कोलकाता: गोदरेज एग्रोभेट लिमिटेड (जीएभीएल)ले ‘कृषिमा महिला’ भन्ने विषयको पहिलो शिखर सम्मेलन आयोजना गर्‍यो। यस क्षेत्रमा महिलाको योगदानको कदर गर्नको लागि एउटा अनौठो पहल, शिखर सम्मेलनले कृषिमा विविध दृष्टिकोणहरू एकसाथ ल्याउने र भारतको कृषि क्षेत्रमा महिलाहरूको महत्त्वपूर्ण भूमिकालाई स्वीकार गर्ने र यससँग सम्बन्धित समस्याहरूलाई सम्बोधन गर्ने उद्देश्य राखेको छ। कृषि पुरुष प्रधान क्षेत्र हो भन्ने आम भ्रम छ, तर हाम्रो देशको तथ्यांक हेर्दा अर्कै चित्र देखिन्छ। भारतमा ८.६१ करोड महिलाहरू जुन देशको कुल महिला कामदारहरूको ६० प्रतिशत हो, सबै कृषिमा कार्यरत छन्। एक ग्रामीण क्षेत्रमा आफ्नो जीविकोपार्जनको लागि कृषिमा निर्भर महिलाहरूको अनुपात ८४ प्रतिशत छ। कृषि  पेशामा पनि सबै पदमा महिलाको संख्या पुरुषको भन्दा बढि रहेको छ।

कम्पनीको यो पहल र शिखर सम्मेलनको संगठनको बारेमा टिप्पणी गर्दै जीएभीएलका प्रबन्ध निर्देशक बलराम सिंह यादवले भने, ‘कृषि क्षेत्रमा हाम्रा महिला किसानहरूको ठूलो उपस्थिति र ठूलो योगदानका बाबजुद पनि उनीहरूसँग आवश्यक स्रोतको अभाव छ। त्यसैले एक अर्बभन्दा बढी जनसंख्यालाई खुवाउनु पर्ने देशमा हामीले महिलालाई खेतीपातीमा मात्र नभई कृषि व्यवसायमा पनि प्रवर्द्धन गर्ने पितृसत्ताको सृजना गर्नुपर्छl’ उनले भने, ‘भारतले दिगो विकासको भविष्य सिर्जना गर्न प्रयास गरिरहेको बेला, मूल्य श्रृंखलामा महिलाहरूलाई सशक्तिकरण गर्न र उनीहरूको महत्त्वपूर्ण योगदानलाई स्वीकार गर्नु अत्यन्त महत्त्वपूर्ण भएको छ। तसर्थ, भारतको कृषि सीप परिषद् (एएससीआई) भारतको भावी कृषि नेताहरू (एफएएलआई) र गोदरेज गुड एण्ड ग्रीनसँगको साझेदारीमा, हामीले यस क्षेत्रका १ लाख महिलालाई राम्रो रोजगारीका अवसर र आर्थिक उत्थानका लागि तालिम दिने लक्ष्य राखेका छौं। फ्युचर एग्रिकल्चर लिडर अफ इण्डिया (एफएएलआई) अग्रणी कृषि व्यवसाय संगठनहरूद्वारा समर्थित एक पहल, हजारौं ग्रामीण विद्यार्थीहरूलाई आधुनिक, दिगो कृषि र कृषि उद्यममा सफल हुन आवश्यक प्राविधिक, व्यवसाय र नेतृत्व कौशल प्रदान गर्न काम गर्दछl’ महिला सशक्तिकरणको महत्त्वलाई जोड दिँदै जीएभीएल मानव संसाधन प्रमुख मल्लिका मात्रेजाले भनिन्, ‘जीएभीएलमा महिला सशक्तिकरण हामीले लिने हरेक पहलको केन्द्रबिन्दु हो। हामी दृढ विश्वास गर्छौं कि कृषिको नारीकरणले हामीलाई उत्कृष्ट अभ्यासहरू अपनाउन सक्षम बनाउँछ। संरचनात्मक महिला कृषकहरूको क्षमतालाई महसुस गर्नु हाम्रो उद्योगको लागि महत्त्वपूर्ण छ जसले असमानता हटाउन मद्दत गर्नेछ।’

शिखर सम्मेलनमा नादिर गोदरेज, अध्यक्ष र प्रबन्ध निर्देशक, गोदरेज इन्डस्ट्रिज लिमिटेड (जीआईएल) र अध्यक्ष, जीएभीएल र एस्टेक लाइफसाइन्सेस लिमिटेडलगायतका उद्योगका प्रमुख नेताहरू र शैक्षिक विज्ञहरूको सहभागिता रहेको थियो। निसाबा गोदरेज, कार्यकारी अध्यक्ष, गोदरेज उपभोक्ता उत्पादन लिमिटेड; बुर्जिस गोदरेज, कार्यकारी निर्देशक र सीओओ- फसल संरक्षण व्यवसाय, जीएभीएल, आहाना गौतम, सीईओ, ओपन सीक्रेट, अंशुमन भट्टाचार्य, पार्टनर, ईवाई, गीतिका मेहता, निभियाको प्रबन्ध निर्देशक, इरिना विठ्ठल, परामर्शदाता र विशेषज्ञ (भारतीय कृषि र शहरी परिवर्तन) र स्वतन्त्र निर्देशक, शिल्पा दिवेकर निरुला, भेन्चर पार्टनर, ओम्निभोर, प्रोफेसर विद्या वेमिरेड्डी, आईआईएम अहमदाबादको लैङ्गिक केन्द्रका अध्यक्ष र भारतीय कृषि कौशल परिषद्का प्रमुख कार्यकारी डा. सतेन्द्र आर्य उपस्थित थिए।