विश्वमा अहिले हिन्दुहरुको बाहुल्यता भएका तीनवटा मात्र देश छन्, दुई वटाको नाम तपाईलाई अवश्य थाहा होला– ती हुन् भारत र नेपाल। तेस्रो देश कुन हो ? यो देश अफ्रिकी महाद्वीपमा छ तर भारतसँग यसको सम्बन्ध दुई सय वर्ष पहिलेको छ। यस देशको नाम मौरिसस हो। जहाँ हिन्दुहरुको जनसंख्या ५० प्रतिशतभन्दा माथि छ। सन् २०११ को जनगणना मौरिससमा हुँदा हिन्दुहरू कुल जनसंख्याको ४८.५ प्रतिशत थिए। अहिले त्यहाँ ५१ प्रतिशत पुगेको विश्वास गरिएको छl सन् २०२० को मूल्यांकनले त्यहाँ हिन्दूहरूको वृद्धिदर २.१ रहेको देखाएको छ, जुन यहाँका अन्य समुदायको जनसंख्याको तुलनामा छिटो छ। मौरिससको प्रमुख पनि हिन्दू हो। यहाँ धेरै मन्दिरहरू छन्। यी ठूला र वास्तुकलाका हिसाबले सुन्दर छन्। धेरै मन्दिरहरू समुद्र तटमा छन्।

हिन्दू धर्म मौरिसस मा बंधक श्रम को माध्यम बाट शुरु भयो। जो ब्रिटिश शासन, विशेष गरी ईस्ट इन्डिया कम्पनीअन्तर्गत काम गर्न मौरिसस ल्याइयो। यी मजदुरहरू सामान्यतया बिहार, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, झारखण्ड, महाराष्ट्र, तमिलनाडु, तेलंगाना र आन्ध्र प्रदेशबाट ल्याइएको थियो। उनीहरूलाई ब्रिटिश बगैंचामा काम गर्न ल्याइयो। यसबाहेक उखु र सुर्ती जस्ता बाली उत्पादनका लागि। मौरिसस अब अफ्रिकी महाद्वीपमा सबैभन्दा धेरै भारतीयहरू बस्ने देश बनेको छ। जनसङ्ख्याको प्रतिशतका हिसाबले भारत र नेपालपछि यो तेस्रो देश हो जहाँ हिन्दू जनसंख्या ५० प्रतिशतभन्दा बढी छ र बाहुल्य छ। त्यहाँ कुल जनसंख्या करिब आठ लाख छ। गयो। त्यसपछि उनी यहाँ बस्न थाले। अब तिनीहरूका धेरै पुस्ताहरू यहाँ जन्मेका छन् र मौरिसस मूलतः तिनीहरूको देश भएको छ। १८३६ मा भारतबाट इन्डेन्टर्ड मजदुरहरू पहिलो पटक जहाजबाट ल्याइयो। तर, भारतबाट इन्डेन्टर्ड कामदारहरूलाई फिजी, जमैका, त्रिनिडाड, मार्टिनिक, सुरिनाम र अन्य देश वा टापु देशहरूमा पनि लगियो।

जब मौरिससले ब्रिटिश साम्राज्यबाट स्वतन्त्रता प्राप्त गर्यो, यसको अधिकांश जनसंख्या भारतीय मूलको थियो, जसको जरा भारतमा थियो। प्याट्रिक आइसेनलोहरका अनुसार मौरिससको कुल जनसंख्याको करिब ७०% भारतीय मूलका छन्। क्रियोल, भोजपुरी, तमिल र हिन्दी जस्ता भाषाहरू मौरिससका हिन्दूहरूको घरमा बोलिन्छन्। यसो हुनसक्छ किनभने यहाँ ल्याइएका भारतीय मजदुरहरूको सामाजिक र आर्थिक अवस्था यस्तो थियो कि उनीहरू जात-जातिको पालनपोषणका लागि अनुकूल थिएनन् र यहाँ आएका सबै भारतीयहरू मजदुरको रूपमा काम गर्दै आएका थिए। त्यसपछि भारत जस्तो जाति व्यवस्थाले यहाँ फेरि गलत परम्परालाई जन्म दिनेछ भन्ने पनि उनले महसुस गरे। सबै प्रमुख हिन्दू चाडहरू मौरिससमा मनाइन्छ। महाशिवरात्रि यहाँ ठूलो पर्व हो। निकै राम्रोसँग मनाइन्छ। तमिल हिन्दूहरूले थाइपुसम मनाउँछन्, जुन भगवान मुरुगनको सम्मानमा मनाइन्छ। गणेश चतुर्थी पनि हुन्छ। दुर्गा पूजा नौ दिनसम्म मनाइन्छ, त्यसपछि यहाँ नामधारी देवीको पूजा गरिन्छ। सबैले दीपावली मनाउँछन्। यी सबै पर्वहरूमा राष्ट्रिय सार्वजनिक बिदाहरू छन्। मौरिसस क्रिस्चियनहरूले पनि यसलाई सँगै मनाउँछन्। उगादी/गुडी पाडवा, हिन्दू नयाँ वर्ष, होली, पोङ्गल/मकर संक्रान्ति पनि व्यापक रूपमा मनाइन्छ।

हालसम्म मौरिसस सरकारका अधिकांश प्रधानमन्त्री हिन्दू थिए। सरकारका अधिकांश मन्त्रीहरू पनि हिन्दू नै छन्। तिनीहरूले मौरिससको अर्थव्यवस्था र प्रशासनमा पनि प्रभुत्व जमाउन जारी राख्छन्। हिन्दुहरुको बाहुल्यता भए पनि यो देश एकदमै शान्त देश हो, यहाँ कदापि तनाव हुँदैन र कानुन कडा छ। यो अफ्रिकामा सबैभन्दा प्रतिस्पर्धी र सबैभन्दा विकसित अर्थतन्त्रहरू मध्ये एक छ। यहाँको सरकारले आफ्ना जनतालाई नि:शुल्क स्वास्थ्य, शिक्षा र कतिपय भागमा नि:शुल्क सार्वजनिक यातायात उपलब्ध गराउँछ। मौरिसस लगातार सबैभन्दा शान्तिपूर्ण अफ्रिकी देशको रूपमा क्रमबद्ध छ।