यी आठ देश जहाँ राजा हिन्दु थिए

Hindu-Temple-Rep-image-copy

एक समय थियो जब भारतबाट हिन्दु धर्मको उदय भयो र दक्षिण एसियाली देशहरूको राज्य धर्म भयो। यो भारतमा पल्लव राजाहरूको समय थियो। चौथो शताब्दीदेखि नवौं शताब्दीको बीचमा दक्षिण एसियाका धेरै देशहरूमा हिन्दु धर्मको प्रभाव देखिन थाल्यो र त्यसअघि पनि धेरै देशहरूमा हिन्दु धर्मको प्रभाव देखिन थालेको थियो, जसका कारण धेरै देशका राजादेखि जनतासम्म सबैले हिन्दु धर्म अपनाउन थालेका थिए। भारतसँग जोडिएका छिमेकी देशहरूमा यो कुरा प्रष्ट भइसकेको थियो। तर १०औं शताब्दी पछि चीजहरू परिवर्तन हुन थाले। त्यसपछि बुद्ध र इस्लामको प्रभाव भारत बाहिरका देशहरूमा धेरै परिवर्तन भयो। शताब्दीयौंअघि दक्षिण एसियाका कम्तीमा ८ देशमा हिन्दु धर्मको प्रभाव कति बलियो र प्रबल थियो भन्ने थाहा पाइन्छ।

११औं शताब्दी ईसापूर्वदेखि अर्को दुई हजार वर्षसम्म इन्डोनेसियामा हिन्दु धर्म मुख्य धर्म थियो। यस अवधिमा हिन्दु राजाहरूको शासन थियो। हिन्दु धर्मलाई भारतीय ब्राह्मणहरूले इन्डोनेसियामा ल्याएका थिए। छैठौं शताब्दीदेखि यहाँ बुद्ध धर्मको प्रभाव पनि देखिन थालेको थियो तर १०औँ शताब्दीदेखि मुस्लिम धर्म त्यहाँ पुग्यो। त्यहाँका राजाहरूले मुस्लिम धर्म अपनाएपछि जनता पनि मुस्लिम हुन थाले। अहिले इन्डोनेसियाको २७ करोड जनसंख्यामध्ये ८६.७ प्रतिशत मुस्लिम र १.७४ प्रतिशत हिन्दु धर्म मान्छन्। बाली टापुमा हिन्दुहरुको बाहुल्यता रहेको छ। यहाँ ९० प्रतिशत हिन्दुहरुको बसोबास रहेको विश्वास गरिन्छ। इन्डोनेसियामा हिन्दु धर्मलाई औपचारिक रूपमा अगामा हिन्दु धर्म भनिन्छ। कुनै समय शिवको पूजा गर्ने हिन्दुहरुको बाहुल्य रहेको एउटा देश थियो। १०० ईसा पूर्व र ५०० ईस्वी बीच फुनान साम्राज्यको समयमा कम्बोडियामा हिन्दु धर्म फस्टाएको थियो। त्यसबेला राजा र जनता सामान्यतया हिन्दु थिए। सबैले विष्णु र शिवको पूजा गरे। कम्बोडिया आफैं एक पटक धेरै शक्तिशाली हिन्दु र बौद्ध खमेर साम्राज्यबाट उत्पन्न भएको थियो।

यस साम्राज्यले ११औं र १४औं शताब्दीको बीचमा सम्पूर्ण इन्डोचीन क्षेत्रमा शासन गर्यो। त्यसबेला कम्बोडियाको धार्मिक संस्कृति शैव थियो। यो अवस्था १५औं शताब्दी सम्म जारी रह्यो। त्यसपछि यो देश बुद्ध प्रधान बनेको छ। आज, कम्बोडियाको लगभग ९७ प्रतिशत जनसंख्या थेरवाद बौद्ध धर्मलाई पछ्याउँछ। अफगानिस्तान छैठौं शताब्दीसम्म हिन्दु र बौद्ध बहुल क्षेत्र थियो। यस क्षेत्रमा हिन्दु राजाहरूले विभिन्न क्षेत्रमा शासन गरेका थिए। ११औं शताब्दीमा अधिकांश हिन्दु मन्दिरहरू ध्वस्त वा मस्जिदमा परिणत भएका थिए। कल्लर, सामन्तदेव, अष्टपाल, भीम, जयपाल, आनन्दपाल, भीमपाल, त्रिलोचनपाल अफगानिस्तानका प्रमुख हिन्दु राजाहरूको नाम हो। अहिले अफगानिस्तानमा हिन्दु धर्म मान्नेको संख्या झण्डै १००० पुगेको छ। अफगानिस्तानमा, इस्लाम ९९ प्रतिशत भन्दा बढी नागरिकहरूको धर्म हो। करिब ९० प्रतिशत जनता सुन्नी इस्लामलाई मान्छन्।

थाइल्यान्ड कुनै समय हिन्दु बहुल राष्ट्र थियो भन्ने धेरैको विश्वास छ तर त्यस्तो होइन। थाइल्यान्ड कहिल्यै हिन्दु बाहुल्य राष्ट्र रहेन तर त्यहाँ सधैं हिन्दु धर्मको प्रभाव रहेको छ। त्यहाँ हिन्दु धर्म अल्पसंख्यक धर्म हो, त्यहाँ ६४,४०० हिन्दुहरू बस्छन् तर थाइल्याण्डमा बलियो हिन्दु प्रभाव छ। तर, यो देश बौद्ध धर्मको बहुलता भएको देश हो। तमिल र गुजराती आप्रवासीहरू रत्न र कपडा उद्योगहरूमा काम गर्न १८०० को अन्तमा थाइल्यान्डमा सरेका थिए। त्यसपछि १८९० को दशकमा पञ्जाबका सिख र हिन्दु दुवै त्यहाँ पुगे।

प्राचीन कालमा ग्रेटर इण्डिया अन्तर्गत देखिने देशहरूमध्ये भियतनामलाई पनि मानिन्थ्यो। यद्यपि यो देश कहिल्यै हिन्दू प्रभुत्व भएको छैन। तर त्यहाँ पक्कै पनि धेरै प्रभाव थियो। अहिले पनि त्यहाँ करिब ७० हजार चाम हिन्दुहरुको बसोबास छ। भियतनामका अधिकांश मानिसहरू बुद्ध र आदिवासी धर्महरू पालन गर्छन्। स्थानीय धर्ममा स्थानीय आत्मा, देवता र माताको पूजा गरिन्छ। यो मूल धर्म हिन्दू धर्म जस्तै देखिन्छ। यद्यपि, यहाँ निश्चित रूपमा ७औं शताब्दी वा पहिलेका हिन्दू मन्दिरहरू छन्। ९औं शताब्दीको अन्त्यसम्म फिलिपिन्समा हिन्दू धर्म प्रभावशाली थियो। १९८९ मा पत्ता लगाइएको लगुना ताम्रपत्र शिलालेखले १६औं शताब्दीमा युरोपेली औपनिवेशिक साम्राज्यहरूको आगमन अघि इन्डोनेसिया हुँदै फिलिपिन्समा हिन्दू धर्मको प्रभाव रहेको देखाउँछ। १३औं शताब्दीमा, यहाँका मानिसहरूलाई श्रीविजय र मजापहित मार्फत हिन्दू र बौद्ध धर्ममा परिचय गराइएको थियो। त्यस पछि, जब मिसनरीहरू यहाँ पुगे, देश ईसाई बहुल देश हो। तर, फिलिपिन्समा हिन्दू धर्मको प्रभाव यहाँ ३५१ पुराना हिन्दू मन्दिर रहेको र धेरै हिन्दू मन्दिरहरू ध्वस्त भएको तथ्यबाट पनि स्पष्ट हुन्छ। माल्दिभ्स बाह्रौं शताब्दीसम्म हिन्दू राजाहरूको अधीनमा रह्यो। पछि यो बुद्ध धर्मको केन्द्र पनि बन्यो। तमिल चोल राजाहरूले पनि यहाँ शासन गरेका थिए। तर पछि बिस्तारै मुस्लिम राष्ट्रमा परिणत हुन थाल्यो। इस्लाम माल्दिभ्स को आधिकारिक धर्म हो। ऐतिहासिक प्रमाण र किंवदन्ती अनुसार, माल्दिभ्सको इतिहास २,५०० वर्ष भन्दा बढी पछाडि जान्छ। ऐतिहासिक प्रमाण र किंवदन्ती अनुसार, माल्दिभ्स को इतिहास २,५०० वर्ष भन्दा बढी पछाडि जान्छ। माल्दिभ्सका प्रारम्भिक बासिन्दाहरू सम्भवतः गुजरातीहरू थिए जो ५०० ईसा पूर्वमा श्रीलंकामा आएर बसे। त्यहाँबाट केही माल्दिभ्स आएका थिए। माल्दिभ्सका पहिलो बासिन्दाहरू धेविस भनेर चिनिने मानिसहरू थिए। उनी भारतको कालीबंगाबाट आएका हुन्। सौर वंशबाट माल्दिभ्सका प्रथम राजाहरूको इतिहास रेकर्ड गर्ने तामाका प्लेटहरू धेरै पहिले हराएका थिए।

१२औं शताब्दी पछि, अरबी व्यापारीहरूको प्रभावमा, यहाँका राजाहरू मुस्लिम हुन थाले। ६ इस्लामिक राजवंशहरूको एक श्रृंखला शुरु भयो। त्यसपछि मानिसहरू पनि मुस्लिम हुन थाले। त्यसपछि यो देश बिस्तारै मुस्लिम राष्ट्रमा परिणत भयो। धर्मको आगमन भन्दा पहिले, श्रीलंकामा हिन्दू धर्म प्रमुख धर्म थियो। दक्षिण भारतबाट श्रीलंकामा तमिलहरूको बसाइँसराइका कारण हिन्दू धर्मको फैलावट भएको हुनसक्छ। चोल साम्राज्यको दक्षिण भारतीय तमिलहरूको शासनले श्रीलंकामा हिन्दू धर्मलाई फस्टाउन अनुमति दियो। कुनै समय श्रीलंकामा हिन्दू जनसङ्ख्याको प्रतिशत १८८१ मा २१.५१ प्रतिशत थियो, जुन सन् १९२१ मा २५ प्रतिशतको हाराहारीमा पुगेको थियो तर अहिले सन् २०१२ मा १२.५८ प्रतिशतमा झरेको छ। यद्यपि यसका धेरै कारणहरू दिइएको छ। भारतमा सम्राट अशोकको शासनकालमा जब उनले आफ्नी छोरीलाई बुद्ध धर्म प्रचार गर्न श्रीलंका पठाए, तब त्यहाँको जनसंख्यामा बौद्ध धर्मको प्रभाव देखिन थाल्यो। त्यसपछि श्रीलंका बौद्ध राष्ट्र बन्न थाल्यो। पुराणका अनुसार पुरातन समयमा यो देश कुबेरको शासन थियो, जसलाई रावणले कब्जा गरेको थियो। रामले यहाँ जित्दा राज्य विभिषणलाई सुम्पियो।

Print Friendly, PDF & Email

About Author

Advertisement

MORE STORIES

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *