काठमाडौं: डोनाल्ड ट्रम्पको दोस्रो कार्यकालको सुरुवातसँगै, विश्वव्यापी व्यापार युद्ध र उनको नीतिहरूको प्रभाव फेरि छलफलमा छ। यस लेखमा अमेरिकी शेयर बजार र नेपाल जस्ता विकासशील देशहरूको अर्थतन्त्रमा यसको प्रभावको विश्लेषण गरिएको छ। 
अमेरिकी शेयर बजारमा प्रभाव
ट्रम्पका नीतिहरू: ट्रम्पले आफ्नो पहिलो कार्यकालमा चीनमा उच्च शुल्क लगाएका थिए र यो नीति दोस्रो कार्यकालमा पनि जारी रहने सम्भावना छ।
बजार अस्थिरता: यी नीतिहरूले अमेरिकी शेयर बजारमा अस्थिरता र लगानीकर्ताहरूमाझ अनिश्चितता बढाएको छ।
इलियट वेभ विश्लेषण: अमेरिकी बजार हाल “वेभ ४” मा छ, जुन एक सुधारात्मक चरण हो। यसपछि, “वेभ ५” मा छोटो अवधिको उछाल सम्भव छ तर त्यसपछि “साइकल वेभ (२)” मा ठूलो गिरावट आउने अपेक्षा गरिएको छ।
सम्भावित मन्दी: व्यापार युद्ध, शुल्क र आपूर्ति शृङ्खला अवरोधहरूले उपभोक्ता मूल्य बढाउन, कर्पोरेट नाफा घटाउन र आर्थिक मन्दीलाई गहिरो बनाउन सक्छ।
नेपालको अर्थतन्त्रमा प्रभाव
सीमित विश्वव्यापी सम्पर्क: नेपालको अर्थतन्त्र विश्वव्यापी बजारहरूसँग धेरै जोडिएको छैन, तर व्यापार, आयात-निर्यात र विदेशी लगानी प्रभावित हुन सक्छ।
पूँजी बजारमा गिरावट: विश्व बजारमा भएको बिक्रीले नेपालको शेयर बजार (नेप्से) लाई पनि असर गर्न सक्छ। ऐतिहासिक रूपमा, २०००-२००४ र २००८-२००९ को मन्दीमा नेप्से मा ६०% भन्दा बढीको गिरावट आएको थियो।
लगानीकर्ताको विश्वासमा कमी: प्रमुख अर्थतन्त्रहरूमा आएको मन्दीले नेपालमा लगानीकर्ताको विश्वास घटाउन सक्छ, जसले गर्दा पूँजी पलायन हुन सक्छ र बजारमा नकारात्मक भावना बढ्न सक्छ।
आयातमा निर्भरता: नेपाल आयातमा अत्यधिक निर्भर छ। शुल्क र आपूर्ति शृङ्खला समस्याहरूले वस्तुको मूल्य बढ्न सक्छ, जसले गर्दा मुद्रास्फीतिको दबाब थपिन सक्छ।
नेपालको लागि सम्भावित लाभहरू
अस्थायी अवसर: “वेभ ५” को समयमा अमेरिकी बजारमा छोटो अवधिको वृद्धिले नेपाली निर्यातकर्ताहरूलाई फाइदा पुर्‍याउन सक्छ, विशेष गरी यदि तिनीहरू प्रविधि वा औद्योगिक क्षेत्रमा सक्रिय छन् भने।
विविधीकरणको अवसर: विश्वव्यापी अस्थिरताले नेपाली लगानीकर्ताहरूलाई आफ्नो रणनीति परिवर्तन गर्न र सुरक्षित क्षेत्रहरू (जस्तै स्वास्थ्य सेवा, उपयोगिताहरू) मा लगानी गर्न प्रेरित गर्न सक्छ।
नगदको फाइदा: गिरावट पछि सस्तो स्टक किन्न नगद बचत गर्नाले भविष्यमा नाफा कमाउने अवसर प्रदान गर्न सक्छ।
नेपालको लागि सम्भावित क्षति
ठूलो मन्दीको जोखिम: नेपालको पूँजी बजार पनि “साइकल वेभ (२)” मा रहेको विश्वव्यापी भालु बजारबाट प्रभावित हुन सक्छ, जसले गर्दा लामो समयसम्म अस्थिरता रहन सक्छ।
विदेशी लगानीमा कमी: विश्वव्यापी आर्थिक संकटका कारण विदेशी लगानीकर्ताहरूले नेपालबाट पूँजी फिर्ता लिन सक्छन्, जसले विकास परियोजनाहरूमा असर पार्नेछ।
मुद्रास्फीति र लागत: भन्सार महसुल र आपूर्ति शृङ्खला समस्याहरूले आयातित सामानको मूल्य बढाउनेछ, जसले गर्दा साधारण नागरिकमाथि आर्थिक भार बढ्नेछ।
नेपाली लगानीकर्ताहरूका लागि सुझावहरू
रक्षात्मक रणनीति: स्वास्थ्य सेवा, उपयोगिता र उपभोग्य वस्तुहरू जस्ता क्षेत्रहरूमा लगानी गर्नुहोस्, जुन मन्दीमा स्थिर रहन्छन्।
विविधीकरण: जोखिम कम गर्न आफ्नो पोर्टफोलियोलाई विभिन्न क्षेत्र र सम्पत्ति वर्गहरूमा फैलाउनुहोस्।
नगद बचत: बजार घट्दा सस्तो स्टक किन्नको लागि नगद तयार राख्नुहोस्।
सावधानी: विश्वव्यापी र घरेलु आर्थिक संकेतहरूको निगरानी गर्नुहोस् र दीर्घकालीन चुनौतीहरूको लागि तयारी गर्नुहोस्।
निष्कर्ष
ट्रम्पको व्यापार युद्ध नीतिले विश्व अर्थतन्त्रलाई अस्थिर बनाउन सक्छ, जसको असर नेपालमा पनि पर्नेछ। छोटो अवधिको उछाल (“वेभ ५”) ले केही अवसरहरू प्रदान गर्न सक्छ, तर दीर्घकालीन मन्दी (“साइकल वेभ २”) सबैभन्दा ठूलो चुनौती हुनेछ। नेपाली लगानीकर्ताहरूले सतर्क रहनु पर्छ र रक्षात्मक रणनीतिहरू अपनाउनु पर्छ ताकि उनीहरूले यस अनिश्चिततामा स्थिरता कायम राख्न सकून् र भविष्यका अवसरहरूको फाइदा उठाउन सकून्।