आज ‘विश्व हुलाक दिवस’ हो। हरेक वर्ष ९ अक्टोबरमा विश्व हुलाक दिवस मनाइन्छ। यस पछाडिको इतिहास रोचक छ। युनिभर्सल हुलाकल युनियन (युपीयु) स्विट्जरल्याण्ड मा स्थापित भएको थियो। त्यसपछि यो दिवस मनाउने प्रस्ताव आयो। हरेक वर्ष १५० भन्दा बढी देशले विभिन्न तरिकाले ‘विश्व हुलाक दिवस’ मनाउने गर्दछन्। कतिपय देशहरूमा विश्व हुलाक दिवसलाई छुट्टीको रूपमा पनि मनाइन्छ। ९ अक्टोबर, १८७४ मा, स्विट्जरल्याण्डको राजधानी बर्नमा २२ देशहरूको साझेदारीमा विश्वव्यापी हुलाकल युनियन (यूपीयू) गठन भएको थियो। यो संस्थान हुलाक विभाग र हुलाक सेवाको लागि काम गर्ने आफ्नो प्रकारको पहिलो अन्तर्राष्ट्रिय संस्थान थियो। सन् १९६९ मा टोकियोमा भएको युपीयुको सम्मेलनमा यो दिनलाई ‘विश्व हुलाक दिवस’का रूपमा मनाउने घोषणा गरिएको थियो। विश्वको पहिलो हुलाक टिकट बेलायतको ‘पेनी ब्ल्याक’ थियो। रोल्यान्ड हिलले आविष्कार गरेको यो हुलाक टिकटको मूल्य एक पैसा थियो। यो हुलाक खर्च थियो, जसलाई चिठी पठाउनु पर्यो त्यो रकम तिर्नुपर्ने थियो। पुरातन ग्रीस र इजिप्टमा घोडचढीहरूले सन्देश बोकेका थिए। पत्र पठाउने यो विधि लामो समयसम्म जारी रह्यो, जबसम्म हुलाक प्रणाली आधिकारिक रूपमा समाजमा आउँदैन। बेलायतका शासक हेनरी-७ द्वारा स्थापना गरिएको ‘रॉयल ​​मेल’ ३१ जुलाई, १६३५ मा जनतालाई हस्तान्तरण गरिएको थियो। त्यतिबेला मानिसहरु ‘पिलर बक्स’ मा चिठ्ठी राख्थे। त्यसपछि, जब पोल्याण्डले १८४२ मा सार्वजनिक पोष्ट बक्सहरू प्रस्तुत गर्यो, पत्रहरू यी बक्सहरूमा छोड्न थाले। बिस्तारै पोष्टमा मेल कोच, मनी अर्डर, टेलिग्राफ र टिकट थपियो। भारतमा आधुनिक हुलाक विभाग १८औं शताब्दी अघि शुरु भयो। भारतको पहिलो हुलाक कार्यालय कोलकातामा १७७४ मा खोलिएको थियो। पोष्ट संसारको सबैभन्दा ठूलो रसद नेटवर्क हो। कोलकाता जीपीओ १७७४ मा स्थापित भएको थियो। यससँगै सोही रेल मेल सेवा पनि शुरु भएको छ। सन् १७७४ मा भारतबाट बेलायत र चीनसम्म समुद्री मेल सेवा शुरु भयो।