नयाँ दिल्ली: इसरोले चन्द्रमामा पठाएको विक्रम ल्यान्डर र प्रज्ञान रोभर अझै निद्राबाट ब्युँझिएका छैनन् र साँझ पर्न लागेको छ, चाँडै चन्द्रमामा निकै चिसो रात हुनेछ, तर विक्रम र प्रज्ञान उठेनन्। यो चासोको विषय हो। चन्द्रमाको १ दिन पृथ्वीमा २८ दिन बराबर हुन्छ। यस्तो अवस्थामा १४ दिनपछि फेरि चन्द्रमामा रात हुन लागेको छ तर विक्रम र प्रज्ञानले अहिलेसम्म कुनै संकेत पठाएका छैनन्। यस्तो अवस्थामा ठीक ५ दिनपछि सूर्य फेरि चन्द्रमामा अस्ताउनेछ। जसका कारण चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुव पनि क्रमशः अत्यधिक चिसो हुँदै जानेछ। चिसो रात यहाँ शुरु हुनेछ। विक्रम र प्रज्ञान चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा अवस्थित छन्। विक्रम र प्रज्ञानसँग अब ५ दिन मात्र बाँकी छ। आजबाट ठीक ५ दिनपछि चन्द्रमामा फेरि रात शरु हुनेछ। यो उल्लेखनीय छ, जब चन्द्रमा रात हुन्छ, यहाँको तापक्रम माइनस १८० डिग्री सेल्सियस पुग्छ। ब्याट्री र अन्य उपकरणहरू अत्यधिक चिसोमा क्षतिग्रस्त हुनसक्छ। थाहा पाउनुहोस् सेप्टेम्बर २ मा प्रज्ञान चन्द्रमामा सुतेका थिए प्रज्ञान २७ दिनदेखि सुतेका छन् भने विक्रमले २५ दिनदेखि कुनै संकेत पठाएका छैनन्। तर, विक्रम र प्रज्ञानले सुत्नुअघि नै आफ्नो काम पूरा गरिसकेका छन्। विक्रम र प्रज्ञान पुन सक्रिय हुन पाउनु ठूलो उपलब्धि हुनेछ। विक्रम र प्रज्ञानलाई १५ दिनको ब्याट्री क्षमताको साथ पृथ्वीबाट चन्द्रमामा पठाइएको थियो। विक्रम र प्रज्ञानले राम्रोसँग काम गरे तर रात परेको र ब्याट्रीको क्षमता कम भएकाले विक्रम र प्रज्ञानले काम गर्न छोडे। तर, विक्रम र प्रज्ञानले फेरि नयाँ ऊर्जा पाउने र ब्याट्रीहरू सूर्यको किरणबाट चार्ज हुने वैज्ञानिकहरूले आशा गरेका छन्।