नयाँ दिल्ली: चीनको सबैभन्दा ठूलो परियोजना बेल्ट एण्ड रोड (बीआरआई) ले १० वर्ष पूरा गरेको छ। चीनले तेस्रो बेल्ट एण्ड रोड फोरम आयोजना गर्दैछ। जसमा १३० देशका प्रतिनिधिहरु आउनेछन्। सन् २०१७ मा पहिलो पटक यससँग सम्बन्धित सम्मेलन आयोजना गर्दा चिनियाँ राष्ट्रपति सी जिनपिङले यसलाई शताब्दीको परियोजना भनेका थिए। रुसी राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिन र हंगेरीका प्रधानमन्त्री भिक्टर ओर्बान बीआरआईको १०औं वार्षिकोत्सवको अवसरमा बेइजिङमा आयोजना हुने सम्मेलनमा सहभागी हुन पुगेका छन्। अफगानिस्तानको तालिबान सरकार पनि यसमा सहभागी हुनेछ। चीनले यो परियोजनाबारे ठूलो दाबी गरेको थियो। तर चीनले यो आयोजनामा जसरी पैसा खर्च गरेको छ, त्यसबाट फाइदा भने हुनसकेको छैन। अहिले अवस्था यस्तो छ कि बीआरआईमा संकटको बादल मडारिरहेको छ। संचारमाध्यमका अनुसार पहिलो दशकमा यस परियोजनामा अर्बौं डलर खर्च भइसकेको छ। तर पछिल्ला वर्षहरूमा यसको गति सुस्त भएको छ। धेरै देशमा बीआरआईसँग सम्बन्धित आयोजना आधा सम्पन्न भएका छन्।
चीनको अर्थतन्त्र धरापमा परेको छ। अमेरिकासँगको कमजोर सम्बन्धले सी जिनपिङको परियोजनालाई असर गरेको छ। सन् २०१८ देखि चीनको अर्थतन्त्र सुस्त भएको छ। कोरोनापछि यो थप प्रभावित भएको छ। चीनको आर्थिक समस्या र कोरोनाका कारण चीनको बीआरआई परियोजनालाई दोहोरो झट्का लागेको छ। मिडिया रिपोर्टका अनुसार बीआरआई गहिरो संकटमा छ। अब बक्यौता रकम फिर्ता गर्न चीनमाथि दबाब बढेको छ। यसको कारण चीनसँग ऋण दिन कम पुँजी छ। चीनले सन् २०१३ मा बेल्ट एन्ड रोड परियोजना शुरु गरेको थियो। सन् २०२३ सम्ममा चीनले यस परियोजनामा १३९ देश थपेको छ। चीनले एसिया, अफ्रिका, युरोप र ल्याटिन अमेरिकामा आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्न एक ट्रिलियन डलर खर्च गरेको छ।
इटालीका प्रधानमन्त्री जर्जिया मेलोनीले आफ्नो सरकारसँग बीआरआई मुद्दामा निर्णय लिन डिसेम्बरसम्मको समय रहेको बताएका छिन्। उनी छिट्टै चीन भ्रमण गर्न सक्छिन्। इटालीको अघिल्लो सरकारले मार्च २०१९ मा बीआरआई परियोजनाका लागि चीनसँग सम्झौता गरेको थियो। त्यसो गर्ने यो एक मात्र विकसित पश्चिमी देश थियो। यसै वर्षको मई महिनामा इटालीका नयाँ प्रधानमन्त्री जर्जिया मेलोनीले इटाली यस सम्झौताबाट बाहिरिन चाहेको संकेत गरेका थिए। उनले बेल्ट एन्ड रोड परियोजनाबाट बाहिरिए पनि चीनसँगको सम्बन्ध राम्रो हुन नसक्ने बताए।