ग्रेटर नोएडा: बिरलाइन्स्टिच्युट अफ म्यानेजमेन्ट टेक्नोलोजी (बीआईएमटीईसीएच-बिमटेक), भारतको अग्रणी बी-स्कूलहरू मध्ये एकले भारत बीमा रिपोर्ट जारी गरेको छ। कुनै पनि व्यवस्थापन संस्थानले यस्तो प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको यो देशमै पहिलो पटक रहेको प्रेस विज्ञप्तिमा बताएको छ। प्रतिवेदनका महत्त्वपूर्ण निष्कर्षहरूमध्ये २० वर्षको ऐतिहासिक तथ्यांकका आधारमा २०३० सम्ममा सामान्य बीमा प्रिमियमहरू ३,९१,२१६ करोड रुपियाँभन्दा बढी हुने अनुमान गरिएको छ। यद्यपि, उद्योगको प्रिमियम मात्रा २०३० सम्ममा ५,००,००० करोडभन्दा बढी हुनसक्छ। विज्ञप्तिका अनुसार, ‘२०४७ सम्ममा प्रत्येक घरको लागि पूर्ण बीमा कभरेज प्राप्त गर्ने लक्ष्य राखिएको नियामक सुधारहरू र बजार सहभागीहरू र मध्यस्थकर्ताहरूमा अनुमानित वृद्धिलाई ध्यानमा राख्दै, २०३० सम्ममा ५ लाख करोड रुपियाँलाई आदर्श प्रीमियम स्तर मानिनेछ। यो अध्ययन एनआईए पुणेमा प्रोफेसर स्टुअर्ड डस र प्रोफेसर अभिजित के चट्टोराज, डीन (एसडब्ल्यु एण्ड एसएस), प्रोफेसर र पीजीडीएमका अध्यक्ष- बिमटेकमा (बीमा व्यवसाय व्यवस्थापन)द्वारा आयोजित गरिएको थियो; यो २००१ -२०२२ बीचको सामान्य बीमाका सबै प्रमुख पक्षहरूमा ऐतिहासिक प्रीमियम डेटामा आधारित छl’

बिमटेक इण्डिया इन्स्योरेन्स रिपोर्टका सम्पादक डा. अभिजित के. चट्टोराजका अनुसार, ‘भारतमा ज्येष्ठ नागरिकको संख्या बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ। यो अनुमान गरिएको छ कि २०४० सम्म, जनसंख्याको २० प्रतिशत भन्दा बढी ६० र माथिको हुनेछ। साथै यस अवधिमा मध्यम आय र उच्च आय भएका परिवारमा वृद्धि हुने भएकाले सन् २०३० सम्ममा बीमाको मागमा थप वृद्धि हुने सम्भावना रहेको छ। कृत्रिम बुद्धिमत्ता र मेसिन लर्निङको बढ्दो प्रयोगले बीमाकर्ताहरूलाई जोखिम कारकहरू र ग्राहक आवश्यकताहरू परिवर्तन गर्न बुझ्न मद्दत गर्नसक्छl’ ‘बिमटेक इण्डिया इन्स्योरेन्स प्रतिवेदनले २०४७ सम्ममा सबैका लागि बीमाको लक्ष्य हासिल गर्न सुझावहरू पनि दिन्छ। प्रतिवेदनले यस क्षेत्रमा बीमाकर्ता, दलाल, सर्भेयर र इन्सुरटेकहरूका लागि बलियो आत्म-नियमित संस्थाहरूको स्थापना आवश्यक रहेको बताएको छ’, विज्ञप्तिमा बताइएको छ। बिमटेक इण्डिया इन्सुरेन्स रिपोर्टका निर्देशक तथा संयुक्त सम्पादकले सामान्य बीमा उद्योगको विस्तारको बारेमा चर्चा गर्दै भने, ‘नियामकले प्रस्ताव गरेको ‘इन्स्योरेन्स ट्रिनिटी’ जस्ता पहलहरूले बीमाको वृद्धिलाई ड्राइभिङ र दिगो बनाउन सहयोगी हुनुपर्छ। देशभर लघु बीमा प्रवर्द्धन गर्न र स्थानीय समुदायलाई संलग्न गराउन पारस्परिक बीमा कम्पनीहरूले महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्न सक्छन्l’

बिमटेकको बीमा भारत प्रतिवेदनमा उद्योगका प्रमुख व्यक्तित्वहरूका लेखहरू पनि समावेश छन्। तीमध्ये मुख्य नाम हुन्- जी.एन. बाजपेई, पूर्व अध्यक्ष सेबी र एलआईसी; सकत खेतान, खेतान लिगल एसोसिएट्सका वरिष्ठ साझेदार; बजाज एलियान्ज जनरल इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडका प्रबन्ध निर्देशक तथा सीईओ तपन सिंघल, अन्तर्राष्ट्रिय उपभोक्ता नीति विशेषज्ञ प्रोफेसर बेजोन कुमार मिश्र, आईसीआईसीआई लोम्बार्ड जनरल इन्स्योरेन्स कम्पनी लिमिटेडका पूर्व प्रबन्ध निर्देशक तथा सीईओ भार्गव दासगुप्ता; डा. डेभिड मार्क ड्रर, सेवानिवृत्त विद्वान र विश्वव्यापी सामाजिक अभ्यासमा केन्द्रित विशेषज्ञ, अरूप चटर्जी, प्रमुख वित्त क्षेत्र विशेषज्ञ, एसियाली विकास ब्यांकको वित्त क्षेत्र कार्यालय, अमित कालरा, प्रबन्ध निर्देशक र स्विस रे जीबीएस केन्द्र भारतका प्रमुख; वोरावेट चोन्लासिन, कार्यकारी निर्देशक, एसियन इन्स्टिच्युट अफ टेक्नोलोजी (एआईटी एक्सटेन्सन) र अरुण अग्रवाल- लेखक र पूर्व सीईओ। प्रतिवेदनले बीमा व्यवसाय व्यवस्थापनमा पीजीडीएम कार्यक्रमसँग बीमा शिक्षाप्रति बिमटेकको प्रतिबद्धतालाई हाइलाइट गर्दै बीमा क्षेत्रको लागि नियामक सुधारहरू सम्बन्धी सुझावहरू पनि दिन्छ।