मस्को: केही वर्षअघि साइबेरियामा एउटा ममीफाइड ‘कुकुर’ फेला परेको थियो। तर नयाँ अध्ययनले यो कुकुर नभई ब्वाँसो भएको पत्ता लगाएको छ। कुकुरहरूलाई ‘पाल्तु जनावर’ भनेर बुझ्ने उद्देश्यले गरिएको नयाँ अध्ययनमा अन्वेषकहरूले ७२ वटा पुरातन ब्वाँसोको जीनोमसँगै कुकुरको कुकुरको जीनोमको विश्लेषण गरे। वैज्ञानिकहरूले यो कुकुरलाई सन् २०१८ मा साइबेरियन पर्माफ्रोस्टमा फेला पारेका थिए र त्यसबेलादेखि यसको पुर्खाबारे बहस भइरहेको छ। रिपोर्टका अनुसार, यसलाई ‘डोगोर’ उपनाम दिइएको थियो र धेरै राम्रो आकारमा थियो। उसको शरीरमा सुन्दर रौं र अनुहारमा जुँगा थियो। शुरुमा वैज्ञानिकहरूले यो १८,००० वर्ष पुरानो जनावर कुकुर वा ब्वाँसो हो भनेर बताउन सकेनन्। तर अब विश्लेषणले देखाउँछ कि यो वास्तवमा ब्वाँसो थियो र प्रारम्भिक कुकुरहरूसँग कुनै सम्बन्ध थिएन।

लाइभ साइन्ससँग कुरा गर्दै, लन्डनको फ्रान्सिस क्रिक इन्स्टिच्युटमा प्राचीन जीनोमिक्सका पोस्टडक्टोरल फेलो एन्डर्स बर्गस्ट्रोमले भने कि हामीलाई थाहा छ कि कुकुरहरू हिउँ युगमा घरपालुवा जनावरहरू थिए। तर घरपालनका अन्य पक्षहरू मानव प्रागैतिहासिकका केही महान् रहस्यहरू हुन्।’ डोगोरको जीनोम बर्गस्ट्रम र उनका सहकर्मीहरूले गरेको अध्ययनमा समावेश गरिएका ६६ वुल्फ जीनोममध्ये एक थियो। यसअघि क्यानडाको युकोनमा ३०,००० वर्षभन्दा पहिले बाँचेको एउटा संरक्षित बच्चा म्यामथ फेला परेको थियो। विज्ञहरूका अनुसार यो उत्तरी अमेरिकामा अहिलेसम्म भेटिएको ‘सबैभन्दा पूर्ण म्यामथ’ हो। यो बच्चा म्यामथको नाम ‘नन चो गा’ थियो, जसको अर्थ हान भाषामा ‘ठूलो बच्चा जनावर’ हो। यो म्यामथ पर्माफ्रोस्टमा जमेको थियो जसको परिणामस्वरूप यसको अवशेषहरूको संरक्षण भयो।