पृथ्वीबाट डाइनोसर कसरी विलोपन भयो भन्ने विषयमा वैज्ञानिकहरूले नयाँ खुलासा गरेका छन्। करिब ६६ करोड वर्षअघि डाइनोसर विलुप्त भएको कारण वैज्ञानिकहरूले पत्ता लगाएका छन्। बेल्जियमको रोयल अब्जर्भेटरीको नेतृत्वमा वैज्ञानिकहरूको टोलीले गरेको नयाँ अध्ययन सोमबार अघि आएको छ। पृथ्वीबाट डायनासोर लोप हुनुको कारण क्षुद्रग्रहको प्रभाव नभएको वैज्ञानिकहरुले बताएका छन्। वास्तवमा, चट्टानबाट मलबे र धुलोले ६६ मिलियन वर्ष पहिले डायनासोरहरूलाई मार्न महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको थियो।

वैज्ञानिकहरुको अध्ययनले ठूलो चट्टान भाँचिएको र त्यसबाट छरिएको धुलोले वायुमण्डलमा गहिरो अँध्यारो भएको जनाएको छ। सूर्यको किरण जमिनमा पुगेन र सबै बिरुवाहरू सुक्न थाले। यो धुलोको मात्रा करिब २ हजार गिगाटन थियो। यसको मतलब यो धुलो सगरमाथाको वजन भन्दा ११ गुणा बढी थियो, जसले पृथ्वी र आकाशको बीचमा पर्खाल बनाएको थियो। यो वायुमण्डलमा १५ वर्षसम्म रह्यो। सूर्यको किरण पृथ्वीमा पुग्न नसक्दा विश्वभर नै आणविक जाडो भयो। फलस्वरूप, धेरै रूखहरू र बोटबिरुवाहरू नष्ट भए। यस्तो अवस्थामा शाकाहारी भएका सबै जनावरहरू मर्न थाले। यस घटनामा शाकाहारी डाइनोसरहरू पनि मर्न थाले। डायनासोर मात्र होइन, यी १५ वर्षमा पृथ्वीबाट ७५ प्रतिशत जीवित प्राणी लोप भएका छन्।

१९७८ मा चिक्सुलब क्रेटरको खोज पछि, वैज्ञानिकहरु लगातार डायनासोर लोपको रहस्यको समाधान गर्न कोशिस गर्दै छन्। ठूलो क्षुद्रग्रह खसेको कारण डायनासोर लोप भएको दाबी गरिएको छ। यद्यपि, भूगर्भीय संरचनाहरू विशाल क्षुद्रग्रह डायनासोरहरूको लोपको कारण थियो भन्ने निष्कर्षमा पुग्न पर्याप्त छैनन्। प्रमुख सिद्धान्त यो छ कि क्षुद्रग्रहको प्रभावले जंगली आगोबाट गन्धक र कालिलो आकाशमा पठाएको छ र संसारलाई लामो, अँध्यारो जाडोमा डुबाएको छ जसले डायनासोरहरूलाई मेटाएको छ।

बेल्जियमका वैज्ञानिकहरूले सोमबार प्रकाशित गरेको अनुसन्धानले पनि आकाशमा फैलिएको धुलोले डायनासोर लोप भएको बताएको छ। यो धुलोका कणहरू अमेरिकी राज्य नर्थ डकोटाको ट्यानिस जीवाश्म साइटमा फेला परेको थियो। अनुसन्धानकर्ताहरूले धुलोका कणहरू ०.८ देखि ८.० माइक्रोमिटरसम्म रहेको बताएका छन्। जुन वातावरणमा १५ वर्षसम्म टिक्नको लागि मात्र सही आकार हो। अन्वेषकहरूले निर्धारण गरे कि जीवहरूको सामूहिक विलुप्तमा धुलोले धेरै महत्त्वपूर्ण भूमिका खेलेको हुनसक्छ।