भारतीय नोटमा गान्धीजीको तस्वीर…

Mahatma-Gandhi.jpeg

राष्ट्रपिता महात्मा गान्धीको जन्म २ अक्टोबर १८६९ मा भएको थियो। यसै खुशीमा सिंगो देशले यस दिनलाई गान्धी जयन्तीका रुपमा मनाउने गर्दछ। गान्धीजी भारतमा मात्रै नभई समग्र विश्वमा सत्य र अहिंसाको उदाहरण हुन्, जसले आफ्नो सत्यता र इमान्दारिताका साथ आफ्नो देशलाई दासताको चंगुलबाट निकालेर स्वतन्त्र भारतमा सास फेर्न पाउने अधिकार दिनुभयो। उनको इमानदारी र देशप्रतिको कामको सम्मान गर्न उनको तस्वीर भारतीय नोटमा छापिएको थियो, जुन हामीले बाल्यकालदेखि नै हेर्दै आएका छौंl

महात्मा गान्धीको जीवनभर खिचिएका सबै तस्वीरहरूमध्ये अधिकांश हेनरी कार्टियर-ब्रेसन, मार्गरेट बोर्के-ह्वाइट र म्याक्स डेसफोरले खिचेका थिए। भारतीय नोटमा छापिएको गान्धीजीको तस्वीर त्यो समयको हो, जब हामी अंग्रेजहरूको गुलाम थियौँ। यो तस्वीर सन् १९४६ मा लिइएको हो, जब गान्धीजी इंग्ल्याण्डका नेता लर्ड फ्रेडरिक विलियम पेथिक-लरेन्सलाई भेट्न गएका थिए।

धेरैजसोको मनमा एउटा प्रश्न आउँछ कि नोटमा छाप्नको लागि एउटै तस्वीर किन छनोट गरियो? वास्तवमा, जब यो तस्वीर खिचियो र मानिसहरूले देखे, मानिसहरूले त्यो तस्वीरमा गान्धीजीको मुस्कानलाई धेरै मन पराए। चश्मा लगाएको उनको मुस्कान र अलिकति झुकेको अनुहारले मलाई यो तस्विर रोज्न बाध्य बनायो। तर, गान्धीजीको यो तस्वीर कसले खिचेको हो भन्ने बारेमा अहिलेसम्म कुनै जानकारी आएको छैन। महात्मा गान्धीको तस्वीर पहिलो पटक भारतीय नोटमा सन् १९६९ मा अर्थात् गान्धीजीको जन्म भएको लगभग १०० वर्षपछि देखा परेको थियो। यो गान्धीजीको १००औं जन्मजयन्तीको अवसरमा तत्कालीन आरबीआई गभर्नर एलके झाको हस्ताक्षरमा छापिएको थियो। पहिले यो तस्वीर १० र १०० रुपियाँका नोटमा छापिएको थियो, त्यसपछि १९९७ मा ५० र ५०० रुपियाँको नोटमा छापिएको थियो। सन् २००१ मा ५ र २० रुपियाँका नोटमा छापिएको थियो, त्यसपछि क्रमशः सबै नोटमा छाप्न थाल्यो।

Print Friendly, PDF & Email

About Author

Advertisement

MORE STORIES

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *