आजको जीवनमा यति धेरै हलचल छ कि सबैजना आफ्नो काम सकेसम्म चाँडो पूरा गर्न चाहन्छन्। जता हेरे पनि मान्छे हतारमा छन्। कयौं पटक हतार गर्दा ठुलो नोक्सानी पनि हुन्छ। यदि कुनै व्यक्ति सधैं हतारमा रहन्छ भने उसलाई पक्कै थकान महसुस हुनु स्वाभाविक हो। अत्याधिक थकान भएमा मानिसलाई रोग लाग्ने सम्भावना पनि हुन्छ। यदि कुनै व्यक्तिले दिनको ८ घण्टाको सट्टा १२ देखि २० घण्टासम्म लगातार काम गरिरहन्छ भने उसलाई अत्यधिक थकान महसुस हुन्छ जसका कारण कुनै पनि प्रकारको रोग लाग्ने सम्भावना प्रबल हुन्छ।

हरेक व्यक्ति धेरै थकित हुँदैन। कोही धेरै काम गरेर पनि ताजा रहन्छन्, कोही थोरै काम गरे पनि थकान महसुस गर्न थाल्छन्। सामान्यतया, थकान कुनै रोग होइन। थकानले सामान्यतया आलस्य निम्त्याउँछ, शरीरको ऊर्जा घटाउँछ र स्वभावलाई झर्को लाग्ने बनाउँछ। थकानले मानिसलाई मानसिक र शारीरिक रूपमा सताउँछ। निराशा, खानाको कमी, पोषक तत्वको कमी, व्यायामको कमी र मानसिक रोगले शरीरमा थकान पैदा गर्छ। मादक पदार्थको अत्यधिक सेवनले थकान पनि बढाउँछ। साथै, यदि कुनै व्यक्ति नियमित रूपमा पेट्रोलको धुवाँ र कार्बन मोनोअक्साइडको सम्पर्कमा रहन्छ भने, उसलाई पनि थकान महसुस हुन्छ। मानिसलाई रोग लागे पनि थकान महसुस हुन्छ तर शरीरलाई आवश्यक पोषक तत्व प्राप्त भएपछि यो थकान हट्छ। सामान्यतया, बिहान उठेपछि थकान शुरु हुन्छ। केही कारणले शरीरमा आइरन, रगत आदिको कमी भएमा थकान लाग्ने गर्छ। कुनै कुराको चिन्ताले थकान पनि निम्त्याउँछ। दिनको थकान हाम्रो काम गर्ने तरिका र अनियमितताले गर्दा हुन्छ। सुत्नुअघि राम्रा किताब पढेमा निद्रा पनि राम्रो हुन्छ। सुत्नुअघि मनतातो पानीले नुहाउँदा पनि थकान कम हुन्छ र राम्रो निन्द्रा लाग्न मद्दत गर्छ। सामान्य उपाय अपनाएर पनि धेरै थकान महसुस भएमा राम्रो चिकित्सकको सल्लाह लिनु राम्रो हुन्छ। यदि हामी थकान हटाउन चाहन्छौं भने, प्रत्येक काम ठीकसँग, आराम र विचारपूर्वक गर्नुपर्छ र हामीले कुनै पनि काम पूरा गर्न हतार गर्नु हुँदैन। यसो गर्नाले थकान मात्र हट्दैन सबै काम राम्ररी पूरा हुन्छ।