कोलकाता: नभान्नामा मुख्यमन्त्री ममता बनर्जी र बंगलादेशका उच्चायुक्त एम. रियाज हमिदुल्लाहबीच द्विपक्षीय सम्बन्धको बारेमा महत्वपूर्ण छलफल सौहार्दपूर्ण रह्यो। स्रोतका अनुसार, भेटघाटको क्रममा ममताले पश्चिम बंगाल र बंगलादेशका जनताबीच समान मूल्यमान्यतामा आधारित सदाबहार भाषिक, सांस्कृतिक र आध्यात्मिक सम्बन्ध आर्थिक र व्यापारिक सम्बन्धभन्दा माथि रहेको उल्लेख गरिन्। उनले भविष्यमा पनि बंगलादेशसँगको सम्बन्ध कायम राख्ने दृढ संकल्प व्यक्त गरिन्।
संयुक्त भू-पारिस्थितिक अध्ययनको प्रस्तावमा छलफल:
बैठकमा धेरै संवेदनशील विषयहरूमा विस्तृत रूपमा छलफल गरियो। स्रोतहरूबाट प्राप्त जानकारी अनुसार, यस बैठकमा बंगलादेशको सिराजगञ्जमा रवीन्द्रनाथ टैगोरको पुर्खा निवासमा हालै भएको कथित आक्रमणको मुद्दालाई गम्भीरतापूर्वक उठाइएको थियो। यस विषयमा मुख्यमन्त्रीले पहिले नै भारतका प्रधानमन्त्रीसँग हस्तक्षेपको माग गरिसकेका थिए। प्रशासनिक स्रोतहरूले खुलासा गरेका छन् कि बैठकमा बंगलादेशले यो घटना कुनै धार्मिक शत्रुताको कारणले नभएर स्थानीय व्यक्तिगत विवादसँग सम्बन्धित ‘कानून र व्यवस्था’ समस्या भएको स्पष्ट पारेको छ। उच्चायुक्तले बंगलादेश सरकारले यस मुद्दालाई समाधान गर्न पहिले नै कदम चालिरहेको बताए। यस महत्त्वपूर्ण बैठकमा भारत र बंगलादेशबीच संयुक्त भू-पारिस्थितिक अध्ययनको प्रस्ताव पनि आयो। यो सर्वेक्षणलाई दुवै देशको भूमि, प्रकृति र जैविक विविधताको साझा सम्पदामा केन्द्रित गरेर ऐतिहासिक पहलको रूपमा वर्णन गरिएको थियो। अन्तरिम स्रोतहरूका अनुसार, बैठकमा विशेष महत्त्व प्राप्त गर्ने अर्को संवेदनशील मुद्दा ‘पुशब्याक’ अर्थात् बंगाली भाषी मानिसहरूलाई बंगलादेशी भनेर सीमा पार गर्न अनुमति दिनु थियो। हालै विधानसभा सत्रमा, ममता बनर्जीले बंगालीहरूलाई जबरजस्ती बंगलादेश पठाइएको तथ्यमा असन्तुष्टि व्यक्त गरेकी थिइन्। यद्यपि, राज्य सरकारले यो मुद्दा केन्द्र र बंगलादेश सरकार बीचको कूटनीतिक वार्ताबाट मात्र समाधान गर्न सकिने स्पष्ट पारेको छ। मुख्यमन्त्रीले डा. युनुसलाई शुभकामना पठाइन्:
स्रोतका अनुसार, बंगलादेशी राजदूतले बैठकलाई सौहार्दपूर्ण पनि वर्णन गरे र भने कि दुई देशबीच आँप र हिल्सा माछा मात्र आदानप्रदान हुँदैन, तर गहिरो सांस्कृतिक र सामाजिक सम्बन्ध पनि छ, जसलाई अझ बलियो बनाउनुपर्छ। स्रोतका अनुसार, मुख्यमन्त्रीले यस अवसरमा बंगलादेशको वर्तमान कार्यकारी शासनका प्रमुख डा. युनुसलाई शुभकामना पठाए र दुई देशबीचको सम्बन्धप्रति आफ्नो प्रतिबद्धता दोहोर्‍याए। स्रोतका अनुसार, हमिदुल्लाहले ममतालाई बंगलादेशका विभिन्न हिन्दू चाडपर्वहरूको तस्बिर र वर्णन भएका चार पुस्तकहरूको सेट उपहार दिए। साथै, ममताले उनलाई बंगाली संस्कृति र जातीयतासँग सम्बन्धित उपहार पनि दिए। मुख्यमन्त्री र बंगलादेशका उच्चायुक्तसँगै सीएस मनोज पन्त र बंगलादेश उप उच्चायोगका राजनीतिक सल्लाहकार मोहम्मद अशरफुर रहमान पनि उपस्थित थिए। समग्रमा, नभान्नामा करिब ४५ मिनेटसम्म चलेको यो भेटले भारत-बंगलादेश सम्बन्धलाई नयाँ दिशामा पुर्‍याउने सकारात्मक संवाद साबित भयो।