कोलकाता: डेंगु एक भाइरस हो जसले व्यक्तिलाई फेरि संक्रमित गर्नसक्छ। यो आवश्यक छैन कि एक पटक डेंगु भएका मानिसहरूलाई फेरि लाग्दैन। एडिस एजिप्टाई नामको डेंगु लामखुट्टेको टोकाइबाट जो कोहीलाई फेरि डेंगु लाग्न सक्छ, यसका लक्षणहरूलाई बेवास्ता गर्नु हुँदैन अन्यथा यो ज्यान जानसक्छ। डेंगुको भाइरस निको भइसकेपछि केही समयपछि शरीरमा डेंगुविरुद्ध प्रतिरोधात्मक क्षमता विकास हुन्छ, त्यसैले यसको रोकथाम अति आवश्यक हुन्छ। एकपटक डेंगुको संक्रमण फेरि देखा परेमा त्यो झन् खतरनाक हुने चिकित्सकहरू बताउँछन्। डेंगुको संक्रमणबाट १५ देखि ४४ वर्ष उमेर समूह र त्यसपछि १० देखि १४ वर्ष उमेर समूहका बालबालिका बढी प्रभावित छन्। फोर्टिस हस्पिटलका कन्सल्टेन्ट बालरोग तथा नियोनाटोलोजिस्ट डा सुमित साहले व्यक्तिलाई दोस्रो पटक डेंगु लाग्नु निकै गम्भीर हुनसक्ने बताए। जब बिरामीलाई फेरि डेंगु हुन्छ, उनीहरूमा हेमोरेजिक ज्वरो र डेंगु शक सिन्ड्रोम जस्ता लक्षणहरू देखा पर्न सक्छन्। यस समयमा, ज्वरोको लक्षणहरू निगरानी र समयमै उपचार गर्न आवश्यक छ।

डेंगु लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्ने रोग हो जसले फ्लू जस्तो लक्षण र केही अवस्थामा ज्यान जोखिममा पार्ने जटिलताहरू निम्त्याउन सक्छ। डेंगुमा हेमोफागोसाइटिक लिम्फोहिस्टियोसिसले यसलाई थप घातक बनाउँछ। डेंगुको यो लक्षण थाहा पाउन बिरामीले तुरुन्तै चिकित्सकसँग परामर्श लिनुपर्छ। आमरी अस्पतालका डा शयन चक्रवर्तीले दोस्रो पटक डेंगुको संक्रमण हुनु ज्यादै घातक हुने बताए। दोस्रो पटक डेंगु लागेपछि बिरामीलाई उच्च ज्वरो आउने, टाउको दुख्ने, शरीर दुख्ने, आँखा मुनि दुख्ने। तर, अवस्था बढी गम्भीर हुँदा बिरामीले पेट दुख्ने र बारम्बार वान्ता हुने, बोल्न गाह्रो हुने गुनासो गर्छन्। सामान्यतया डेंगुबाट निको हुने व्यक्तिलाई तीन महिनासम्म डेंगु नदेखिने उनले बताए। अहिले अस्पतालमा उपचारका लागि आउने अधिकांश बिरामी पहिलोपटक डेंगुबाट पीडित छन्। तर, केही अस्पतालमा दोस्रो पटक डेंगुका बिरामी भेटिएका छन्। डेंगुका बिरामी बढ्दै गएको उनको भनाइ छ। यस्तो अवस्थामा दोस्रो पटक डेंगुका बिरामी बढ्ने सम्भावना छ। पियरलेस अस्पतालका डा अनुपम मैत्यले डेंगुको संक्रमण लामखुट्टेको टोकाइबाट सर्ने रोग हो। यस्तो अवस्थामा डेंगु लामखुट्टेको दोस्रो टोकाइबाट दोस्रो पटक डेंगु हुनसक्छ। पहिलो पटक डेंगु लागेमा ज्यान जोखिममा पार्ने जटिलताहरू दुर्लभ हुन्छन्। यद्यपि, यदि व्यक्ति उही स्टिरियोटाइप वा निश्चित स्टिरियोटाइपहरूको सम्पर्कमा आए भने, ‘व्यक्तिलाई फेरि डेंगु संक्रमण हुने जोखिम हुन्छl’ उनले दोस्रो पटक डेंगुको संक्रमणमा दुईवटा प्राथमिक जटिलता रहेको बताए, एउटा क्याप्रेलिक इन्फेक्सन र अर्को हेमोरेजिक ज्वरो। पहिलो संक्रमणमा एन्टिबडीहरू उत्पादन हुँदा, रक्तस्राव ज्वरोमा एन्टिबडीहरूले क्रस प्रतिक्रिया गर्दछ। जसका कारण प्लेटलेट्सको संख्या घट्न थाल्छ।