नयाँ दिल्ली: भारतको चन्द्रयान-३ मिसनले आफ्नो काम गरेको छ। चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा अवतरण गरेपछि यसले इसरोलाई धेरै जानकारी पठाएको थियो। त्यसपछि, चन्द्रमामा सूर्यास्तपछि, यो सुत्ने मोडमा गयो। शुक्रबार (सेप्टेम्बर २२) चन्द्रमामा सूर्यको किरण परेपछि चन्द्रयान–३ को ल्यान्डर विक्रम र रोभर प्रज्ञान निद्राबाट ब्युँझने अनुमान गरिएको थियो। यसमा वैज्ञानिकहरू अझै सफल भएका छैनन्। यसैलाई लिएर अहिले मानिसको मनमा प्रश्न उठ्न थालेको छ कि रोभर र प्रज्ञान निद्राबाट नब्युँझिए के होला?

रोभर र प्रज्ञानको रिसिभर सञ्चालनमा छ
प्रज्ञान र रोभरलाई स्लीप मोडमा राख्दा तिनीहरूको रिसिभर अन राखिएको थियो ताकि पछि सजिलै सम्पर्क गर्न सकियोस्। इसरो वैज्ञानिकहरू अझै पनि सकारात्मक सोचिरहेका छन् कि सन्देश उनीहरू दुवैमा पुग्छ र उनीहरूले प्रतिक्रिया दिन्छन्। एकै समयमा, तिनीहरूले तपाईलाई बताउँछन् कि यदि यो उठेन भने के हुनेछ भनेर वैज्ञानिक दृष्टिकोण के हो।

‘सबै उपकरणहरू पूर्ण रूपमा चार्ज हुनेछन्’

इसरोको स्पेस एप्लिकेसन सेन्टरका निर्देशक नीलेश देसाईले रातमा चन्द्रमाको तापक्रम निकै कम हुने भएकाले ल्यान्डर र रोभर दुवैलाई स्लीप मोडमा राखिएको बताए। यस समयमा यो माइनस २०० डिग्री सेल्सियस सम्म जान्छ। चन्द्रमामा सूर्योदय सेप्टेम्बर २०-२१ देखि सुरु भयो र इसरो ले सेप्टेम्बर २३ सम्ममा सौर्य प्यानल र अन्य उपकरणहरू पूर्ण रूपमा चार्ज हुने अपेक्षा गरेको छ। यही कारणले ल्यान्डर र रोभर दुवैलाई सक्रिय बनाउने प्रयास जारी छ।

यदि पुन: सक्रिय गरियो भने, यो एक बोनस साबित हुनेछ

ल्यान्डर र रोभरको कुल वजन १७५२ किलोग्राम रहेको छ। अगस्ट २३ मा विक्रमले चन्द्रमामा सफल अवतरण गरेका थिए । यसपछि इसरोका वैज्ञानिकहरूले चन्द्रमामा रहेको धेरै जानकारीको तथ्याङ्क सङ्कलन गरे। चन्द्रमाको एक दिन पृथ्वीको १४ दिन बराबर हुन्छ। उनीहरूलाई सोही अवधिको लागि अध्ययनका लागि चन्द्रमामा पठाइएको थियो। उनीहरु फेरि सक्रिय भए भारतका लागि बोनस साबित हुनेछ। इसरो अझै पनि आशावादी छ कि दुबै फेरि सक्रिय हुनेछन् र धेरै जानकारी संकलन गर्नेछन्। हामी तपाईंलाई बताउछौं कि ल्यान्डरमा चार पेलोडहरू छन् र रोभरमा दुई पेलोडहरू छन्। उनीहरुबाट धेरै डाटा प्राप्त भएको छ । पूर्ण डाटा सुरक्षित गरिएको छ र वैज्ञानिकहरू यसमा काम गरिरहेका छन्।