कोलकाता: काश्मीरका अधिकारीहरूले बुकर पुरस्कार विजेता अरुन्धती रायको एक कृतिसहित २५ पुस्तक प्रतिबन्धित गरेका छन्।
सरकारी आदेशले लेखकहरूलाई भारतीय राज्यविरुद्ध ‘युवाहरूलाई भ्रममा पार्न, आतङ्कवादलाई महिमामण्डन गर्न र हिंसा भड्काउन’ महत्त्वपूर्ण भूमिका खेल्दै काश्मीरका बारेमा ‘झुटो कथा’ प्रचार गरेको आरोप लगाएको छ। यो फेब्रुअरीमा अधिकारीहरूले पुस्तक पसल र घरहरूबाट इस्लामिक साहित्यहरू जफत गरेको आदेशहरूपछि आएको हो।
सन् १९४७ मा ब्रिटिस शासनबाट स्वतन्त्र भएदेखि नै काश्मीर भारत र पाकिस्तानबीच विभाजित भएको छ र दुवैले यस हिमालय क्षेत्रलाई पूर्ण रूपमा दावी गर्छन्।
विद्रोही समूहहरूले सन् १९८९ देखि काश्मीरको भारतीय शासन विरुद्धमा स्वतन्त्रता वा पाकिस्तानमा विलयको माग गर्दै विद्रोह गरेका छन्।
नयाँदिल्लीको प्रत्यक्ष शासन लागु भएको छैटौँ वार्षिकोत्सवमा यो आदेश मङ्गलबार जारी गरिएको थियो। यद्यपि प्रतिबन्धलाई व्यापक ध्यानमा ल्याउन समय लाग्यो।
गत नोभेम्बरमा, काश्मीरले नयाँदिल्लीको प्रत्यक्ष नियन्त्रणमा आएपछि आफ्नो पहिलो सरकार चुन्यो। मतदाताहरूले विपक्षी दलहरूलाई आफ्नो क्षेत्रीय सभाको नेतृत्व गर्न समर्थन गरे।
तर स्थानीय सरकारसँग सीमित शक्तिहरू छन् र क्षेत्र सबै व्यावहारिक उद्देश्यहरूका लागि नयाँदिल्लीले नियुक्त गरेको प्रशासकद्वारा शासित भइरहेको छ।
प्रतिबन्धले रायको सन् २०२० को निबन्ध पुस्तक ‘आजादीः स्वतन्त्रता, फासीवाद, कथा’ सहित ‘गलत कथा र पृथकतावाद प्रचार गर्ने पहिचान गरिएको’ भनिएका २५ वटा पुस्तकलाई सूचीबद्ध गरेको छ।
त्रिसठ्ठी वर्षीया राय भारतका सबैभन्दा प्रसिद्ध जीवित लेखकहरू मध्ये एक हुन् तर उनको लेखन र सक्रियता, प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको सरकारको कडा आलोचनासहित उनलाई घरमा ध्रुवीकरण गर्ने व्यक्तित्व बनाएको छ।
प्रतिबन्धित अन्य पुस्तकहरूमा शिक्षाविद्हरूको शीर्षकहरू समावेश छन्, जसमा भारतका अग्रणी संविधान विशेषज्ञहरू मध्ये एक एजी नुरानी र लन्डन स्कूल अफ इकोनोमिक्समा राजनीति विज्ञान पढाउने सुमन्त्र बोसका पुस्तकहरू छन्।