तर्बुजा र खर्बुजाको नयाँ हाइब्रिड र निर्यात प्रजाति ‘सरस्वती’ यस गर्मीमा उत्तर प्रदेशको बजारमा आउने तयारीमा छ। तर्बुजा र खर्बुजाको यो प्रजाति आकारमा सानो मात्र होइन, हाइब्रिडको बीउ प्रयोग गरेर वर्गाकार आकारमा पनि उब्जाइन्छ। रोचक कुरा यस्तो छ, प्रयागराजका किसानहरूले खेती गर्ने तर्बुजा र खर्बुजाको सरस्वती प्रजातिमा उच्च टीएसएस (कुल ठोस चिनी) सामग्री हुन्छ। प्रयागराज, कौशाम्बी र फतेहपुर जिल्लामा करिब एक हजार ऐकर जमिनमा मल्च फिल्म खेती प्रविधि प्रयोग गरी खेती भइरहेको छ।

सामान्यतया, मानिसहरूलाई साधारण तर्बुजा (बाहिर हरियो र भीत्र चहकिलो रातो ) थाहा छ, तर यी हाइब्रिड प्रजातिहरूमा पहेंलो बाहिरी र चहकिलो रातो भित्री वा हरियो बाहिरी र पहेंलो भित्री भाग जस्ता अन्य रंगहरू पनि हुन्छन्। कृषि विज्ञ मनोजकुमार श्रीवास्तवले भने, ‘सीमित स्रोत साधनमा राम्रो बाली उत्पादन गर्न किसानले ताइवानबाट ल्याएको बीउ खेती गरिरहेका छन्। साना र मध्यम आकारका तर्बुजा र गोलो र वर्गाकार आकारका खर्बुजाहरू देशभरका फलफूलप्रेमीहरूले बढी रुचाउँछन् किनभने तिनीहरूमा कुल ठोस चिनी (टीएसएस) मान १४ देखि १५ प्रतिशतसम्म हुन्छ।‘ तर तर्बुजा र खर्बुजाको खेती गर्ने किसानहरूले प्राविधिक मार्गदर्शनमा दुवैका नयाँ प्रजातिहरू उब्जाएको र यो हाइब्रिड प्रजातिले किसानहरूलाई राम्रो नाफा दिएको बताउँछन्। एक किसानले प्रति एकर ८० हजारदेखि ९० हजार रुपियाँसम्म नाफा कमाउन सक्छ। हाल गंगा र यमुना (प्रयागराज), कौशाम्बीको मुरतगञ्ज र फतेहपुर जिल्लाको खगामा हाइब्रिड जातको तर्बुजा र खर्बुजाको खेती भइरहेको छ। सरस्वती जातको तर्बुजा छिट्टै अन्य प्रदेशमा निर्यात गरिने भएको छ।