नयाँ दिल्ली: देशमा हृदयघातका घटनाहरू तीव्र गतिमा बढिरहेका छन्। सबैभन्दा अचम्मको कुरा के छ भने कुनै समय ६० वर्षभन्दा माथिका मानिसलाई हृदयघात हुने गरेको थियो, तर भारतमा पछिल्ला केही वर्षयता हृदयघातले सबै उमेर समूहका मानिसलाई आफ्नो शिकार बनाएको छ, जुन निकै चिन्ताको विषय हो। खासगरी कोरोना महामारीपछि १७ वा २४ वर्षको बच्चालाई हृदयघात भएको संचारमाध्यमहरूमा सुन्नमा आउने गरेको छ। कयौं पटक यो प्रश्न पनि उठेको छ कि हृदयाघात र कोरोना भाइरसको बढ्दो केसबीच कुनै विशेष सम्बन्ध छ?

अब केन्द्रीय स्वास्थ्यमन्त्री मनसुख मण्डावियाले यो प्रश्नको जवाफ दिएका छन्। यसका साथै हृदयघातको कारण र यसबाट बच्ने उपायबारे पनि धेरै सुझाव दिइएको छ। मनसुख मण्डावियाले आइतबार इण्डियन काउन्सिल अफ मेडिकल रिसर्च (आईसीएमआर) को एक अध्ययनलाई उद्धृत गर्दै एक धेरै महत्त्वपूर्ण कुरा भने। कुनै समय कोभिड–१९ रोगबाट गम्भीर रुपमा पीडित भएका मानिसहरु रहेको उनले बताए। उनीहरूले एक देखि दुई वर्षसम्म धेरै कडा परिश्रम नगर्नु पर्छ किनभने धेरै मेहनत गर्दा हृदयघात हुनसक्छ। पत्रकारहरूसँग कुरा गर्दै मन्त्रीले भने कि आईसीएमआरले यो सम्पूर्ण मुद्दालाई राम्ररी अध्ययन गरेको छ। यस अध्ययनका अनुसार कोभिड–१९ संक्रमणबाट गम्भीर रूपमा पीडित व्यक्तिहरूले कडा काम गर्नु हुँदैन। यति मात्र होइन, एकदेखि दुई वर्षसम्म व्यायाम, दौड, दौडका साथै भारी कसरतबाट टाढा रहनुपर्छ। यी सबै गरे मात्र हृदयघातबाट बच्न सकिन्छ।

गुजरातमा नवरात्रिको दिनमा हृदयाघातका कारण मानिसको ज्यान जाने तरिका निकै चिन्ताको विषय हो। नवरात्रिको गरबा कार्यक्रममा २४ घण्टाभित्र १० जनाको मृत्यु भएको छ। गुजरातका अस्पतालहरूलाई अलर्टमा राखिएको थियो। गरबामा मात्र नभई नाच वा जिमको समयमा पनि मानिसलाई हृदयघात हुने गरेको छ। यस विषयमा धेरै अनुसन्धान भइरहेका छन्, यसको खास कारण के हो? स्वास्थ्य विज्ञहरूका अनुसार हृदयाघात वा मुटुसँग सम्बन्धित रोग लाग्नुको सबैभन्दा ठूलो कारण गलत खानपान र खराब जीवनशैली हो। चाडपर्वको समयमा मानिसले बाहिरको खानेकुरा वा तैलीय खानेकुरा लगातार धेरै खाएमा हृदयाघातको जोखिम बढ्ने सम्भावना हुन्छ। हिजोआज मौसम धेरै परिवर्तन भइरहेको छ। यस्तो अवस्थामा आफुलाई हाइड्रेटेड राख्नु निकै जरुरी हुन्छ। पानी पनि राम्ररी नपिउने अर्थात हरेक व्यक्तिले आफ्नो शरीर अनुसार ३ लिटर पानी पिउनुपर्छ तर पर्याप्त मात्रामा पानी पिउँदैनन् जसका कारण मुटुमा समस्या आउन सक्छ।

कतिपयले खानामा धेरै नुन प्रयोग गर्छन्, जसले शरीरमा समस्या निम्त्याउन सक्छ। चाडपर्वमा अत्याधिक दौडधुप गर्दा निद्रा नलाग्ने सम्भावना हुन्छ। यस्तो अवस्थामा आफ्नो जीवनशैलीको विशेष ख्याल राख्नु जरुरी छ। धेरै पटक मानिसलाई थाहा हुँदैन कि उसको रक्तचाप उच्च छ र गलत खानपानका कारण ऊ हृदयघातको शिकार हुन्छ। सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण कुरा हृदय रोग, मधुमेह र बीपी रोगीहरूले लामो समयसम्म गरबा वा कुनै प्रकारको नृत्य गर्नु हुँदैन।