वस्थ जीवन बिताउन सक्नुहुन्छ। यो रोग केही समयको लागि औषधिले मात्र निको हुन्छ। तसर्थ, रोग निम्त्याउने कारणहरू हटाउनुहोस्। मोटोपनले धेरै रोगहरूलाई बढावा दिन्छ, अन्य रोगहरूबाट बच्नको लागि पहिले मोटोपनाको सामना गर्नु राम्रो हुन्छ। त्यसैले मोटोपनाबाट छुटकारा पाउन प्रयास शुरु गर्नुहोस्।