‘मन खुशी हुँदा सबै खुशी हुन्छन् भनिन्छ’… यो बोल्ने मात्र होइन, सोच्ने र बुझ्ने कुरा हो। यसैलाई ध्यानमा राख्दै हरेक वर्ष सेप्टेम्बर २९ का दिन विश्वभर ‘विश्व हृदय दिवस’ मनाइन्छ। यो दिन मनाउनुको कारण के हो? वास्तवमा, हृदयको बारेमा पूर्ण रूपमा लापरवाह छौं, यो हाम्रो शरीरको सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण अंग हो। यसले हाम्रो शरीरमा पम्प प्रणाली जस्तै काम गर्छ। हृदयमा कुनै प्रकारको गडबडी भएमा वा रक्तसञ्चारमा समस्या भएमा व्यक्ति हृदयाघात, पक्षघात र हृदयघातको शिकार हुन्छ। यति मात्र होइन, उनको मृत्यु पनि हुनसक्छ। विश्व स्वास्थ्य संगठनले यसअघि नै आफ्नो प्रतिवेदनमा हृदय रोगका कारण मृत्यु हुनेको संख्या विश्वमा सबैभन्दा बढी रहेको स्पष्ट गरिसकेको छ। प्रत्येक वर्ष २ करोड ५० लाखभन्दा बढी मानिसको हृदयघात, हृदयघात, हृदयघात, पक्षघातका कारण मृत्यु हुने गरेको छ। विश्व हृदय महासंघका अनुसार हृदय वा रक्तसञ्चारमा अलिकति पनि गडबडी भएमा हृदयाघात, स्ट्रोक र हृदयघातको सम्भावना बढ्छ। विश्वभर ‘विश्व हृदय दिवस’ मनाउनुको कारण मानिसलाई यससँग सम्बन्धित रोग र हृदयको महत्वबारे सचेत गराउनु हो। उनीहरुलाई यो कार्यक्रम मार्फत कुन खानेकुराले हृदयलाई स्वस्थ राख्छ र कुन खानाले हृदय रोगी बनाउन सक्छ भन्ने कुरा बताउनुपर्छ। किनभने संसारभरका अधिकांश मानिसहरू आफ्नो जीवनशैली र खराब खानपानका कारण हृदयघातबाट ग्रस्त छन्।

 ‘विश्व हृदय दिवस’ मनाउनुको मुख्य कारण मानिसलाई जीवनशैली, स्वस्थ आहार र व्यायामका बारेमा सचेत गराउनु हो। साथै, धूमपान शरीरका लागि राम्रो होइन, तनाव, उच्च रक्तचाप, उच्च कोलेस्टेरोल, मधुमेहले बिस्तारै हृदयरोग कसरी निम्त्याउँछ भन्ने कुरा धेरैभन्दा धेरै मानिसहरूलाई बताउँदै। यस दिन संसारभरि यससँग सम्बन्धित विशेष कार्यक्रमहरू आयोजना गरिन्छ, ताकि धेरै भन्दा धेरै मानिसहरू यससँग जोडिन सकून्। सेप्टेम्बर २९ लाई विश्व हृदय दिवसका रूपमा मनाइन्छ ताकि धेरै भन्दा धेरै मानिसहरूलाई हृदयसँग सम्बन्धित रोगहरूबाट समयमै बच्न सकोस् भनेर सचेत गराइन्छ। विश्व हृदय दिवस २०२३ को नारा ‘हृदयलाई कसरी स्वस्थ्य राख्ने र हृदयलाई चिन्ने’ रहेको छ।

हृदयरोग प्रायः खराब खानपान र जीवनशैलीका कारण हुने गर्छ। त्यसैले मनलाई स्वस्थ र खुशी राख्न चाहनुहुन्छ भने पौष्टिक खानेकुरा खानुहोस् किनभने मन खुशी भयो भने सम्पूर्ण शरीर खुशी हुन्छ। यदि हृदय बिरामी छ भने, यसले सम्पूर्ण शरीरलाई बिरामी बनाउँछ। हृदय भनेको हृदयघात वा कुनै किसिमको समस्या छ भने यी साना संकेतहरू चिन्नुहोस्। आफ्नो मनलाई चिन्नुहोस् किनकि जब हृदय कुनै खतरामा हुन्छ, उसले जीवन बचाउन सक्दो प्रयास गर्छ र संकेत दिन्छ तर मानिसले बेवास्ता गर्छ। त्यसैले यस वर्ष यो विशेष थिममा हृदय जान्ने कुरा समावेश गरिएको छ। हृदय स्वस्थ छ कि छैन थाहा पाउनु लागि धेरै महत्त्वपूर्ण छ। तसर्थ, सधैं समय अन्तराल पछि एक डाक्टरद्वारा आफैलाई जाँच गराउनुपर्छ।