मेरठको हस्तिनापुरले नयाँ रहस्यबाट पर्दा उठाउँदैछ। सत्तरी वर्षपछि यहाँ उत्खनन गर्दा एएसआईले दुर्लभ वस्तु फेला पारेको छ। उत्खननमा भेटिएका वस्तुको प्रदर्शनीमा हात्तीको दाँतबाट बनेको पासा र बाण देखेर मानिसहरु छक्क परेका थिए। यसबाहेक गुप्तकाल र प्राचीन मध्यकालका कुरा देखेर पनि मानिसहरुले अचम्म माने। सबैले भन्छन्– हस्तिनापुर ऐतिहासिक भूमि हो। र यहाँ यस्ता धेरै रहस्यहरू छन् जुन खुलासा गर्न आवश्यक छ। सन् १९५२ पछि सन् २०२२ मा भएको उत्खनन कार्यमा फेला परेका कुरा निकै स्तब्ध छन्। उदाहरणका लागि यहाँ हजारौं वर्ष पुरानो पासा र छापहरू भेटिएका छन्। उत्खननमा पासा भेटिएपछि दुर्योधनका मामा शकुनीको चौसारमा खेल्ने पासा त्यही हो कि भन्ने चर्चा पनि शुरु भएको छ।

सुपरिटेन्डिङ पुरातत्वविद् डा. डीबी गणनायकले यो पासा हात्तीको दाँतबाट बनेको बताउँछन्। यस पासामा एक दुई तीन चार जस्ता प्रतीकहरू छन्। हात्तीको दाँतबाट बनेको पासा धनी व्यक्तिले मात्रै प्रयोग गर्नसक्ने एएसआईका सुपरिटेन्डेन्ट डा डीबी गणनायक बताउँछन्। यो पासा गुप्तकालको र १५ सय वर्ष पुरानो हुन सक्ने उनीहरुको भनाइ छ। यस पासासँगै उत्खननका क्रममा २० भन्दा बढी माटोका मुहरहरू पनि भेटिएका छन्। राजाको नाममा छाप लगाउन पाएपछि एएसआई टोली पनि खुशी छ। यी माटोका मुहरहरूमा श्री विष्णु गुप्त लेखिएको छ। सिलमा लेखिएको स्क्रिप्टको पनि अध्ययन गरिने चिकित्सक डीबी गणनायक बताउँछन्। उत्खननमा हड्डीका तीर, हड्डीको सुई आदि पनि फेला परेको सुपरिटेन्डिङ पुरातत्वविद् डा. डीबी गणनायक बताउँछन्। उत्खननमा टेराकोटा रिंगहरू पनि देखा परेका छन्। उनले उत्खननमा भेटिएका सबै कुराको वैज्ञानिक अनुसन्धान गरिने बताए। हस्तिनापुरको उत्खननमा फेला परेका वस्तुबारे विभिन्न निकायले अनुसन्धान गर्नेछन्। डेटिङ गरेपछि उत्खननमा फेला परेका वस्तुहरू महाभारत कालका हुन् वा होइनन् भन्ने टुंगो लाग्नेछ।