नयाँ दिल्ली: युरोपेली संघको मुद्रा यूरो २० वर्षमा पहिलो पटक अमेरिकी डलरको बराबर भएको छ। यो वर्ष मात्रै युरो करिब १२ प्रतिशतले घटेको छ। मुद्रास्फीति र रूस-युक्रेन युद्धका कारण ऊर्जा आपूर्तिमा अनिश्चितताका कारण युरोपमा मन्दीको डर बढेको छ। यसले युरोको मूल्यमा तीब्र गिरावट आएको छ। अर्कोतर्फ रुपियाँको कुरा गर्ने हो भने अहिले एक डलर ८० रुपियाँ बराबर भएको छ। यस्तो अवस्थामा जब युरो डलर बराबर हुन्छ तब रुपियाँ कमजोर हुँदा के समस्या हुनसक्छ भन्ने चिन्ता छ।
युद्ध अघि ईयुको ४० प्रतिशत ग्यास रूसबाट आउँथ्यो, तर अब यो स्थिति परिवर्तन भएको छ। युक्रेनमा भएको आक्रमणपछि युरोपेली देशहरूले रुससँगको सबै सम्बन्ध तोड्न थालेका छन्। जसका कारण रुसबाट आउने ग्यासको अभाव हुन थालेको छ। रुसले केही युरोपेली देशहरूलाई ग्यास आपूर्ति पनि कटौती गरेको छ। भर्खरै, उसले नर्ड स्ट्रिम पाइपलाइनबाट जर्मनीमा ६० प्रतिशतले ग्यास आपूर्ति कटौती गर्यो। युरोपेली केन्द्रीय ब्यांकले मुद्रास्फीतिलाई नियन्त्रण गर्न यसै महिना ब्याजदर बढाउने संकेत गरेको छ। सन् २०११ यता युरोपको केन्द्रीय ब्यांकले ब्याजदर बढाउने योजना बनाएको यो पहिलो पटक हो। यी सबैका कारण युरोपेली सङ्घको मुद्रा युरो दबाबमा परेको थियो र त्यो टुट्यो। यूरोमा गिरावटको स्पष्ट अर्थ लगानीकर्ताहरूले यहाँबाट आफ्नो पैसा फिर्ता गरिरहेका छन्।
यूरोलाई रुपियाँसँग तुलना गर्ने हो भने यो वर्ष रुपियाँ बलियो भएको छ। २०२२ को शुरुमा युरो बराबर ९० रुपियाँ थियो, अहिले युरोको तुलनामा रुपियाँ मजबुत भएर ८० रुपियाँमा पुगेको छ। यस्तो अवस्थामा एउटा ठुलो प्रश्न उठ्छ कि के यसको अर्थ यूरो जति धेरै घट्छ, रुपैया उति बलियो हुन्छ? यो यस्तो होइन। यदि यूरोको अवमूल्यन जारी रह्यो भने, यसले रुपियाँलाई एकै साथ कमजोर बनाउँछ। जो बिदा मनाउन वा युरोप घुम्न जाने सोचमा छन्, उनीहरुका लागि यो राम्रो खबर साबित हुनसक्छ। यो किनभने अब उनीहरूले कम पैसा खर्च हुनेछ। अर्कोतर्फ युरोपमा काम गरेर आफ्नो घरमा पैसा पठाउनेहरूका लागि युरोको तुलनामा रुपियाँको भाउमा भएको वृद्धि नराम्रो खबरभन्दा कम होइन। यदि युरोको भाउ निरन्तर ओरालो लाग्ने हो भने रुपियाँ कमजोर हुनेछ, किनभने भारतको युरोपसँग धेरै व्यापार छ, जसलाई असर पर्नेछ।