हिन्दू क्यालेन्डरअनुसार करवा चौथ पर्व प्रत्येक वर्ष कार्तिक महिनाको कृष्ण पक्षको चतुर्थी तिथिमा मनाइन्छ। हिन्दू धर्ममा करवा चौथको विशेष महत्व छ। करवा चौथलाई पति र पत्नीबीचको आपसी प्रेम र समर्पणको महान पर्व मानिन्छ। करवा चौथको दिन विवाहित महिलाले आफ्नो पतिको दीर्घायु, सुख, समृद्धि र सुखी जीवनको कामना गर्न दिनभर निर्जला व्रत बस्ने गर्दछन्। यस दिन विवाहित महिलाले सोह्र शृंगार गर्ने र साँझ चन्द्रमा देखेपछि अर्घ्य दिएर व्रत तोड्ने गर्दछन्। यसपटक करवा चौथको महान् पर्व १ नोभेम्बर बुधबार परेको छ  यस्तो अवस्थामा आफ्नो सहरमा करवा चौथ व्रत, पूजा विधि, शुभ समय र चन्द्रोदयको समय जानौं:

करवा चौथ २०२३ मिति

वैदिक क्यालेन्डरअनुसार यस वर्ष कार्तिक महिनाको कृष्ण पक्षको चतुर्थी अक्टोबर ३१ गते राति ९:३० बजेदेखि शुरु हुनेछ। चतुर्थी तिथी १ नोभेम्बरको राति ९:१९ बजे समाप्त हुनेछ। उदयतिथिका अनुसार देशभरका विवाहित नारीहरूको महान् पर्व करवा चौथ यही १ नोभेम्बरमा मनाइँदैछ। करवा चौथ २०२३ पूजा शुभ समय र चन्द्रोदय समय पूजा शुभ समय-

साँझ ५:३४ देखि साँझ ६:४०

पूजा अवधि- १ घण्टा ६ मिनेट

अमृत ​​काल- बेलुकी ०७:३४ देखि राति ९:१३ सम्म

सर्वार्थ सिद्धि योग- दिन र रात

चन्द्रोदय समय (दिल्ली): ०१ नोभेम्बर २०२३ बेलुकी ०८:१५ बजे

चन्द्रोदय समय (कोलकाता): ०१ नोभेम्बर २०२३ बेलुकी ७:४५ बजे

करवा चौथको महत्व: सनातन धर्ममा करवा चौथ व्रतको विशेष महत्व छ। विवाहित महिलाहरू वर्षभरि यो महान चाडको उत्सुकताका साथ प्रतीक्षा गर्छन्। यस दिन विवाहित महिलाले निर्जला व्रत बसेर करवामाता, भगवान शिव र माता पार्वतीको पूजा–आराधना गरी कथा सुन्ने गर्दछन्। त्यसपछि करवा चौथको साँझ उनी चन्द्रमा उदाउने प्रतीक्षा गर्छिन् र चन्द्रमा देखेपछि श्रीमानको हातको पानी पिएर व्रत तोड्छिन्। करवा चौथ व्रतको पनि पौराणिक मान्यता छ। जसअनुसार पतिको दीर्घायुको कामनामा सत्ययुगदेखि व्रत बस्ने चलन छ। सावित्रीको देशभक्तिबाट शुरु भयो। यम आएपछि सावित्रीले उनलाई आफ्नो पति लिनबाट रोकिन् र उनको दृढ प्रतिज्ञाले आफ्नो पति फिर्ता गरिन्। त्यसैबेलादेखि श्रीमानको दीर्घायुको कामना गर्दै व्रत बस्न थालियो। अर्को पौराणिक कथाअनुसार महाभारतको वनवासकालमा अर्जुन तपस्या गर्न नीलगिरी पर्वतमा गएका थिए, त्यसपछि द्रौपदीले अर्जुनको रक्षा गर्न भगवान कृष्णसँग सहयोग मागेकी थिइन्। उनले द्रौपदीलाई माता पार्वतीले भगवान शिवको लागि जसरी व्रत राखेकी थिइन्, त्यही व्रत बस्न आग्रह गरिन्। द्रौपदीले त्यसै गरिन् र केही समयपछि अर्जुन सकुशल फर्किए।

करवा चौथ पूजा सामग्री: १. करवा, २. पूजा थाल, ३. चाल्नी, ४. करवा माताको तस्वीर, ५. स्क्यु, ६. पानी, ७. मिठाईहरू, ९.विवाह रातको लागि सबै चीजहरू फूलको माला, १०. दियो, ११. रोली, १२. सिन्दूर, १३. मेहन्दी, १४. कलाव, १५. चन्दन, १६. बेसार, १७. धूप स्टिकहरू, १८. नरिवल, १९. अक्षता, २०. घिउ

करवा चौथ पूजा विधि: करवा चौथ पर्व विवाहित महिलाका लागि विशेष मानिन्छ। प्रेम, समर्पण र आस्थाको यो महान् पर्वमा माटोको भाँडो अर्थात् करवाको पूजाको विशेष महत्त्व छ, जसद्वारा राति चन्द्रमा भगवानलाई जल अर्पण गरिन्छ। करवा चौथको दिन विवाहित महिलाहरूले बिहान सबेरै उठेर नुहाएर पतिको दीर्घायु र परिवारका सबै सदस्यको सुख, समृद्धि र सुस्वास्थ्यको कामना गर्ने गर्दछन्। करवा चौथको व्रत र पूजा गरेपछि पूजास्थलमा भगवान शिव, माता पार्वती, भगवान कार्तिकेय र गणेशको स्थापना गर्नुहोस्। त्यसपछि चौथ माताको फोटो राखेर पूजास्थलमा सबै देवी-देवतालाई माटो चढाएर पूजा आरम्भ गर्नुहोस्। करवालाई पानीले भर्नुहोस्, त्यसमा सिक्का राख्नुहोस् र रातो कपडाले छोप्नुहोस्। त्यसपछि पूजाको थालमा मेकअपका सबै सामान जम्मा गरेपछि सबै महिलाहरु एकै ठाउँमा जम्मा भएर माताको आरती र कथा सुने। साँझ शिव-पार्वती, स्वामी कार्तिकेय, गणेश र चन्द्रमाको पूजा गर्दा महिलाहरूले सोह्र श्रृंगार र नैवेद्य अर्पण गर्नुपर्छ। राति चन्द्रमा हेर्ने र चन्द्रमासँग सम्बन्धित मन्त्र जप गर्दा अर्घ्य दिने । विवाहित महिलाले पहिले चन्द्रमा र त्यसपछि श्रीमानको अनुहार हेर्छन्। चन्द्रमा हेरेर श्रीमान्मा पनि यी सबै गुण होस् भन्ने कामना गर्छिन्। माता पार्वतीले ती सबै नारीहरूलाई सधैं विवाहित रहने वरदान दिनुहुन्छ।