वासिङ्टन: क्यानडाको बाफिन टापुमा रहेको ज्वालामुखी चट्टानमा वैज्ञानिकहरूले हेलियमको दुर्लभ रूप ‘हिलियम–३’ को अचम्मको मात्रा फेला पारेका छन्। यसले नोबेल ग्यास (अक्रिय ग्यास) पृथ्वीको कोरबाट चुहिरहेको छ भन्ने सिद्धान्तलाई समर्थन गर्दछ। यो शताब्दीयौंदेखि होइन, हजारौं वर्षदेखि हुँदै आएको छ। अनुसन्धान टोलीले चट्टान भित्र हिलियम-४ पनि पत्ता लगाए। हेलियम-४ पृथ्वीमा सामान्य छ भने, हेलियम-३ ब्रह्माण्डमा अन्यत्र सजिलै पाइन्छ, जसले गर्दा बैफिन टापुको चट्टानहरूमा पहिले सोचेको भन्दा ठूलो मात्रामा तत्व पत्ता लगाउन वैज्ञानिकहरू छक्क परेका थिए। खोजको वर्णन गर्ने एक अध्ययन हालै नेचर जर्नलमा प्रकाशित भएको थियो।
‘सबैभन्दा आधारभूत स्तरमा, ब्रह्माण्डमा हिलियम-४ भन्दा धेरै कम हिलियम-३) छ’, वुड्स होल ओशनोग्राफिक इन्स्टिच्युटका भूविज्ञान र भूभौतिकी विभागका सहयोगी वैज्ञानिक र प्रमुख लेखक फोरेस्ट होर्टनले भने। ‘हेलियम-३ पृथ्वीमा दुर्लभ छ किनभने यो ग्रहमा महत्त्वपूर्ण मात्रामा उत्पादन वा फेला पर्दैन’, होर्टनले भने, ‘जसरी पृथ्वीको चट्टानी कोर चुलोमा तातो पानी जस्तै घुम्छ र कन्भक्ट गर्दछ, यी सामग्रीहरू पनि कोरबाट माथि उठ्दा यो चिसो हुन्छ र गायब हुन्छ। चिसोको समयमा, हीलियम वायुमण्डल र त्यसपछि अन्तरिक्षमा हराउँछl’
पृथ्वीको मूलबाट लिक भएका तत्वहरू पत्ता लगाउनाले वैज्ञानिकहरूलाई हाम्रो ग्रह कसरी बन्यो र समयसँगै विकसित भयो भन्ने बारे थप जान्न मद्दत गर्न सक्छ, र नयाँ खोजहरूले हाम्रो ग्रह कसरी बन्यो भन्ने बारे अवस्थित परिकल्पनाहरूलाई बलियो बनाउन प्रमाणहरू प्रदान गर्दछ। नुनावुट क्षेत्रमा अवस्थित बाफिन आइल्याण्ड क्यानडाको सबैभन्दा ठूलो टापु हो। यो विश्वको पाँचौं ठूलो टापु पनि हो। एडिनबर्ग विश्वविद्यालयका वैज्ञानिक फिनले स्टुअर्टको पर्यवेक्षणमा सोलवे लास-इभान्सले आफ्नो डाक्टरेट अध्ययनको भागको रूपमा बाफिन आइल्याण्ड ज्वालामुखी चट्टानहरूमा हिलियम-३ र हेलियम-४ को उच्च अनुपात पहिलो पटक फेला पारेको थियो। तिनीहरूको निष्कर्ष २००३ मा नेचर साइन्स जर्नलमा प्रकाशित भएको थियो।
About Author
