नयाँ दिल्ली: भारतीय रिजर्भ बैंक (आरबीआई) ले आज लगातार तेस्रो पटक रेपो दर घटाएको छ। यस पटक आरबीआईले ५० आधार बिन्दु अर्थात् रेपो दरमा ०.५०% को सिधै कटौती गरेको छ। गभर्नर संजय मल्होत्राले शुक्रबार यो कटौतीको घोषणा गरे। नयाँ निर्णय अनुसार, अब रेपो दर ६.००% बाट घटेर ५.५०% भएको छ।
यसअघि कहिले रेपो दर घटाइएको थियो?
जुन ४ बुधबारदेखि सुरु भएको भारतीय रिजर्भ बैंकको मौद्रिक नीति समिति (एमपीसि) को बैठक आज सम्पन्न भयो। गभर्नर संजय मल्होत्राको अध्यक्षतामा भएको यो महत्वपूर्ण बैठकमा रेपो दर घटाउने निर्णय गरिएको छ। धेरैजसो विज्ञहरूले ०.२५% को कटौतीको अपेक्षा गरेका थिए, तर यस पटक आरबीआईले त्योभन्दा बढी कटौती गर्‍यो। यो वर्ष आरबीआईले अहिलेसम्म तीन पटक रेपो दर घटाएको कुरा उल्लेखनीय छ। फेब्रुअरी ७ मा पहिलो पटक रेपो दर ६.५०% बाट घटाएर ६.२५% गरिएको थियो। यसपछि, अप्रिल ९ मा, यसलाई थप घटाएर ६.००% गरिएको थियो।
५ वर्षपछि फेब्रुअरी २०२५ मा रेपो दर कटौती गरिएको थियो:
यो ध्यान दिन लायक छ कि फेब्रुअरी २०२५ मा, लगभग पाँच वर्षको लामो अन्तराल पछि पहिलो पटक रेपो दर कटौती गरिएको थियो। यसअघि, आरबीआईले अन्तिम पटक मे २०२० मा रेपो दर घटाएको थियो। त्यस समयमा, कोभिड-१९ महामारीको समयमा आर्थिक गतिविधिहरूलाई गति दिन रेपो दर ०.४० प्रतिशत (४० आधार बिन्दु) ले घटाइएको थियो। यसपछि, जुन २०२३ मा रेपो दर बढाएर ६.५ प्रतिशत पुर्‍याइएको थियो। जुन २०२३ पछि, फेब्रुअरी २०२५ मा पहिलो पटक, रेपो दरमा कुनै परिवर्तन गरिएको थियो।
सर्वसाधारणलाई के फाइदा हुनेछ जान्नुहोस्:
आरबीआईको यो निर्णयले देशका करोडौं आम नागरिकहरूलाई ठूलो राहत प्रदान गर्नेछ। रेपो दरमा कटौतीको कारणले गर्दा, गृह ऋण, कार ऋण र व्यक्तिगत ऋण जस्ता सुविधाहरू अब पहिले भन्दा कम ब्याजदरमा उपलब्ध हुनेछन्। यसले ऋणको किस्ता अर्थात् ईएमआई घटाउनेछ, जसले मानिसहरूको मासिक बचत बढाउनेछ। यस मार्फत, तिनीहरूले आफ्ना अन्य आवश्यकताहरू पूरा गर्न वा अन्य कुराहरूमा बढी खर्च गर्न सक्षम हुनेछन्। यो ध्यान दिन लायक छ कि जब माग र उपभोग बढ्छ, यसले देशको अर्थतन्त्रलाई बलियो बनाउँछ।