वासिङ्टन: हाम्रो सौर्यमण्डलका सबैभन्दा अनौठो ग्रहहरूको बारेमा कुरा गर्दा, यसमा शनिको नाम पहिलो आउँछ। यो किनभने यस ग्रहको आफ्नै एक रिंग छ, जुन यसलाई देख्दा देखिन्छ। तर अहिले यो रिंग बिस्तारै हराउँदै गएको छ। खगोलविद्हरूले सन् १९८० को दशकदेखि नै शनिको माथिल्लो वायुमण्डलले आफ्नो बरफको घेरालाई निरन्तर घटाउँदै गएको कुरा थाहा पाएका छन्। शनि ग्रहमा परेको हिउँ दिनहुँ पग्लिएर ओलम्पिक स्विमिङ पुल भर्न पर्याप्त पानी बन्छ भन्ने तथ्यबाट यो कति चाँडो मर्दैछ भनेर बुझ्न सकिन्छ। शनिको रिंग कति छिटो गायब हुन्छ र कहिले पूरै गायब हुन्छ? यो एउटा प्रश्न हो जसको उत्तर अझै पाउन सकेको छैन। तर अब जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोपले यो रिंगको अन्त्यको घटनासँग सम्बन्धित जानकारी प्रदान गर्नसक्छ। जेम्स वेबले आफ्नो शक्तिशाली वाद्ययन्त्रले त्यो काम गरेका छन् जुन आजसम्म कुनै पनि टेलिस्कोपले गर्नसकेको छैन। यसले अन्तरिक्षमा सबैभन्दा टाढाको प्रकाश बिन्दुको फोटो खिच्यो। जापान एरोस्पेस एक्सप्लोरेसन एजेन्सीका ग्रह वैज्ञानिक जेम्स ओ’डोनोघ्युले भने, ‘हामी यी रिंगहरूको अन्त्यको गति ट्र्याक गर्दैछौं।’

सोमबार जारी गरिएको एक विज्ञप्तिमा उनले हालको अनुसन्धानले यी रिंगहरू आउँदो केही मिलियन वर्षसम्म शनि ग्रहको अंश हुने देखाएको बताए। जेम्स वेब स्पेस टेलिस्कोप र हवाईको केक अब्जर्भेटरीलाई शनिको घुँडा कति लामो समयसम्म रहनेछ भनेर राम्रोसँग अनुमान गर्न प्रयोग गरिनेछ। टेलिकोसले शनि ग्रहमा पूरै सिजनको अवधिमा रिंग वर्षाको उतारचढाव कसरी हुन्छ भनेर जान्न मद्दत गर्नेछ। खगोलविद्हरू अब चाखलाग्दो डाटाको लागि पर्खिरहेका छन्। यसअघिको अनुसन्धानले शनि ग्रहमा ठूलो मात्रामा बरफको वर्षा भइरहेको देखाएको थियो। नासाको क्यासिनी अन्तरिक्ष यानले शनि ग्रहमा हरेक सेकेन्डमा ४०० देखि २८०० किलो बरफ वर्षा भइरहेको पत्ता लगाएको थियो। यदि यसरी नै वर्षा भइरह्यो भने आउँदो ३० करोड वर्षमा शनि ग्रहको चक्र पूर्ण रूपमा नष्ट हुनेछ। तर हिमपातको दर स्थिर छैन, यो परिवर्तन जारी छ। एक अनुमानअनुसार यो रिंग १० करोड वर्षमा समाप्त हुनसक्छ वा १ अर्ब वर्षमा पनि समाप्त नहुनसक्छ।