स्पाइनल कर्डलाई कशेरुक दण्ड वा स्पाइनल कर्ड भनिन्छ। यसले सम्पूर्ण हड्डीलाई समर्थन प्रदान गर्दछ। मेरुदण्डमा ३३ वटा कशेरुकहरू हुन्छन्, जसमध्ये ७ वटा घाँटीमा हुन्छन्। यिनीहरूलाई ग्रीवाको कशेरुक भनिन्छ। यी कशेरुकहरूका बीचमा फाइब्रो कार्टिलेज डिस्कहरू हुन्छन्, जसका कारण कशेरुकाहरू एकअर्कासँग जोड्दैनन् र यसले टाउको झुकाउन वा घुमाउन मद्दत गर्दछ। यदि घाँटी दुख्न थाल्छ र त्यो दुखाइ हातमा फैलिन्छ र औंलाहरूमा झनझन महसुस हुन्छ भने यो पाठेघरको स्पन्डिलाइटिस भएको संकेत हो वा भविष्यमा यो रोगबाट पीडित हुनसक्छ। घाँटीको स्पन्डिलाइटिसले स्नायुमा दबाब दिन्छ, जसका कारण दुखाइ बढ्छ।
गाउटको कारण घाँटीमा निम्न जटिलताहरू उत्पन्न हुन सक्छन्:- हातमा दुखाइ, काँधमा दुखाइ, रिंगटा लाग्नु, आँखा असुविधा हुनु, अनिद्रा, सानातिना कुरामा रिस उठ्नेl
बाथ रोगबाट बच्न निम्न उपायहरू: कडा ओछ्यान प्रयोग गर्नुहोस्। आफ्नो क्षमता अनुसार व्यायाम र योग गर्नुहोस्। तौल नियन्त्रणमा राख्नुहोस्। सधैं समतल ओछ्यान प्रयोग गर्नुहोस्। चिसो कोठामा नबस्ने। मख्खन, घिउ, रक्सी, मिठो रोटी, अण्डा, मासु, सिमी र जरा खानेकुराको सेवन नगर्नुहोस्।
यो रोग निम्न कारणले हुन्छ:- उच्च तकिया प्रयोग गरेर। घाँटी झुकाएर काम गर्ने (कार्यालय, कम्प्युटर, सिलाई-कढाई काम आदि), गलत तरिकाले सुत्दा, अत्यधिक मानसिक तनावको कारणलेl
रोगको उपचार:- उपचार शुरु गर्नुअघि निम्न कुराहरूको एक्स-रे गराई निदान गर्नुपर्छ। स्पाइनल, डिजेनेरेशन, मेरुदण्डको ग्रीवाको भागको वक्रता, विभिन्न कशेरुकहरूमा दुखाइको वास्तविक कारण,
मेरुदण्डको कशेरुक बीचको अन्तरमा कमीको सम्भावना, यदि कुनै मांसपेशीमा दुखाइ भएमा पातलो तकिया प्रयोग गरी कडा ओछ्यानमा सुत्ने। यदि आफ्नो घाँटी झुकाएर काम गर्नुहुन्छ भने, आफ्नो घाँटी झुकाएर काम गर्न बन्द गर्नुहोस्। यसले दुखाइबाट राहत प्रदान गर्नेछ। शिर निहुराएर शिरासन, सर्वांगासन, हलासन आदि कुनै पनि व्यायाम वा योग आसनहरू कहिल्यै नगर्नुहोस्।
घाँटीको निम्न व्यायाम गर्नुहोस्: व्यायाम १. उभिनुहोस् वा सीधा बस्नुहोस्। स्वाभाविक रूपमा सास लिँदा र बाहिर निस्कने क्रममा, टाउकोलाई एक पटक दायाँतिर घुमाउनुहोस् जहाँसम्म सक्नुहुन्छ। त्यसपछि टाउकोलाई सकेसम्म बायाँतिर घुमाउनुहोस्। यो प्रक्रियालाई एक पटक पालना गर्नुहोस् र यो अभ्यास १० पटक गर्नुहोस्। व्यायाम २. यो व्यायाम गर्न अघिल्लो व्यायाम जस्तै उभिनुहोस् वा बस्नुहोस्। त्यसपछि स्वाभाविक रूपमा श्वास लिने र बाहिर निकाल्दा टाउकोलाई एकपटक पछाडि झुकाउनुहोस्, त्यसपछि यसलाई सीधा गर्नुहोस्। यो सम्पूर्ण प्रक्रिया एक पटक मार्फत जानुहोस् र यो अभ्यास १० पटक गर्नुहोस्। व्यायाम ३. अब साइडवे झुकाउनुहोस् – सीधा रहँदा। व्यायाम ४. टाउकोलाई दायाँबाट बायाँ र बायाँबाट दायाँ घुमाउनुहोस्। यो प्रक्रिया एक पटक दोहोर्याउनुहोस् र १० पटक गर्नुहोस्। गोलाकार गतिमा टाउको घुमाउँदा चक्कर लाग्ने व्यक्तिहरूले यो व्यायाम गर्नु हुँदैन।
स्थिर व्यायाम:- घाँटी बायाँ र दायाँ घुमाउँदा हातले उल्टो दिशामा दबाब दिनुपर्छ। त्यसबेला घाँटीको दबाब र दबाब बराबर रह्यो भने टाउको स्थिर रहन्छ र चल्दैन।
शोल्डर काँध रोलिङ:- पहिले सीधा खडा। त्यसपछि, दुवै काँधलाई गोलाकार गतिमा एकान्तर रूपमा अगाडि देखि पछाडि घुमाउनुहोस्। त्यसपछि पछाडि देखि अगाडि १० पटक विपरीत दिशामा घुमाउनुहोस्। व्यायाम गर्दा स्वाभाविक रूपमा सास लिनुहोस् र बाहिर निस्कनुहोस्।
सहज अर्धमत्स्येन्द्रसन:- सुखासन वा पद्मासनमा बस्नुहोस्। मेरुदण्ड सीधा राखेर दाहिने हात बायाँ घुँडामा राख्नुहोस्। बायाँ हात पछाडिको पछाडि लिनुहोस्, टाउको र घाँटीलाई सकेसम्म बायाँ तिर घुमाउनुहोस् र आफ्नो दिमागमा २० सम्म गणना गर्नुहोस्। त्यसैगरी टाउको र घाँटीलाई दायाँतिर घुमाउनुहोस् र पूरै शरीरलाई दायाँतिर घुमाउनुहोस्। व्यायाम गर्दा स्वाभाविक रूपमा सास भित्र र बाहिरl
अस्वीकरण: यो सबै सामग्री केवल साधारण जानकारीको लागि मात्र प्रस्तुत गरिएको होl द् रिपब्लिक इण्डियनले यस्तो कुनै दाबी गर्दैनl सधैं योग्य चिकित्सकको परामर्श लिन आवश्यक छl