नयाँ दिल्ली: चन्द्रयान-३ को सफलतापछि सारा विश्वको नजर भारत तिर लागेको छ। इसरोले अब धेरै भविष्यका मिसनहरूमा आफ्नो नजर राखेको छ। चाहे मंगलयान-२ होस् वा निसार उपग्रह प्रक्षेपण। सूचीमा शुक्रयान-१ र समुद्रयान पनि परेका छन्। तर आज जुन मिसनको बारेमा चर्चा भइरहेको छ त्यसको नाम गगनयान हो। जुन सन् २०२४ मा लन्च हुने सम्भावना छ। यो मिसन ५ वर्ष पहिले घोषणा गरिएको थियो। जुन सन् २०२२ मा शुरु गर्ने भनिए पनि कोभिड महामारीका कारण समयमै गर्न नसकेर २०२४ सम्म सारिएको थियो। विशेष कुरा के छ भने यो मिसन चन्द्रयान मिसनभन्दा १४ गुणा महँगो छ। गगनयान मिशन के हो? यो अभियानको अनुमानित बजेट कति छ ? यो मिसन सफल बनाउन कुन-कुन कम्पनीहरू संलग्न छन्?

यो आशा गरिएको छ कि इसरो ले २०२४ मा आफ्नो गगनयान मिशन शुरु गर्नेछ। अन्तरिक्ष यात्रीहरूलाई अन्तरिक्षमा लैजाने यो पहिलो भारतीय अन्तरिक्ष मिशन हुनेछ। गगनयानको घोषणा प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीले २०१८ मा आफ्नो स्वतन्त्रता दिवस भाषणमा गरेका थिए। गगनयान मिसन २०२२ मा प्रक्षेपण गर्ने भनिए पनि कोभिड–१९ महामारीका कारण ढिला भएको थियो। अब सन् २०२४ मा यो मिसन शुरु गर्ने सम्भावना छ। जबदेखि चन्द्रयान-३ मिसन सफल भएको छ। गगनयान मिशनको काम तीव्र गतिमा शुरु भएको छ। विज्ञहरूका अनुसार इसरो र यस मिसनसँग सम्बन्धित सबै कम्पनीहरू यसलाई सफल बनाउन व्यस्त छन्।

गगनयान मिशन चन्द्रयान-३ मिशन भन्दा धेरै महँगो हुने अनुमान गरिएको छ। अनुमानका अनुसार गगनयान मिसन चन्द्रयान-३ भन्दा १४ गुणा महँगो हुनसक्छ। टाइम्स नाउको रिपोर्टका अनुसार, एक अनुमानका अनुसार गगनयान मिशन लगभग ९०२३ करोड रुपैयाँको लागतमा निर्माण हुन लागेको छ। चन्द्रयान-३ को मिसनमा ६५० करोड रुपियाँ खर्च भएको थियो। जहाँ मङ्गलयान मिशन सन् २०१३ मा शुरु भएको थियो, त्यसको लागत मात्र ४५० करोड रुपियाँ थियो। आउटलुकलाई जानकारी दिँदै, भारतीय विज्ञान संस्थान अर्थात आईआईएससी, बेंगलुरुका डा आलोक कुमारले भने कि उनको प्रयोगशालाले उडानको लागि जैविक पेलोड बनाउँदैछ, जुन हाल इसरोद्वारा समीक्षा गरिएको छ।